Czy można upoważnić kogoś do konta bankowego na wypadek śmierci?
Śmierć jest niezwykle bolesnym wydarzeniem. Jednak wiele osób patrząc realnie na wiele spraw, chcą jeszcze za życia zadbać o swoich bliskich. To właśnie z tego powodu porządkujemy formalności takie jak testament, pełnomocnictwa, czy też przepisywanie majątku jeszcze za życia. Bardzo często pojawia się pytanie, czy możliwe jest upoważnienie drugiej osoby do swojego konta bankowego na wypadek śmierci. A jeżeli jest to możliwe, to w jaki sposób możemy tego dokonać.
Z tego artykułu dowiesz się:
Pełnomocnictwo do konta bankowego za życia
Na pewno zdajemy sobie sprawę z tego, że za życia możemy ustanowić wybraną osobę jako pełnomocnika do naszego konta bankowego. Taka osoba powinna być pełnoletnia, natomiast nie ma obowiązku, aby była z nami spokrewniona. Najczęściej dokument upoważniający osobę trzecią do naszego konta bankowego wypełnimy bezpośrednio w placówce bankowej.
Do wyboru mamy pełnomocnictwo ogólne, które pozwala na dostęp do konta upoważnionej osobie na takich zasadach, jak my będąc jego oficjalnym właścicielem. Ponadto możemy zdecydować się na tzw. pełnomocnictwo rodzajowe, które upoważnia osobę trzecią tylko do określonych czynności związanych z obsługą naszego konta.
Po śmierci właściciela konta bankowego pełnomocnictwo natychmiast ustaje. Mówi o tym art. 101 ust. 2 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny:
“Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba, że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa”.
W związku z tym osoba, której pełnomocnictwo wygasło z dniem śmierci właściciela konta, wypłaci pieniądze, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności w świetle prawa za kradzież lub wyłudzenie. Przepisy przewidują karę pozbawienia wolności nawet do 8 lat.
Jak zabezpieczyć swoich bliskich na wypadek śmierci?
Skoro pełnomocnictwo do rachunku bankowego w dniu śmierci ustaje, to warto dowiedzieć się, jakie inne rozwiązanie zapewni zabezpieczenie finansowe naszym bliskim. Zatem za życia właściciel konta bankowego może złożyć stosowną dyspozycję do banku na wypadek śmierci.
Dotyczy ona wypłaty określonej kwoty po śmierci. W tej sytuacji możemy wyznaczyć osobę, której bank wypłaci sumę pieniędzy. Musi jednak zostać spełniony odpowiedni warunek, który dotyczy tego, aby kwota ta nie była wyższa niż 24-krotność średniego miesięcznego wynagrodzenia dla sektora przedsiębiorstw. Suma ta jest ogłaszana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego miesiąc, który poprzedzał miesiąc śmierci właściciela konta bankowego. Istotną informacją jest to, że konkretna suma nie musi być pobrana wyłącznie z jednego banku, ale z kilku różnych rachunków bankowych, a także oddzielnych placówek.
Pozostałe warunki dotyczące dyspozycji na wypadek śmierci
Maksymalna suma, jaka może zostać wypłacona po śmierci właściciela rachunku, nie jest jedynym warunkiem koniecznym do spełnienia. Okazuje się, że nie każdy może zostać beneficjentem zapisanej dyspozycji na wypadek śmierci. Dyspozycję możemy wydać wyłącznie wobec członków najbliższej rodziny. Zatem beneficjentem mogą być małżonkowie, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki lub rodzeństwo.
Kolejnym ograniczeniem, jakie może stanowić problem przy wypłacie pieniędzy po śmierci, jest konkretny rodzaj rachunków bankowych. W tym przypadku możliwe jest złożenie dyspozycji względem konta osobistego, konta oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub lokaty. Niestety wypłata pieniędzy nie będzie możliwa z rachunku firmowego, konta mającego kilku właścicieli, konta osoby ubezwłasnowolnionej, czy też konta osoby małoletniej.
Należy również pamiętać o tym, że osoby, które są odpowiedzialne za pokrycie kosztów pogrzebu, mają pierwszeństwo wypłaty wymaganej sumy z konta bankowego zmarłego. Natomiast beneficjenci, którzy otrzymali dyspozycję za życia do środków finansowych znajdujących się na rachunkach bankowych, mają pierwszeństwo wypłaty przed wyznaczonymi spadkobiercami.
O czym warto wiedzieć, otrzymując dyspozycję na wypadek śmierci
Właściciel rachunku bankowego nie ma obowiązku ograniczenia się do wydania dyspozycji tylko jednej osobie. Jeżeli taka sytuacja zaistnieje, że po śmierci właściciela konta bankowego zgłoszą się dwie osoby, które posiadają po środki finansowe do banku, wtedy pierwszeństwo ma osoba ta, która otrzymała dyspozycję jako pierwsza. Dzieje się tak, w przypadku gdyby suma wypłaty miałaby stanowić ponad 24-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Warto mieć na uwadze, że kwota pobrana w ramach dyspozycji nie jest brana pod uwagę jako spadek. O możliwości wypłaty pieniędzy w ramach dyspozycji informuje konkretna placówka bankowa. W związku z tym jest to bardzo ważne, aby osoby, które zostały wskazane w dyspozycji, na bieżąco aktualizowały wszelkie zmiany adresowe.
Dyspozycja a pełnomocnictwo - podsumowanie
Z powyższych informacji jasno wynika, że dyspozycja nie jest tym samym pojęciem, co dyspozycja na wypadek śmierci. Jedyną częścią wspólną, jaka łączy te dwa pojęcia, to fakt, iż zarówno na dyspozycję na wypadek śmierci, jak i również pełnomocnictwo może być podpisane wyłącznie przez właściciela rachunku bankowego.
Natomiast wśród znaczących różnic między pełnomocnictwem a dyspozycją, wyróżniamy:
- Pełnomocnictwo do rachunku bankowego jest ważne za życia właściciela rachunku i ustaje po jego śmierci. Natomiast dyspozycja obowiązuje dopiero po śmierci właściciela konta bankowego. To oznacza, że beneficjent nie może pobierać środków finansowych za życia właściciela rachunku bankowego.
- Istnieją konkretne ograniczenia dotyczące wydania dyspozycji na wypadek śmierci, jeżeli chodzi o konkretny rodzaj rachunku bankowego. Natomiast pełnomocnictwo możemy uzyskać do każdego typu konta.
- Ustanowienie pełnomocnika do konta bankowego jest bezpłatne. W przypadku ustanowienia dyspozycji wkładem na wypadek śmierci należy ponieść opłatę, której wysokość jest uzależniona od konkretnej placówki bankowej. Taki koszt najczęściej waha się od kilku złotych do maksymalnie 35 zł za ustanowienie jednej dyspozycji.