Czym jest umowa dożywocia i kiedy warto ją stosować?
Dlaczego osoby w podeszłym wieku decydują się na podpisanie umowy dożywocia? Taki kontrakt jest przejawem desperacji, czy może skutecznym sposobem na zabezpieczenie swoich interesów? Poznaj prawa dożywotnika i zobacz, w jakich przypadkach opłaca się zawrzeć wspomnianą umowę.
Z tego artykułu dowiesz się:
Na czym polega umowa dożywocia?
Osoby podpisujące umowę dożywocia przenoszą prawo własności nieruchomości na nowego nabywcę w zamian za utrzymanie lub opiekę do końca życia. Do obowiązków nowego właściciela mieszkania może należeć między innymi zapewnienie dachu nad głową, wyżywienia, ubrań, prądu, opału i opieki medycznej stronie, z którą została podpisana umowa. Dożywotnikiem może być wyłącznie osoba fizyczna, z kolei nowym nabywcą z reguły zostaje osoba prywatna lub firma.
Umowa o dożywocie musi być zawarta w formie aktu notarialnego – w przeciwnym wypadku będzie ona nieważna. Prawo dożywocia jest niezbywalne, zatem w razie sprzedaży nieruchomości, jej obciążenie nie znika i nowy nabywca musi liczyć się z tym, że zobowiązanie względem dożywotnika przechodzi na niego. Prawo dożywocia wygasa w momencie śmierci uprawnionego.
Umowa dożywocia w większości przypadków jest zawierana z członkami rodziny. Dość często mamy do czynienia z sytuacją, kiedy to seniorzy przenoszą prawo własności nieruchomości na przykład na swoje wnuki w zamian za opiekę. Osoby w podeszłym wieku rzadziej decydują się na podobną współpracę z obcymi ludźmi lub firmami – takie praktyki wciąż wzbudzają pewne kontrowersje, jednak czasem jest to jedyna możliwość dla seniorów potrzebujących wsparcia.
Mieszkanie za opiekę lub rentę – czy to dobre rozwiązanie dla seniora w potrzebie?
Coraz częściej mówi się o tak zwanej rencie dożywotniej – jest to model sprzedażowy działający na zasadzie odwróconej hipoteki. Seniorzy, którzy zdecydują się na przekazanie prawa własności do nieruchomości firmie lub osobie prywatnej, będą każdego miesiąca otrzymywać świadczenie pieniężne. Wielkość wspomnianej kwoty jest uzależniona od kilku czynników, takich jak wiek dożywotnika, płeć, czy wartość mieszkania. Renta jest wypłacana do końca życia i powinna podlegać waloryzacji.
Seniorzy, którzy zdecydują się na podpisanie umowy dożywocia, z chwilą jej zawarcia nie muszą więcej martwić się o koszty utrzymania mieszkania, ponieważ przechodzą one na nowego właściciela. Osoby starsze muszą jednak pamiętać, że umowa prawidłowo zabezpiecza ich interesy tylko wtedy, gdy znajduje się w niej zapis o służebności osobistej nieruchomości. Dzięki temu senior będzie mógł pozostać w mieszkaniu do końca życia.
Nieco inaczej wygląda umowa dożywocia zawarta z bliskim członkiem rodziny, który zamiast wypłacania renty może zobowiązać się do opieki nad seniorem. Jest to doskonałe zabezpieczenie dla emerytów, którzy chcą, aby po ich śmierci nieruchomość trafiła w ręce wskazanej osoby, a zarazem zależy im na tym, by do końca swoich dni mieć troskliwego opiekuna.
Kiedy jeszcze warto zastosować umowę dożywocia?
Chociaż umowa dożywocia najczęściej kojarzy nam się z seniorami, to wspomniane rozwiązanie znajduje zastosowanie również w innych przypadkach. Taką opcję mogą rozważyć na przykład rodzice niepełnosprawnego dziecka. Jeżeli są oni w podeszłym wieku i chcą zapewnić swojemu potomkowi bezpieczną przyszłość, to decyzja o oddaniu nieruchomości w zamian za dożywotnią opiekę dla dziecka bywa jedynym rozsądnym wyjściem. Zbywca nieruchomości nie musi być beneficjentem umowy – może on wskazać innego członka rodziny, który zostanie objęty dożywotnią opieką. Wystarczy, że w kontrakcie określimy, komu i na jakich zasadach będzie przysługiwać prawo dożywotniego utrzymania.
Podpisanie umowy dożywocia to jeden ze sposobów na rozwiązanie spraw spadkowych. Korzystają z niego seniorzy, którzy nie mają bliskiej rodziny i z pewnych powodów wolą przekazać mieszkanie osobie niespokrewnionej. Emeryci nie muszą od razu decydować się na współpracę z funduszem hipotecznym – część z nich woli oddać mieszkanie w ręce zaufanego przyjaciela lub dobrego sąsiada, który jest gotów zobowiązać się do opieki nad osobą starszą lub wyrazi chęć płacenia dożywotniej renty dla świadczeniobiorcy.