Jeden ruch uratuje Twoje konto przed komornikiem – mało kto zna tę furtkę
Zajęcie konta bankowego przez komornika lub urząd skarbowy może sparaliżować codzienne życie. Warto wiedzieć, że w pewnych sytuacjach możliwe jest skuteczne wystąpienie o zwolnienie konta spod egzekucji. Dowiedz się, kiedy i jak można to zrobić, jakie świadczenia są ustawowo chronione oraz jakie różnice występują między egzekucją sądową a administracyjną.
- Egzekucja komornicza a administracyjna – podstawowe różnice
- Jak złożyć wniosek o zwolnienie konta spod egzekucji?
- W jakich przypadkach można się ubiegać o zwolnienie zajętych środków?
- Świadczenia ustawowo wyłączone spod egzekucji
Egzekucja komornicza a administracyjna – podstawowe różnice
Zajęcie konta bankowego może nastąpić zarówno w ramach egzekucji sądowej, prowadzonej przez komornika, jak i administracyjnej – na przykład przez urząd skarbowy czy ZUS. Choć ich efekt jest podobny i prowadzi do zablokowania środków, to procedury oraz możliwości obrony wyraźnie się od siebie różnią.
W przypadku egzekucji komorniczej interesującą nas podstawą prawną będzie Kodeks postępowania cywilnego. Dłużnik może składać wnioski do komornika, a także skargi do sądu. W tym trybie obowiązuje też tzw. kwota wolna od zajęcia – część pieniędzy na koncie jest automatycznie chroniona, podobnie jak przy egzekucji administracyjnej.
W obu sytuacjach mamy do czynienia z innymi podmiotami rozpatrującymi wnioski o zwolnienie środków. W przypadku komornika będzie to sam komornik lub sąd, a przy egzekucji administracyjnej – urząd skarbowy, ZUS lub inny organ egzekucyjny.
Jak złożyć wniosek o zwolnienie konta spod egzekucji?
Dłużnik może wystąpić o zwolnienie z egzekucji konta bankowego, gdy zajęte środki pochodzą z wpływów wyłączonych z egzekucji lub w szczególnych sytuacjach życiowych. Sposób postępowania zależy od rodzaju egzekucji.
W egzekucji komorniczej wniosek składa się bezpośrednio do komornika. Należy w nim wskazać, które środki są wolne od zajęcia (na przykład zasiłki), i dołączyć dokumenty potwierdzające ich źródło – mogą to być decyzje o przyznaniu świadczenia lub historia rachunku. Po otrzymaniu wniosku komornik powinien zwolnić wskazane środki. Jeśli tak się nie stanie, dłużnik może wnieść skargę na czynności komornika do sądu rejonowego. Więcej o kwotach i przedmiotach wyłączonych z zajęcia komorniczego przeczytasz w tym artykule.
W egzekucji administracyjnej wniosek trafia do organu prowadzącego postępowanie – najczęściej do naczelnika urzędu skarbowego lub dyrektora ZUS. W tym przypadku dłużnik powinien wskazać, że zajęte środki pochodzą z wpływów wyłączonych z egzekucji i dołączyć odpowiednie dowody. Organ może też zaakceptować wniosek z przyczyn uznaniowych – na przykład w przypadku trudnej sytuacji życiowej.
W jakich przypadkach można się ubiegać o zwolnienie zajętych środków?
Najczęstsze podstawy do ubiegania się o zwolnienie konta spod egzekucji to zajęcie środków pochodzących ze świadczeń ustawowo wyłączonych spod egzekucji lub szczególnie trudna sytuacja życiowa dłużnika. Jeśli zajęte środki pochodzą z dochodów, które są ustawowo chronione, dłużnik ma prawo żądać ich zwolnienia. Dłużnik może też wnioskować o ograniczenie lub umorzenie egzekucji ze względu na szczególne okoliczności jak poważna choroba, bezrobocie, sytuacja rodzinna.
W egzekucji sądowej sąd może zawiesić ją na wniosek, a w administracyjnej organ może ją umorzyć na podstawie art. 59 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach zajęte konto bankowe może należeć do innej osoby niż dłużnik. W takiej sytuacji osoba trzecia może złożyć wniosek o wyłączenie wskazanych rzeczy spod egzekucji.
Świadczenia ustawowo wyłączone spod egzekucji
Zarówno w postępowaniu sądowym, jak i administracyjnym istnieją przepisy, które chronią określone rodzaje dochodów przed zajęciem. Lista świadczeń, które są ustawowo wyłączone spod egzekucji, zawiera:
- Świadczenia wychowawcze (np. 500+),
- Zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne,
- Świadczenia z pomocy społecznej (np. zasiłek stały, okresowy),
- Świadczenia alimentacyjne,
- Zasiłek dla opiekuna,
- Dodatki dla sierot zupełnych,
- Zasiłek pogrzebowy (ZUS/KRUS),
- Zasiłki celowe i okresowe wypłacane przez OPS,
- Stypendia szkolne i socjalne,
- Świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
W egzekucji komorniczej bank ma obowiązek pozostawić na koncie określoną kwotę wolną od zajęcia (75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie), nawet jeśli wpływy nie pochodzą z powyższych źródeł. Instytucje przestrzegają tych przepisów także w przypadku egzekucji administracyjnej. Z tego artykułu dowiesz się, jakie konto nie może zostać zajęte przez komornika.
Jeśli środki na koncie bankowym są w całości wyłączone z egzekucji, a mimo to zostały przekazane do organu egzekucyjnego, dłużnik może domagać się ich zwrotu i ma prawo złożyć skargę na czynność egzekucyjną. Zajęcie konta bankowego nie zawsze musi oznaczać bezpowrotną utratę środków. Istnieją skuteczne narzędzia prawne, które pozwalają ochronić część pieniędzy. Kluczowe jest szybkie działanie i zrozumienie różnicy między egzekucją komorniczą a administracyjną.