Mandat za zbieranie grzybów - nawet 5 tys. zł kary!
Sezon grzybowy trwa w pełni. Dla jednych osób jest to czysta przyjemność, a dla innych sposób na dorobienie sobie do budżetu. Trzeba jednak być świadomym, że za zbieranie niektórych grzybów lub chodzenie na grzybobranie w określonych okolicznościach może zostać ukarane grzywną. Konsekwencje finansowe są niemałe, ponieważ za zbieranie chronionych gatunków możemy zapłacić nawet 5 tys. zł kary.
Z tego artykułu dowiesz się:
Mandat za grzybobranie w zakazanych miejscach
Zazwyczaj wybierając się na grzyby, udajemy się w nasze ulubione miejsca, które dobrze znamy. Warto jednak wcześniej się upewnić, czy aktualnie nie panuje stały lub czasowy zakaz wstępu do lasu, do którego przywykliśmy. Złamanie zakazu grozi mandatem w wysokości do 500 zł.
Dokładny zapis dotyczący zakazu wstępu do lasu znajduje się w Ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Częściowy zakaz wstępu do lasu należącego do Skarbu Państwa, może zostać wprowadzony przez nadleśniczego. Do takich sytuacji zalicza się występowanie dużego zagrożenia pożarowego, zniszczenie lub też znaczne uszkodzenie drzewostanów, bądź degradacja runa leśnego. Częściowy zakaz wstępu do lasu może obowiązywać w sytuacji, gdy na terenie kompleksu leśnego przeprowadzana jest wycinka drewna, wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą lub ochroną lasu.
Wytyczne dotyczące stałego zakazu wstępu do lasu, zostały określone w art. 26 ust. 2.:
“Stałym zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:
- uprawy leśne do 4 m wysokości;
- powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne;
- ostoje zwierząt;
- źródliska rzek i potoków;
- obszary zagrożone erozją.”
Oprócz tego należy wystrzegać się zbierania grzybów na obszarach chronionych. Mowa jest tutaj szczególnie o Parkach Narodowych oraz Rezerwatach Przyrody. Natomiast możliwe jest zbieranie grzybów na obszarze Parków Krajobrazowych, o ile poszczególne gatunki nie znajdują się pod ochroną.
Tych gatunków grzybów nie zbieraj, ani nie niszcz!
Niestety nadal wśród osób grzybiarzy nie brakuje osób, które niszczą lub uszkadzają grzyby, które są niejadalne lub trujące. Rzeczywiście nie posiadają one żadnej wartości dla człowieka, jednak nie zapominajmy o tym, że nadal zajmują one ważne miejsce w ekosystemie. Ponadto wiele z tych gatunków znajduje się pod ścisłą lub częściową ochroną.
W związku z tym umyślne zrywanie lub niszczenie gatunków objętych ochroną może zostać ukarane grzywną w wysokości do 5 tys. zł. Dokładna lista gatunków grzybów objętych ochroną znajduje się w załącznikach Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.
Wśród grzybów, które są objęte ochroną ścisłą, wyróżnia się takie gatunki jak:
- Opieńka torfowiskowa (Armillaria ectypa) - jest jeden z siedmiu gatunków opieńki, która występuje na terenie Polski. Poznamy ją po braku pierścienia na trzonie. Choć występuje ona niezwykle rzadko, to w odróżnieniu od pozostałych gatunków opieniek nie rosną one na drewnie, ale na torfie lub na wilgotnej ziemi.
- Boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii) - jest to gatunek jadalny, który wyróżnia się grubym trzonem, na którym osadzony jest nieduży brązowy kapelusz. Obecnie jest bardzo trudnym okazem do znalezienia w Polskich lasach, dlatego znajduje się pod ścisłą ochroną. Natomiast cieszy się dość dużą popularnością jako gatunek uprawiany amatorsko lub na skalę komercyjną.
- Borowik korzeniasty (Boletus radicans) - swoim wyglądem najbardziej przypomina borowika żółtoporego, ponieważ dojrzałe okazy wyróżniają się kapeluszem o żółtobrązowym zabarwieniu. Jest to gatunek niejadalny, który najczęściej możemy spotkać w lasach bukowych.
- Borowik żółtobrązowy (Boletus appendiculatus ssp. regius) - jest gatunkiem jadalnym, który występuje szczególnie w lasach dębowych oraz bukowych. Jego cechą charakterystyczną jest kapelusz posiadające liczne spękania, z których wyłania się żółty miąższ.
- Borowik szatański (Boletus satanas) - jest to niezwykle trujący okaz, który można spotkać jedynie w dwóch stanowiskach w całym kraju. Rośnie on na terenach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej lub Gór Kaczawskich. Trzon borowika szatańskiego przybiera najczęściej kolor czerwono-brązowy, u góry przechodząc w odcień żółtego. Natomiast kapelusz w zależności od wieku osobnika, przybiera odcień jasnoszary aż po brązowooliwkową.
- Dwupierścieniak cesarski (Catathelasma imperiale) - jest to grzyb jadalny, jednak znajdujący się pod ścisłą ochroną, ponieważ zalicza się do wymierających okazów. Można go spotkać głównie w lasach iglastych, a także przy potokach górskich. Dorosły okaz osiąga do 20 cm średnicy. Kapelusz przybiera ostatecznie odcień brązowy pokryty plamkami.
- Maślak trydencki (Suillus tridentinus) - jest to jadalny gatunek grzyba, który wyróżnia się brązowopomarańczowym zabarwieniem z siatkowatym wzorem. Najczęściej można go spotkać w lasach, w których rosną modrzewie.
Wśród gatunków grzybów, które są objęte ochroną częściową, wymienia się takie okazy jak:
- Podgrzybek tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus)
- Gąska pomarańczowa (Tricholoma aurantium)
- Mleczaj strefowany (Lactarius zonarioides)
- Maślak błotny (Suillus flavidus)
- Maślak syberyjski (Suillus sibiricus)
- Smardz grubonogi (Morchella crasspies)
- Kurzawka bagienna (Bovista paludosa)
Niszczenie grzybów nieznajdujących się pod ochroną
To, że określone gatunki grzybów nie znajdują się pod ochroną ścisłą lub częściową, to wcale nie oznacza, że możemy je bezprawnie niszczyć. W kontekście tego czynu znajduje się zapis w art. 163. Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu Wykroczeń:
“Kto w lesie rozgarnia ściółkę i niszczy grzyby lub grzybnię, podlega karze grzywny lub karze nagany.”
W powyższym przepisie nie ma dokładnej informacji na temat wysokości kary finansowej za wykonane zniszczenia. Jednak z interpretacji tejże ustawy dowiadujemy się, że możemy zapłacić nawet do 5 tys. zł mandatu za zniszczenie grzybni lub grzybów. Takie obostrzenia powinny nas skłonić do tego, aby z szacunkiem odnosić się do otaczającej przyrody, nie tylko, gdy wybieramy się na grzybobranie.