Komornik nie musi zabierać wszystkiego! Sprawdź, co możesz uratować
Zablokowanie rachunku bankowego przez komornika bądź urząd skarbowy może poważnie zakłócić codzienne funkcjonowanie. Ważne jest, aby być świadomym, że w określonych okolicznościach istnieje możliwość skutecznego ubiegania się o zwolnienie rachunku z egzekucji. Sprawdź, kiedy i w jaki sposób można to osiągnąć, które świadczenia są chronione przez prawo oraz jakie są różnice między egzekucją sądową a administracyjną.
- Zajęcie konta: egzekucja sądowa vs. administracyjna
- Jak uzyskać zwolnienie z egzekucji konta?
- Podstawy do zwolnienia konta spod egzekucji
- Rodzaje dochodów chronionych przed egzekucją
Zajęcie konta: egzekucja sądowa vs. administracyjna
Blokada rachunku bankowego może być wynikiem zarówno postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika, jak i działań administracyjnych – na przykład przez urząd skarbowy lub ZUS. Chociaż skutki są podobne i prowadzą do zamrożenia funduszy, procedury oraz możliwości obrony są wyraźnie odmienne.
W przypadku postępowania komorniczego, podstawą prawną, która nas interesuje, będzie Kodeks postępowania cywilnego. Osoba zadłużona ma prawo składać wnioski do komornika oraz zażalenia do sądu. W tym trybie obowiązuje także tzw. kwota wolna od zajęcia – część środków na rachunku jest automatycznie zabezpieczona, podobnie jak w przypadku egzekucji administracyjnej.
W każdej z tych sytuacji mamy do czynienia z różnymi instytucjami rozpatrującymi wnioski o odblokowanie funduszy. Gdy chodzi o komornika, będzie to sam komornik lub sąd, natomiast przy egzekucji administracyjnej – urząd skarbowy, ZUS lub inny organ egzekucyjny.
Jak uzyskać zwolnienie z egzekucji konta?
Osoba zadłużona ma możliwość złożenia wniosku o zwolnienie z egzekucji konta bankowego, gdy zajęte środki pochodzą z wpływów wyłączonych spod egzekucji lub w szczególnych okolicznościach życiowych. Procedura zależy od rodzaju egzekucji.
W przypadku egzekucji prowadzonej przez komornika, wniosek należy złożyć bezpośrednio do komornika. Trzeba w nim określić, które środki są zwolnione z zajęcia (na przykład świadczenia socjalne), oraz dołączyć dokumenty potwierdzające ich pochodzenie – mogą to być decyzje o przyznaniu świadczenia lub wyciągi z rachunku bankowego. Po otrzymaniu wniosku komornik powinien uwolnić wskazane środki. Jeżeli tego nie zrobi, osoba zadłużona ma prawo złożyć skargę na działania komornika do sądu rejonowego. Więcej informacji o kwotach i przedmiotach zwolnionych z zajęcia komorniczego znajdziesz w tym artykule.
W przypadku egzekucji administracyjnej wniosek kieruje się do organu prowadzącego postępowanie – najczęściej do naczelnika urzędu skarbowego lub dyrektora ZUS. W tej sytuacji osoba zadłużona powinna wskazać, że zajęte środki pochodzą z wpływów wyłączonych spod egzekucji oraz dołączyć stosowne dowody. Organ może również przyjąć wniosek z powodów uznaniowych – na przykład w sytuacji trudnej sytuacji życiowej.
Podstawy do zwolnienia konta spod egzekucji
Najpopularniejsze powody do starania się o zwolnienie konta spod egzekucji to zajęcie funduszy pochodzących ze świadczeń, które są ustawowo zwolnione spod egzekucji lub wyjątkowo trudna sytuacja życiowa dłużnika. Gdy zajęte fundusze pochodzą z dochodów podlegających ochronie prawnej, dłużnik ma prawo domagać się ich zwolnienia. Może także wnosić o ograniczenie lub anulowanie egzekucji z uwagi na wyjątkowe okoliczności, takie jak ciężka choroba, brak pracy, sytuacja rodzinna.
W egzekucji sądowej, na wniosek, sąd może ją zawiesić, a w administracyjnej organ może ją anulować na podstawie art. 59 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Warto zauważyć, że w niektórych sytuacjach zajęte konto bankowe może należeć do kogoś innego niż dłużnik. W takim przypadku osoba trzecia ma prawo złożyć wniosek o wyłączenie określonych rzeczy spod egzekucji.
Rodzaje dochodów chronionych przed egzekucją
Zarówno w procesie sądowym, jak i administracyjnym obowiązują przepisy, które zabezpieczają określone kategorie dochodów przed zajęciem. Lista świadczeń, które są prawnie wyłączone spod egzekucji, obejmuje:
- Świadczenia opiekuńcze (np. 800+),
- Zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne,
- Świadczenia z pomocy społecznej (np. zasiłek stały, okresowy),
- Świadczenia alimentacyjne,
- Zasiłek dla opiekuna,
- Dodatki dla sierot zupełnych,
- Zasiłek pogrzebowy (ZUS/KRUS),
- Zasiłki celowe i okresowe wypłacane przez OPS,
- Stypendia szkolne i socjalne,
- Świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
W egzekucji komorniczej bank jest zobowiązany pozostawić na koncie określoną sumę wolną od zajęcia (75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie), nawet jeśli wpływy nie pochodzą z wyżej wymienionych źródeł. Instytucje przestrzegają tych przepisów również w przypadku egzekucji administracyjnej.
Jeżeli środki na koncie bankowym są całkowicie wyłączone z egzekucji, a mimo to zostały przekazane do organu egzekucyjnego, dłużnik ma prawo domagać się ich zwrotu i złożyć skargę na czynność egzekucyjną. Zajęcie konta bankowego nie zawsze musi oznaczać bezpowrotną utratę środków. Istnieją skuteczne narzędzia prawne, które umożliwiają ochronę części pieniędzy. Kluczowe jest szybkie działanie oraz zrozumienie różnicy między egzekucją komorniczą a administracyjną.