Bank skrupulatnie wykorzysta każdy błąd formalny - dokładnie tak działa ten system
Sankcja Kredytu Darmowego, w skrócie SKD, to jedno z najważniejszych narzędzi ochrony praw konsumentów przewidzianych w ustawie o kredycie konsumenckim. Mechanizm ten umożliwia kredytobiorcy spłatę wyłącznie pożyczonego kapitału – bez odsetek, prowizji czy innych kosztów – w sytuacji, gdy w umowie kredytu występują błędy lub naruszenia przepisów prawa. W praktyce jednak wielu konsumentów traci czas i szanse na skuteczne dochodzenie swoich praw z powodu pozornie drobnej formalności – nieprawidłowej formy złożenia oświadczenia SKD. To właśnie ten proceduralny szczegół często decyduje o skuteczności całego roszczenia.
Na czym polega Sankcja Kredytu Darmowego?
Sankcja Kredytu Darmowego to instytucja prawna służąca ochronie interesów kredytobiorców wobec instytucji finansowych – banków, firm pożyczkowych czy parabanków. Jej podstawę prawną stanowi art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przepisami, jeśli w umowie kredytowej znajdują się zapisy niezgodne z ustawą, konsument może złożyć oświadczenie, w wyniku którego jego kredyt staje się „darmowy” – oznacza to obowiązek spłaty wyłącznie kwoty pożyczonego kapitału, bez dodatkowych kosztów. Warto podkreślić, że SKD nie działa automatycznie. Aby z niej skorzystać, kredytobiorca musi złożyć pisemne oświadczenie do kredytodawcy, wskazując konkretne naruszenia przepisów – np. z art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17, art. 31–33, art. 33a oraz art. 36a–36c ustawy o kredycie konsumenckim. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie konsumentom, czyli osobom fizycznym zawierającym umowę niezwiązaną bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą.
Z Sankcji Kredytu Darmowego można skorzystać w przypadku kredytów konsumenckich do kwoty 255 550 zł, zawartych po 18 grudnia 2011 r. Nie obejmuje ona kredytów hipotecznych. Co istotne, prawo do skorzystania z SKD wygasa po roku od dnia spłaty ostatniej raty kredytu, choć można z niego skorzystać również w trakcie trwania umowy. Najczęstsze błędy w umowach, które mogą uzasadniać zastosowanie SKD, dotyczą m.in.: nieprawidłowego wskazania RRSO, braku informacji o kosztach lub opłatach dodatkowych, kredytowania kosztów kredytu, czyli doliczania prowizji lub ubezpieczenia do kapitału, od którego następnie naliczane są odsetki. Warto zaznaczyć, że SKD nie jest reklamacją, lecz formalnym oświadczeniem woli. Z jego treści musi jasno wynikać, że konsument wskazuje naruszenia ustawy i domaga się uznania kredytu za darmowy. Orzecznictwo w tym zakresie wciąż ewoluuje - kolejne wyroki TSUE systematycznie wzmacniają pozycję konsumentów i budzą coraz większy niepokój wśród instytucji finansowych.
Forma złożenia oświadczenia SKD – papier czy elektronika?
Zgodnie z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, oświadczenie o skorzystaniu z Sankcji Kredytu Darmowego należy złożyć w formie pisemnej. W praktyce oznacza to konieczność przesłania do banku podpisanego SKD, najlepiej listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. Brak zachowania tej formy może skutkować odrzuceniem oświadczenia, co wydłuża całą procedurę i może pozbawić konsumenta cennego czasu. Prawo dopuszcza jednak alternatywę - formę elektroniczną, o ile oświadczenie zostanie opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym (zgodnie z art. 78(1) §1 kodeksu cywilnego).
Taki podpis ma moc równoważną z podpisem własnoręcznym, ale wymaga posiadania certyfikatu, który zazwyczaj jest płatny. Na szczęście Ministerstwo Cyfryzacji umożliwia obecnie bezpłatne podpisanie do pięciu dokumentów miesięcznie w formacie PDF, co można zrobić przez usługę mObywatel. Podpis elektroniczny złożony w ten sposób jest w pełni ważny i uznawany przez banki. Warto również wiedzieć, że przesłanie oświadczenia za pośrednictwem e-Doręczeń lub ePUAP spełnia wymogi formy pisemnej. Warto zaznaczyć, że nawet Rzecznik Finansowy podkreśla zdanie o SKD pogrubiając zdanie informujące, w jakiej formie złożyć oświadczenie.
Sankcja Kredytu Darmowego to potężne narzędzie w rękach konsumenta, które może realnie obniżyć koszty kredytu nawet do zera. Jednak skuteczność tego mechanizmu zależy od poprawnego złożenia oświadczenia - najlepiej w formie pisemnej lub elektronicznej z kwalifikowanym podpisem. Banki skrupulatnie wykorzystują każdy błąd formalny, dlatego warto zadbać o wszystkie szczegóły, aby niepotrzebnie nie tracić czasu. Po nieskutecznym złożeniu SKD można złożyć taki dokument ponownie, ale pamiętajmy, że bank już na początku poznaje naszą taktykę. Banki bronią się przed każdym takim dokumentem, a kiedy dojdzie do rozprawy wszystko opiera się na interpretacji przepisów.
