Czy komornik może ściągać dług z rodziny? Jak wygląda dziedziczenie długu rodziców?
Zaciąganie kredytów, a także pożyczek, zawsze wiąże się z ryzykiem tego, że nie będziemy mogli spłacić swoich należności. Powinniśmy jednak dowiedzieć się, czy w przypadku naszej śmierci, zaciągnięte długi przechodzą na nasze dzieci w ramach dziedziczenia. Jest to bardzo ważne szczególnie w przypadku zaciąganych wysokich kredytów hipotecznych lub też wysoko oprocentowanych pożyczek pozabankowych. Identyczne pytanie zadajemy sobie, gdy to my, jako dzieci możemy odziedziczyć długi po zmarłych rodzicach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Długi w spadku po rodzicach
Zazwyczaj, gdy mówimy o spadku, to najczęściej chodzi o przyjęcie pewnego majątku, który został po zmarłej osobie, w tym przypadku po rodzicu lub rodzicach. Jednak pojawia się pytanie, co należy zrobić, jeżeli spadek obejmuje także długi zaciągnięte przez rodziców?
Taki przywilej dziedziczenia po rodzicach zarówno majątku, jak i również długu reguluje art. 922 Kodeksu Cywilnego - Elementy i zakres spadku. Artykuł ten mówi jasno:
“§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
- 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego zmarłą osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
- 3. Do długów spadkowych należą także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń, jak również inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi niniejszej.”
Oprócz tego, że ustawa mówi o przyjęciu długu po swoich rodzinach, to tak może stać się również w ramach spisanego testamentu. Warto mieć na uwadze, że to właśnie testament ma zawsze pierwszeństwo przed ustawą. Może okazać się, że w testamencie nie są z jakichś powodów ujęte dzieci. Natomiast, gdy nie ma testamentu, wtedy prawo dziedziczenia jest podyktowane wyżej wspomnianą ustawą.
Czy dług po rodzicach może zostać odrzucony przez dziecko?
To, że rodzice w swoim spadku pozostawili długi, wcale nie oznacza, że musimy je przyjmować, lub nie muszą tego robić nasze dzieci. W takich okolicznościach możliwe jest odrzucenie spadku. Należy jednak wiedzieć, jak tego dokonać zgodnie z prawem.
Możemy skorzystać z dwóch dróg, dzięki którym odrzucimy spadek lub też weźmiemy pod uwagę przyjęcie spadku wraz z długami, ale do tego stopnia, który nie przekracza wartości odziedziczonego majątku. W drugim przypadku nie narażamy się tak naprawdę na to, że zostaniemy z długami po rodzicach, które musimy spłacać, tak samo, jak w przypadku dziedziczenia naszych długów, przez nasze dzieci.
W tym celu możemy skorzystać z dwóch rozwiązań:
- Oświadczenia o odrzuceniu spadku - spadek można przyjąć, jak i również odrzucić. Jeżeli zdecydujemy się na jego odrzucenie, to odrzucamy nie tylko długi, ale również ewentualny majątek, który możemy dziedziczyć. W przypadku odrzucenia spadku przez dzieci spadek przechodzi na innych krewnych, którzy również muszą podjąć decyzję o jego przyjęciu lub odrzuceniu.
- Oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza - w ten sposób spadkobierca decyduje się na przyjęcie długu w spadku wraz z całym inwentarzem. Jeżeli zatem długi miałyby przekroczyć wartość majątku, to wtedy spadkobierca jest chroniony przed ich spłatą. Natomiast dziedziczy długi do poziomu wartości całego majątku. Jest to dobre rozwiązanie, jeżeli chcemy odziedziczyć majątek, ale do końca nie wiemy, jaka jest wysokość długów.
Jak odrzucić spadek po zmarłych rodzicach?
Jeżeli długi są zbyt wysokie, albo rodzice nie pozostawili po sobie niczego oprócz długów, wtedy najczęściej decydujemy się na odrzucenie spadku. Ważne jest to, aby spadek został odrzucony zgodnie z prawem. Pod tym względem możemy odrzucić spadek przed notariuszem lub na rozprawie sądowej.
