Nieznajomość tych przepisów skutkuje grzywną nawet do 30 000 zł. Chodzi o drzewa w Twoim ogrodzie

Opublikowano: 18.10.2025Autor: Michał ModzelewskiDrukujUdostępnij

Zamierzasz pozbyć się drzewa z własnego terenu? Bądź ostrożny – nawet posiadając wszystkie zezwolenia, w pewnych miesiącach wycinanie drzew może być całkowicie zabronione. W Polsce obowiązują rygorystyczne regulacje dotyczące ochrony środowiska, a ich naruszenie może skutkować grzywną sięgającą aż 30 000 zł! Dowiedz się, kiedy usuwanie drzew jest dozwolone, co prawo mówi o okresie lęgowym ptaków i jak uniknąć wysokich kar.

1. Sezonowe ograniczenia w wycince drzew
2. Ochrona ptaków a wycinka drzew w Polsce
3. Wycinka drzew: zasady i wyjątki prawne
4. Koszty usunięcia drzew: opłaty i stawki
5. Kary za nielegalną wycinkę drzew w Polsce

Sezonowe ograniczenia w wycince drzew

Wielu posiadaczy nieruchomości myśli, że wystarczy zapoznać się z zasadami i uzyskać pozwolenie, aby legalnie usunąć drzewo z terenu. Jednak przepisy wskazują szczególne okresy w roku, kiedy wycinka może być ograniczona lub całkowicie zabroniona. Powody są różne – od ochrony środowiska, poprzez cykl rozwojowy roślin, po lokalne przepisy. Brak wiedzy w tym zakresie może skutkować poważnymi karami lub dodatkowymi formalnościami.

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na możliwość wycinki jest sezon wegetacyjny – okres intensywnego wzrostu, kwitnienia i owocowania drzew. Wiosną i latem rośliny pełnią też istotną rolę ekologiczną, zapewniając schronienie i pożywienie wielu zwierzętom – od owadów po małe ssaki. Dlatego na obszarach objętych ochroną, takich jak parki miejskie czy rezerwaty, mogą obowiązywać zasady zakazujące wycinki w tym czasie. Warto również sprawdzić, czy dana gmina nie ustanowiła własnych przepisów w tym zakresie.

Poza aspektami przyrodniczymi istotne są również wartości krajobrazowe i historyczne. Niektóre drzewa są chronione, ponieważ stanowią część zabytkowych założeń parkowych lub odgrywają ważną rolę w lokalnym krajobrazie. W takich sytuacjach ich usunięcie wymaga zgody konserwatora zabytków. Co więcej, drzewa są często miejscem zamieszkania dla dzikich zwierząt, co również wpływa na czas i możliwość ich wycinki. Z tego względu w niektórych miesiącach usunięcie drzewa może być szczególnie trudne lub całkowicie zabronione.

Ochrona ptaków a wycinka drzew w Polsce

Jednym z głównych powodów, dla których wycinka drzew jest ograniczona w wybranych miesiącach, jest okres lęgowy ptaków. W Polsce trwa on zazwyczaj od 1 marca do 15 października, chociaż niektóre gatunki mogą zacząć lęgi wcześniej lub zakończyć je później. W tym czasie ptaki tworzą gniazda, składają jaja i wychowują młode. Zakłócenie tych procesów może prowadzić do ich przerwania, a nawet śmierci młodych osobników.

Prawo zawiera szczególne przepisy dotyczące wycinki w trakcie sezonu lęgowego. Jeśli na drzewie są gniazda lub inne oznaki obecności ptaków, jego usunięcie bez wcześniejszej ekspertyzy ornitologicznej może być niezgodne z prawem. Dlatego przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac konieczna jest dokładna kontrola terenu pod kątem aktywności ptaków.

Ochroną objęto nie tylko rzadkie i zagrożone gatunki, jak bociany, jastrzębie, sowy czy dzięcioły, ale także wiele pospolitych ptaków wróblowych. Jeśli na danym obszarze znajdują się ich gniazda, wycinka drzewa może wymagać specjalnego pozwolenia lub odłożenia działań do zakończenia okresu lęgowego.

Aby uniknąć problemów prawnych i wspierać ochronę przyrody, warto przed planowaną wycinką skonsultować się z ornitologiem lub przedstawicielem służby leśnej. W wielu przypadkach zalecanym rozwiązaniem jest przesunięcie prac na późniejszy termin lub ograniczenie się do przycinania gałęzi. Przestrzeganie tych zasad nie tylko chroni ptaki, ale też pozwala zachować równowagę ekosystemu i uniknąć niepotrzebnych komplikacji.

