Co zrobić, gdy bank zablokuje konto? Nie panikuj, poznaj swoje prawa
Brak możliwości sprawdzenia środków, wykonania przelewu, wypłacenia gotówki lub zapłacenia kartą. Blokada konta bankowego z pewnością potrafi być stresującą i wzbudzającą negatywne emocje sytuacją. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być różne – od blokady komorniczej po podejrzenia o nielegalne transakcje. Najważniejsze jest jednak zachowanie spokoju i podjęcie odpowiednich kroków, by odzyskać dostęp do własnych pieniędzy.
- Dlaczego bank zablokował konto?
- Procedura weryfikacyjna
- Bank zablokował konto – co robić?
- Próba rozmowy z bankiem nie przyniosła skutków – co dalej?
- Bank zablokował konto – jakie mam prawa?
Dlaczego bank zablokował konto?
Bank może zablokować konto z własnej inicjatywy bądź na wniosek innych, zewnętrznych instytucji. Blokada konta bankowego może być czasowa lub stanowić całkowite ograniczenie dostępu do środków. Poniżej przedstawiamy listę najczęściej spotykanych przyczyn takiej sytuacji.
Zajęcie komornicze
W przypadku wszelkich niespłaconych długów, takich jak zaległe raty kredytu, mandaty, podatki lub alimenty, komornik sądowy na podstawie tytułu wykonawczego ma prawo zająć środki na koncie. Bank jest wówczas zobowiązany do realizacji owego zajęcia zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego oraz Ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z 17 czerwca 1966 r. Środki blokowane są wówczas na 7 dni, po których mogą zostać przekazane komornikowi, chyba że dłużnik podejmie odpowiednie działania.
Podejrzenie nielegalnych transakcji
Zgodnie z art. 160a Prawa bankowego, bank ma możliwość zablokowania konta, jeśli występuje uzasadnione podejrzenie, że środki na nim zgromadzone pochodzą z działalności przestępczej, np. prania pieniędzy bądź finansowania terroryzmu. W przypadku takich podejrzeń bank jest zobowiązany do powiadomienia o nich prokuratora w ciągu 72 godzin.
Podejrzenie nieautoryzowanych transakcji
W sytuacji, gdy system bankowy wykryje nietypowe operacje, takie jak przelew z zagranicy, bądź nietypowo wysoką kwotę transakcji, bank może tymczasowo zablokować konto w celach weryfikacji. W większości przypadków taka blokada trwa od 24 do 72 godzin. Na wniosek Generalnego Inspektora Informacji Finansowej może zostać przedłużona do 96 godzin.
Podejrzenie wyłudzeń skarbowych
Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zażądać blokady konta danego podmiotu, jeśli istnieją podejrzenia, że może on wykorzystywać działalność banków lub SKOK do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego.
Nieważny dowód osobisty
Banki monitorują ważność dokumentów swoich klientów. Brak aktualnego dowodu tożsamości może być przyczyną ograniczenia dostępu do konta. Taka blokada trwa do aktualizacji danych w banku.
Zaległości wobec instytucji publicznych
Instytucje publiczne, takie jak Urząd Skarbowy czy ZUS, mogą wnioskować do banku o blokadę konta w przypadku niezapłaconych podatków lub składek.
Błąd lub działania prewencyjne
Istnieje możliwość, że zablokowane konto wynika z błędu technicznego bądź z działań zapobiegawczych, np. po kilkukrotnych wpisaniu błędnego hasła do systemu bankowości internetowej. Blokada konta wynikająca z tych przyczyn trwa zazwyczaj kilka godzin i zostaje zdjęta po wyjaśnieniu sprawy z bankiem.
