Czy po odebraniu praw rodzicielskich można zmienić nazwisko dziecka?
Zmiana nazwiska dziecka po odebraniu praw rodzicielskich np. ojcu jest tematem budzącym mnóstwo emocji. Pojawiają się wówczas liczne pytania z zakresu prawa. Mimo że pozbawienie rodzica praw zmienia jego sytuację, nie oznacza, że swobodnie można zmienić nazwisko dziecku. Sprawdź więcej informacji na ten temat.
Z tego artykułu dowiesz się:
Pozbawienie praw rodzicielskich – co oznacza?
Pozbawienie praw rodzicielskich jest niezwykle poważną decyzją. Może ją podjąć sąd, gdy rodzic nie wykonuje prawidłowo swoich obowiązków wobec dziecka. Jakich sytuacji dotyczy konieczność odebrania praw rodzicielskich? Może być to m.in.:
- zaniedbywanie dziecka,
- uzależnienie od alkoholu / innych używek,
- stosowanie przemocy.
Pozbawienie praw rodzicielskich oznacza, że dany rodzic nie może już współdecydować o najważniejszych aspektach życia dziecka – jego edukacji, miejsca zamieszkania czy zdrowia. Warto podkreślić, że całkowite pozbawienie to nie ograniczenie praw rodzicielskich. Odebranie praw rodzicielskich nie wpływa też na pokrewieństwo biologiczne. Jeśli pozbawiony praw rodzicielskich jest np. ojciec, wciąż zostaje ojcem prawnie. Z kolei dziecko zachowuje jego nazwisko. I tu pojawia się pytanie – czy da się to nazwisko zmienić?
Czy można zmienić nazwisko dziecka po odebraniu praw rodzicielskich?
Tak, istnieje możliwość zmiany nazwiska dziecka po odebraniu ojcu praw rodzicielskich. Nie następuje ona jednak automatycznie. Proces regulowany jest przepisami prawa cywilnego i wymaga zgody odpowiednich instytucji. Co warto wiedzieć o zmianie nazwiska dziecka?
- Konieczne jest złożenie wniosku w urzędzie stanu cywilnego. Może zrobić to matka lub opiekun prawny.
- Dziecko musi zgodzić się na zmianę nazwiska, jeśli skończyło 13 lat. Młodsze dzieci formalnie nie muszą tego robić. Sąd lub urząd może jednak wziąć ich zdanie pod uwagę.
- W niektórych przypadkach sąd może zapytać o stanowisko ojca, który został pozbawiony praw (np. gdy regularnie płaci alimenty lub utrzymuje kontakt z dzieckiem). W praktyce taka sytuacja zdarza się bardzo rzadko.
Zmiana nazwiska dziecka powinna zostać dobrze uzasadniona, bez względu na okoliczności. Wśród najczęstszych powodów we wniosku podaje się m.in. zerwanie więzi dziecka z rodzicem, chęć ujednolicenia nazwisk w rodzinie i ochrona dobra dziecka. Jeśli np. ojciec stosował przemoc wobec dziecka, argumentem matki może być, że noszenie przez pociechę nazwiska ojca negatywnie wpływa na jego psychikę. Sąd zwykle przychyla się do takich argumentów.
Procedura zmiany nazwiska dziecka – to trzeba wiedzieć
Zmiana nazwiska dziecka możliwa jest na drodze administracyjnej lub sądowej. Jeśli wniosek ma zostać wysłany do urzędu stanu cywilnego, rodzic powinien uzasadnić prośbę oraz przedstawić odpowiednie dokumenty, m.in. akt urodzenia dziecka i orzeczenie sądu o pozbawieniu praw rodzicielskich drugiego rodzica.
Co w przypadku, gdy urząd stanu cywilnego odrzuci wniosek o zmianę nazwiska dziecka? Wówczas można zwrócić się do sądu, który zbada sprawę i przeanalizuje, czy zmiana nazwiska przysłuży się nieletniemu. Sąd może też odrzucić wniosek, gdy uzna, że zmiana nazwiska nie przysłuży się dziecku.
Jak widzisz, po odebraniu praw rodzicielskich możliwa jest zmiana nazwiska dziecka. Wymaga to jednak dopięcia odpowiednich formalności. Najważniejsze jest szczegółowe uzasadnienie konieczności zmiany nazwiska dziecka, aby urząd stanu cywilnego lub sąd uznali, że przysłuży się nieletniemu. Jeśli zmiana wyraźnie wskazuje na ochronę dziecka przed negatywnymi skutkami powiązań z ojcem, decyzja powinna zostać rozpatrzona pozytywnie.