Komornik puka po spadek? Możesz go odprawić z kwitkiem w bardzo prosty sposób
Czy twoi rodzice pozostawili więcej zobowiązań niż aktywów? Nie martw się — nie jesteś zobowiązany do spłacania ich długów. Polskie przepisy pozwalają na formalne odrzucenie spadku lub jego przyjęcie z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Dowiedz się, jak uniknąć dziedziczenia długów, jakie kroki podjąć i dlaczego kluczowe jest, aby nie przeoczyć ważnego terminu. Oto wszystkie informacje, które powinieneś znać, zanim komornik zapuka do twoich drzwi.
- Kiedy spadek staje się problemem?
- Jak uniknąć dziedziczenia długów?
- Jak skutecznie odrzucić spadek z długami?
- Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
- Spadek z długami: co warto wiedzieć?
Kiedy spadek staje się problemem?
Gdy rozważamy dziedzictwo, zazwyczaj myślimy o przejęciu dobytku po zmarłym — w tym kontekście po rodzicach. Jednakże nie zawsze dziedzictwo przynosi tylko korzyści. Co począć, gdy obejmuje ono również niespłacone długi?
Kwestie dotyczące przejmowania majątku i zobowiązań określa art. 922 Kodeksu cywilnego. Przepis ten dokładnie określa, co wchodzi w zakres spadku:
§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z momentem jego śmierci na jedną lub więcej osób zgodnie z zapisami tej księgi.
- 2. Do spadku nie należą prawa i zobowiązania bezpośrednio związane z osobą zmarłego, jak również prawa, które przechodzą na inne osoby niezależnie od dziedziczenia.
- 3. Do długów spadkowych zalicza się m.in. koszty pogrzebu (zgodne z lokalnym obyczajem), koszty postępowania spadkowego, roszczenia o zachowek, obowiązek realizacji zapisów i poleceń oraz inne zobowiązania wskazane w przepisach.
Warto pamiętać, że dziedziczenie może nastąpić zarówno na podstawie ustawy, jak i testamentu. Jeśli zmarły pozostawił testament, jego zapisy są nadrzędne. Może się zdarzyć, że dzieci nie zostaną w nim uwzględnione. W przypadku braku testamentu obowiązują ogólne zasady dziedziczenia opisane w Kodeksie cywilnym.
Jak uniknąć dziedziczenia długów?
To, że rodzice zostawili po sobie zadłużenie, nie oznacza, że my czy nasze potomstwo musimy je zaakceptować. Prawo daje możliwość odrzucenia spadku, lecz należy to zrobić w określony sposób i w wyznaczonym czasie.
Są dwa podstawowe sposoby, które pozwalają uniknąć niechcianych długów: możemy całkowicie odrzucić spadek lub przyjąć go z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W tym drugim wariancie dziedziczymy zarówno aktywa, jak i zobowiązania – ale tylko do wysokości odziedziczonego majątku. W ten sposób nie ponosimy odpowiedzialności za długi przekraczające wartość spadku, a nasze dzieci też nie dziedziczą długów ponad to, co faktycznie odziedziczyły.
Dostępne możliwości to:
- Oświadczenie o odrzuceniu spadku – możemy całkowicie zrezygnować ze spadku, a więc zarówno z aktywów, jak i zobowiązań. W takiej sytuacji spadek przechodzi na kolejne osoby w linii dziedziczenia, które również muszą zdecydować, czy go przyjmują, czy odrzucają.
- Oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca akceptuje spadek, ale jego odpowiedzialność za długi ogranicza się do wartości odziedziczonego majątku. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne, gdy nie mamy pełnej wiedzy na temat wysokości zobowiązań pozostawionych przez zmarłego.
Jak skutecznie odrzucić spadek z długami?
Gdy spadek po rodzicach obejmuje głównie zobowiązania finansowe, często najrozsądniejszym wyjściem jest jego odrzucenie. Aby było to skuteczne, należy to zrobić zgodnie z prawem – u notariusza lub w sądzie.
Kluczowy jest czas: od momentu, gdy dowiemy się o możliwości dziedziczenia, mamy 6 miesięcy na złożenie deklaracji o odrzuceniu spadku. W przypadku rodziców okres ten zazwyczaj jest liczony od dnia ich zgonu. Jednak jeśli nie mieliśmy kontaktu z rodzicami i nie wiedzieliśmy o ich zgonie, możemy złożyć wniosek o uchylenie się od skutków prawnych przyjęcia spadku w terminie do roku od momentu uzyskania tej informacji.
Odrzucenie spadku u notariusza to łatwa procedura – kosztuje 50 zł za osobę, plus opłaty za odpisy aktu notarialnego. Aby sporządzić deklarację, musimy dostarczyć odpowiednie dokumenty: skrócony odpis aktu zgonu rodzica, skrócony odpis naszego aktu urodzenia oraz – jeśli jesteśmy w związku małżeńskim – skrócony odpis aktu małżeństwa. Gotowy akt notarialny jest przesyłany przez notariusza do właściwego sądu.
Odrzucenie spadku w sądzie polega na złożeniu wniosku do Sądu Rejonowego o przyjęcie deklaracji o odrzuceniu spadku. Koszt takiego wniosku to 100 zł. Pamiętajmy, że termin 6 miesięcy dotyczy złożenia wniosku – samo posiedzenie może się odbyć później. Również w tym trybie konieczne będzie dostarczenie tych samych dokumentów co u notariusza.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Tak samo jak przy odrzuceniu spadku, również deklaracja o jego przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza musi być złożona w terminie 6 miesięcy od momentu, gdy dowiemy się o dziedziczeniu. Wybierając tę opcję, należy wziąć pod uwagę obowiązek sporządzenia inwentarza – dokumentu określającego wartość majątku pozostawionego przez spadkodawcę. Inwentarz ten trzeba przedstawić sądowi lub notariuszowi.
Warto jednak zastanowić się, czy zawsze opłaca się przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jeśli rodzice pozostawili jedynie długi, lepszym rozwiązaniem może być całkowite odrzucenie spadku. Dlatego przed podjęciem decyzji warto ustalić, jaka jest rzeczywista wysokość zobowiązań zmarłego.
Spadek z długami: co warto wiedzieć?
Gdy dziedziczymy majątek obciążony zobowiązaniami, potomkowie zmarłych rodziców mogą mieć obawy przed działaniami egzekucyjnymi prowadzonymi przez komornika. Czy te obawy są słuszne? Niestety tak – jeśli nie złożymy deklaracji o rezygnacji ze spadku lub nie zaakceptujemy go z dobrodziejstwem inwentarza, wierzyciele mogą żądać spłaty długów z majątku dziedziców.
Warto jednak mieć na uwadze, że spadek – a co za tym idzie, także zobowiązania – zwykle dzielony jest pomiędzy wszystkich dziedziców, czyli dzieci i małżonka. W takiej sytuacji odpowiedzialność za długi również jest rozdzielana i to z majątku każdego z nich może być prowadzona egzekucja.
Źródła:
- https://lexlege.pl/kc/art-922/
- https://gcadwokaci.pl/jak-odrzucic-spadek/
- https://kpr-restrukturyzacja.pl/dziedziczenie-dlugu/