Procedura weryfikacyjna
Decyzja o zablokowaniu konta bankowego rozpoczyna wewnętrzną procedurę weryfikacji danych i zaistniałej sytuacji. Bank zajmuje się analizą historii transakcji danego konta oraz źródło zgromadzonych na nim środków finansowych. Czas takiej blokady bywa różny i zależy od konkretnego przypadku — może trwać kilka godzin, dni, a czasem nawet miesięcy, jeśli sytuacja jest wyjątkowo skomplikowana (w przypadku podejrzenia przestępstwa prokurator może wydłużyć blokadę nawet do 6 miesięcy).
Prawo polskie określa, że blokada konta powinna zostać zniesiona niezwłocznie po wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości. W przypadku, gdy klient banku uważa, że nadmiernie się ona przedłuża, ma prawo zażądać konkretnych wyjaśnień, wskazania przyczyn oraz dokumentów, które uzasadniają podjęte działania oraz nałożenie blokady. Zazwyczaj jednak banki informują o postępach i wynikach przeprowadzonej weryfikacji.
Bank zablokował konto – co robić?
Blokada konta bankowego może wywołać stres i serię negatywnych emocji, ale zachowanie spokoju jest istotne. Pierwszym krokiem powinien być kontakt z bankiem (telefonicznie, przez system bankowości elektronicznej bądź osobiście w oddziale) i wyjaśnienie przyczyn blokady. Przed taką rozmową warto przygotować dane lub dokumenty potrzebne do weryfikacji tożsamości, na przykład dowód osobisty lub indywidualny numer klienta.
W trakcie rozmowy z bankiem warto zapytać o takie kwestie jak:
- przyczyna blokady;
- organ zlecający blokadę, jeśli nie wynika ona z decyzji banku;
- wysokość zablokowanej kwoty.
Bank może wymagać dostarczenia informacji i dokumentów, co może znacznie przyspieszyć odblokowanie środków. Natomiast jeśli klient nie zgadza się z działaniami banku, ma prawo złożyć pisemne wyjaśnienia lub formalną reklamację.
Próba rozmowy z bankiem nie przyniosła skutków – co dalej?
Mediacja to polubowny sposób rozwiązania sporu, który pozwala uniknąć skomplikowanej drogi sądowej. Mediator ma za zadanie pomóc w lepszym zrozumieniu racji obu stron konfliktu i zasugerować rozwiązanie problemu. W przypadku nieuzasadnionych działań banku klient ma także możliwość złożenia skargi do Rzecznika Finansowego.
W trudniejszych przypadkach pomoc adwokata specjalizującego się w prawie bankowym może być nieoceniona. Jest niezbędna również przy wnoszeniu pozwu do sądu przeciw instytucji finansowej, która zablokowała środki na koncie.
Bank zablokował konto – jakie mam prawa?
Polskie prawo przewiduje sytuacje związane z blokadą konta i zapewnia im określone prawa, takie jak:
- kwota wolna od zajęcia – zgodnie z art. 54 Prawa bankowego na rachunku osobistym musi pozostać kwota wolna od zajęcia, która wynosi 75% miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są długi alimentacyjne, w przypadku których komornik ma prawo zająć do 60% wynagrodzenia;
- środki wyłączone z zajęcia – niektóre środki są chronione i nie mogą zostać zablokowane, są to np. świadczenia rodzinne (800+), świadczenia socjalne, emerytury, renty, środki z umów zlecenia/o dzieło, jeśli są jedynym źródłem utrzymania;
- prawo do informacji – klient ma prawo żądać od banku wyjaśnienia przyczyny blokady, natomiast sam bank ma 7 dni na udzielenie odpowiedzi;
- prawo do reklamacji – jeśli blokada jest nieuzasadniona, klient ma prawo złożyć reklamację do banku, a w przypadku niesatysfakcjonującej odpowiedzi może zwrócić się Rzecznika Finansowego;
- prawo do odwołania – jeśli blokada konta wynika z działań prokuratora lub innej, zewnętrznej instytucji, istnieje możliwość złożenia zażalenia lub skargi na tę decyzję do sądu rejonowego.