Co się stanie, jeżeli odmówię przyjęcia mandatu?
Zatrzymała Cię policja i chce Ci wystawić mandat, który Twoim zdaniem jest niezasadny? W takiej sytuacji możesz odmówić jego przyjęcia! Jak to zrobić i jakie będą dalsze konsekwencje takiej decyzji? O tym w niniejszym artykule!
Z tego artykułu dowiesz się:
Kiedy i jak odmówić przyjęcia mandatu?
Tylko niektórzy, określeni przepisami prawa funkcjonariusze publiczni, mają możliwość nałożenia na nas mandatu karnego. Najczęściej robią to oczywiście policjanci oraz straż miejska.
Mandat karny to przy tym środek represyjny, który stosowany powinien być wyłącznie wobec osoby, która dopuściła się wykroczenia.
Jeżeli więc policjant ma uzasadnione przypuszczenia, że to właśnie my takie wykroczenie popełniliśmy, ma prawo nałożyć na nas karę w postaci mandatu karnego.
Kara ta nie jest natomiast definitywna. Osoba, na którą nakładany jest mandat, ma bowiem prawo odmowy przyjęcia mandatu.
Prawo odmowy przyjęcia mandatu to prawo, które wprost wynika z przepisów prawa, a dokładniej z artykułu 99 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.
Ważne przy tym, żeby wiedzieć, że wykorzystać je możemy jedynie w krótkim momencie, w którym funkcjonariusz zapyta nas, czy mandat przyjmujemy.
Jeżeli więc w tym momencie stwierdzimy, że mandat nie jest zasadny, to powinniśmy wyraźnie zaznaczyć, że korzystamy z przysługującego nam prawa odmowy jego przyjęcia. Przyjęcie mandatu, co do zasady, równoznaczne będzie bowiem z nieodwracalnym zrzeczeniem się prawa do kwestionowania nałożonej na nas kary.
Załóżmy, że odmówiliśmy przyjęcia mandatu. Co dzieje się potem?
Wniosek do sądu
Na podstawie przytoczonego wyżej artykułu 99 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, organ, którego funkcjonariusz chciał nałożyć na nas mandat, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie.
We wniosku tym znajduje się zgromadzony materiał dowodowy, który będzie sądowi wskazywać, dlaczego dany funkcjonariusz chciał nas ukarać.
Rozprawa
Sprawa, która dotyczy odmowy przyjęcia mandatu, toczyć się będzie przed właściwym sądem rejonowym.
Na około miesiąc przed wyznaczeniem rozprawy zostaniemy poinformowani o dokładnym jej terminie. Data ta będzie dla nas niezwykle istotna. Stawiennictwo na rozprawie, co do zasady, jest bowiem obowiązkowe.
W jej trakcie będziemy mieli przy tym sposobność przedstawić argumenty i dowody świadczące o naszej niewinności. Warto je dobrze przygotować, gdyż sąd będzie już zaznajomiony z materiałem dowodowym przedstawionym przez organ.
Sąd wydając orzeczenie w sprawie, może zgodzić się z naszym stanowiskiem, co zaowocuje uniewinnieniem i brakiem nałożenia na nas kary.
Możliwe jest jednak także potwierdzenie zasadności wystawienia mandatu przez funkcjonariusza. W tym wypadku sąd wydaje nakaz zapłaty. Zapłata ta rozciąga się przy tym nie tylko na samą grzywnę, ale także koszty postępowania sądowego.
Brak uiszczenia jej we wskazanym przez sąd terminie zaowocuje wszczęciem niezbyt przyjemnej procedury egzekucyjnej.
Nakaz zapłaty nie musi kończyć sprawy!
Nawet przegrana przed sądem rejonowym i otrzymanie w związku z nią nakazu zapłaty wcale nie musi jeszcze oznaczać definitywnego końca naszej sprawy.
Jeżeli podejmiemy bowiem decyzję o chęci dalszej walki o swoje racje, mamy prawo wystosować sprzeciw od nakazu zapłaty. Środek odwoławczy od wyroku wnieść musimy przy tym w odpowiednim terminie – wskazanym w treści otrzymanego orzeczenia.
Sądowa batalia nie zawsze jest opłacalna…
W kontekście powyższego warto zaznaczyć, że sądowa batalia nie zawsze jest opłacalna. Mandaty proponowane przez funkcjonariuszy zazwyczaj nie opiewają bowiem na maksymalne kwoty. Do tego ich opłacenie to proces szybki i stosunkowo prosty.
Tego samego nie można natomiast powiedzieć o postępowaniu sądowym. Postępowanie to kosztować nas będzie sporo czasu, a w przypadku porażki także sporo pieniędzy. Orzeczenie o zasadności mandatu często oznacza bowiem najwyższą możliwą karę za dane wykroczenie, powiększoną dodatkowo o koszty związane z przeprowadzonym postępowaniem.
Po prawo odmowy przyjęcia mandatu warto więc sięgać tylko w sytuacjach, w których mamy uzasadnione wątpliwości co do faktycznego zaistnienia wykroczenia. Trzeba w tym kontekście również pamiętać o możliwościach udowodnienia swoich racji…
Źródła:
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1124 z późn. zm.)
- https://www.link4.pl/blog/odmowa-przyjecia-mandatu-wyjasniamy-co-dzieje-sie-dalej
- https://poradnikpracownika.pl/-odmowa-przyjecia-mandatu-kiedy-jest-mozliwa