Przekazywanie dzieciom, wnukom czy nawet osobom spoza rodziny pieniędzy, nieruchomości i innego rodzaju dóbr materialnych przez seniorów to powszechnie stosowana praktyka. Jedni decydują się na ten krok z miłości do bliskich, inni w zamian za dożywotnią opiekę. Nie ma tym zatem nic dziwnego, lecz warto wiedzieć, jak zrobić to w zgodny z prawem i bezpieczny sposób.
Dlaczego darowizna może być dobrą formą przekazania majątku?
Osoby starsze, które posiadają jakikolwiek majątek, od wieków przekazują go przede wszystkim członkom najbliższej rodziny. Wielu z nich decyduje się na to u schyłku swojego życia, inni znacznie wcześniej. W ten sposób chcą przede wszystkim pomóc swoim krewnym w poprawie ich sytuacji materialnej. Ponadto seniorom bardzo często zależy również na tym, by po ich śmierci zgromadzony przez nich za życia majątek nie przepadł lub nie dostał się w niepowołane ręce.
Wiadomo jednak, że ludzie starsi bywają też łatwowierni, o czym przekonujemy się niemal codziennie, słysząc o kolejnych wyłudzeniach metodą „na wnuczka”. Jak więc uchronić przed tego rodzaju praktykami seniorów? Można oczywiście przekazywać im wiedzę na temat popularnych obecnie metod wyłudzania pieniędzy (i nie tylko) przez nieuczciwych ludzi. Lepszym posunięciem wydaje się jednak skłonienie ich do przekazania części lub całości majątku zaufanej osobie zgodnie z prawem. W jaki sposób?
Darowizna jest często stosowaną praktyką na całym świecie, jeśli chodzi o legalne przekazywanie wybranych części majątku przez jedną (zazwyczaj starszą) osobę drugiej. Trzeba jednak wiedzieć, na jakich zasadach odbywa się ta czynność i w jakich sytuacjach jest najbardziej opłacalna. Okazuje się bowiem, że nie zawsze do rąk lub na konto osoby otrzymującej darowiznę może trafić tyle, ile chciałby przekazać jej dotychczasowy właściciel majątku.
Ile (i czy każdy) musi zapłacić podatek od darowizny?
Chcąc przekazać komuś darowiznę, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, komu ma ona przypaść. Zgodnie z polskim prawem istnieją trzy grupy podatkowe. W najlepszej sytuacji znajdują się osoby zaliczane do grupy I, czyli:
Osoby zaliczane do grupy I podatkowej mogą uniknąć konieczności zapłaty podatku od darowizny, jeśli jej wartość nie przekracza kwoty 36 120 zł. Co jednak najistotniejsze, część z wymienionych osób może CAŁKOWICIE uniknąć konieczności rozliczania się z fiskusem w interesującej nas sytuacji. Są to:
małżonek;
syn, córka, wnuki, prawnuki;
matka, ojciec, dziadkowie;
rodzeństwo;
ojczym;
macocha.
Aby nie musiały one płacić podatku od darowanych im lub otrzymanych w formie spadku „ponadlimitowych” kwot, wystarczy, że zgłoszą je do odpowiedniego Urzędu Skarbowego, udowadniając przekazanie im środków w formie przelewu na konto bankowe.
Dla porównania – kwota wolna od podatku od darowizny lub spadku w przypadku osób zaliczanych do grupy II (dalsi krewni) i III podatkowej (pozostali nabywcy) wynosi kolejno 27 090 i tylko 5 733 zł. Różnice są zatem wyraźne, dlatego przed podpisaniem umowy warto zastanowić się, czy w danej sytuacji przekazanie określonej części lub całości majątku będzie opłacalne. Poza tym nigdy nie wiadomo na pewno, czy taka decyzja nie jest podejmowana zbyt prędko.
Wiadomo przecież doskonale, że dochodzi do sytuacji, w których po przekazaniu określonej osobie darowizny, jej relacje z poprzednim właścicielem majątku ulegają diametralnej zmianie. Najczęściej seniorzy liczą na to, że w ramach wdzięczności będą mieli zapewnioną odpowiednią opiekę ze strony dzieci, wnuków lub innych osób. Niestety, bywa jednak tak, że muszą zapewnić ją sobie samodzielnie lub poszukać innego sposobu na godne przeżycie starości.
Co zrobić w sytuacji, gdy starsza osoba nie chce skorzystać z przekazania pieniędzy danej osobie w formie darowizny, a mimo to chciałby ją zabezpieczyć pod względem finansowym? Na pewno warto spróbować przekonać ją, że przechowywanie oszczędności w tapczanie czy skarpecie nie jest dobrym pomysłem. Jeśli więc nie posiada konta w banku, dobrze byłoby skłonić ją do jego utworzenia. Jeżeli będzie to rachunek oszczędnościowy, wpłacona na niego kwota może z biegiem czasu wyraźnie wzrosnąć, co stanowi dodatkowy atut takiego rozwiązania.
Warto pamiętać również o tym, że właściciel rachunku bankowego może upoważnić wybraną osobę do korzystania z niego. Co więcej, nie ma możliwości, by syn, wnuk lub inna osoba „wyciągnęła” z konta pewną kwotę, chcąc przeznaczyć ją na zaciągnięcie kredytu lub innego rodzaju zobowiązania finansowego. W jakim celu więc warto upoważnić kogoś do dysponowania pieniędzmi znajdującymi się na rachunku przypisanym do seniora? Choćby w celu zapewnienia im łatwej i szybkiej możliwości pobrania określonej kwoty w razie pilnej potrzeby.
Zakładając konto w banku, senior może również wskazać konkretną osobę, która uzyska dostęp do rachunku po śmierci jego właściciela. Gdy do tego dojdzie, instytucja finansowa przekaże całość zgromadzonych oszczędności właściwej personie. Takie rozwiązanie jest dość często wybierane przez starsze osoby, ponieważ pozwala uniknąć konieczności przeprowadzenie postępowania spadkowego.
Dlaczego darowizna to często wybierana forma przekazywania majątku?, fot. Halfpoint