Nie bez znaczenia jest również termin, w którym zdecydujemy się na odrzucenie spadku. Ponieważ od momentu otrzymania informacji o prawie do dziedziczenia spadku, mamy 6 miesięcy na jego odrzucenie. Zazwyczaj w przypadku rodziców ten termin jest liczony od daty ich śmierci. Jednak nie zawsze jest to takie oczywiste, szczególnie w przypadku gdy mamy do czynienia z sytuacjami, w których nie mieliśmy kontaktu z rodzicami, a także nie wiedzieliśmy o ich śmierci. W tym przypadku mamy rok na odwołanie się od decyzji o przyznaniu spadku, o którym nie wiedzieliśmy, że zostanie nam przyznany.
Odrzucenie spadku u notariusza jest bardzo prostą procedurą, która będzie kosztować 50 zł od osoby, do których dolicza się opłaty za odpisy aktu notarialnego. Jednak, aby przygotować takie oświadczenie u notariusza, musimy koniecznie przygotować odpowiednie dokumenty. Wśród nich musi się znaleźć odpis skrócony aktu zgonu zmarłego rodzica lub rodziców. Oprócz tego potrzebny jest odpis skrócony naszego aktu urodzenia. W przypadku, gdy jesteśmy w związku małżeńskim, konieczne będzie dostarczenie jeszcze odpisu skróconego aktu małżeństwa. Po przygotowaniu aktu notarialnego, w którym odrzucamy spadek, notariusz przesyła odpis aktu do wyznaczonego sądu.
Wybierając drogę sądową, odrzucenie spadku odbywa się poprzez złożenie odpowiedniego wniosku w Sądzie Rejonowym. Taki wniosek dotyczy przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku, za który zapłacimy 100 zł. Termin 6 miesięcy obejmuje tylko złożenie tego wniosku. Natomiast posiedzenie sądu może odbyć się już w innym terminie. Tutaj także powinniśmy złożyć te wszystkie dokumenty tak, jak w przypadku stworzenia oświadczenia u notariusza.
Jak przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
Tak jak w przypadku odrzucenia spadku, tak również oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza musi się odbyć w terminie 6 miesięcy od momentu otrzymania wiadomości o spadku. Wybierając tę drogę, musimy liczyć się z tym, że konieczne będzie spisanie inwentarza spadkowego. Jest to konieczne, aby wykazać, jaką wartość majątku przekazał spadkodawca. Następnie taki dokument powinien być przedstawiony przed sądem lub notariuszem.
Pojawia się pytanie, czy zawsze przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza będzie opłacalne. Okazuje się, że lepiej nie wybierać tego rozwiązania, jeżeli zmarli rodzice pozostawili po sobie wyłącznie długu. Warto zatem wcześniej się dowiedzieć, jak duże długi zostały pozostawione przez naszych rodziców.
Czy komornik może ściągać długi z dzieci po zmarłych rodzicach?
Jeżeli spadek został przyjęty wraz z długami, wtedy dzieci po zmarłych rodzicach mogą obawiać się wszczęcia postępowania komornika sądowego. Czy rzeczywiście ta obawa jest słuszna? Okazuje się, że jeżeli nie odrzucimy spadku lub nie wydamy oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, to rzeczywiście komornik może zapukać do naszych drzwi.
Należy jednak mieć na uwadze, że nie zawsze cały spadek przechodzi tylko na jedną osobę, ale również na wszystkie dzieci oraz współmałżonka. Wtedy również dług jest dziedziczony przez wszystkich spadkobierców i to właśnie z nich dług może być ściągany przez komornika.
Źródła:
- https://lexlege.pl/kc/art-922/
- https://gcadwokaci.pl/jak-odrzucic-spadek/
- https://kpr-restrukturyzacja.pl/dziedziczenie-dlugu/