Wycinka drzew: zasady i wyjątki prawne

Poza sezonem rozmnażania ptaków oraz czasem wzrostu roślin, usuwanie drzew podlega także innym istotnym przepisom prawnym. Ich znajomość może zapobiec niepotrzebnym sankcjom i formalnościom.

• Można przeprowadzić wycinkę bez zgody, jeśli obwód pnia drzewa (mierzony na wysokości 5 cm nad ziemią) nie przekracza określonych limitów:
  • Topola, wierzba, klon jesionolistny, klon srebrzysty – do 80 cm,
  • Kasztanowiec, robinia akacjowa, platan – do 65 cm,
  • Inne gatunki – do 50 cm.
• Dla większych drzew potrzebna jest zgoda gminna – trzeba złożyć odpowiedni formularz, zawierający m.in. gatunek drzewa, jego obwód oraz powód planowanej wycinki.
• Drzewa w parkach, rezerwatach i na obszarach chronionych można usuwać jedynie po uzyskaniu specjalnego pozwolenia.
• W pasie drogowym decyzję o wycince podejmuje zarządca drogi, nawet gdy drzewo znajduje się przy prywatnej posesji.
• Na terenach zabytkowych oraz w pobliżu budynków wpisanych do rejestru zabytków wymagana jest zgoda konserwatora zabytków.
• Nielegalna wycinka wiąże się z dotkliwymi karami, których wysokość zależy od gatunku i wielkości drzewa.
• Drzew z ptasimi gniazdami nie wolno usuwać, zwłaszcza w okresie lęgowym – nawet jeśli spełniają inne warunki pozwalające na ich wycinkę.

Przed przystąpieniem do wycinki zawsze warto zapoznać się z aktualnymi przepisami i skonsultować się z urzędem gminy. Dzięki temu można uniknąć niepotrzebnych problemów i kosztownych skutków.

Koszty usunięcia drzew: opłaty i stawki

Przy planowaniu wycinki drzewa warto pamiętać, że nawet po uzyskaniu pozwolenia może być wymagane wniesienie opłaty. Jej wysokość jest uzależniona od rodzaju drzewa oraz jego obwodu mierzonego na wysokości 130 cm od ziemi. Cennik bazuje na urzędowych stawkach i ma na celu zrekompensowanie strat dla środowiska wynikających z wycinki.

Opłata za wycięcie drzewa jest obliczana przez pomnożenie obwodu pnia przez odpowiednią stawkę za 1 cm. Na przykład: jeśli brzoza ma 80 cm obwodu, koszt jej prawnej wycinki wynosi 80 cm × 25 zł/cm = 2000 zł.

Kary za nielegalną wycinkę drzew w Polsce

Samowolne wycięcie drzewa może prowadzić do poważnych sankcji finansowych. Przepisy nakładają wysokie kary za wycinkę bez wymaganych pozwoleń lub w czasie obowiązywania ochrony. Wysokość grzywny zależy m.in. od miejsca, gdzie drzewo rośnie, jego gatunku oraz wielkości. Co więcej, w niektórych przypadkach właściciel może być zmuszony do posadzenia nowych drzew w miejsce tych usuniętych.

Przykładowe sankcje za bezprawne wycięcie drzew

• Kary są kilkukrotnie wyższe niż koszty legalnej wycinki – mogą wynosić od 2 do 5 razy więcej.
• Opłaty za 1 cm obwodu pnia przy nielegalnej wycince są znacznie wyższe. Na przykład:
  • Brzoza, wierzba, klon srebrzysty – 40–50 zł/cm,
  • Dąb, buk, sosna – 80–100 zł/cm,
  • Cis, cyprysik, jałowiec – 300–400 zł/cm.
• Przykładowe sankcje finansowe:
  • Brzoza o obwodzie 100 cm – 4000–5000 zł,
  • Dąb o obwodzie 120 cm – 9600–12 000 zł,
  • Cis o obwodzie 80 cm – 24 000–32 000 zł.
• Na terenach chronionych grzywny mogą sięgać nawet 100 000 zł, zwłaszcza jeśli usunięto wartościowy gatunek bez zgody odpowiednich organów lub konserwatora zabytków.

Przed podjęciem decyzji o wycince drzewa warto sprawdzić, czy nie są potrzebne specjalne pozwolenia. Takie działanie pozwoli nie tylko uniknąć surowych kar, ale również przyczyni się do ochrony środowiska. W wielu przypadkach lepszym rozwiązaniem może być przycięcie korony zamiast całkowitego usunięcia drzewa – zwłaszcza jeśli jest ono w okresie ochronnym.