Uważaj, gdzie trafia Twoje szambo. Gmina może to sprawdzić i ukarać

W przypadku braku podłączenia do kanalizacji właściciel nieruchomości ma obowiązek zadbać o właściwe zagospodarowanie ścieków. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem są szczelne zbiorniki bezodpływowe, czyli tzw. szamba. Należy jednak pamiętać, że ich regularne i zgodne z przepisami opróżnianie jest koniecznością. Zaniedbanie tego obowiązku może skutkować nałożeniem wysokiej grzywny.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jak opróżniać szambo zgodnie z przepisami?
Sposób opróżniania szamba oraz usuwania nieczystości ciekłych regulują przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. To właśnie ten akt prawny określa obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania ściekami, które nie są odprowadzane do kanalizacji.
Wywóz szamba może być realizowany wyłącznie przez uprawnioną firmę asenizacyjną, posiadającą stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie danej gminy. Skorzystanie z usług nielegalnego przewoźnika lub próby samodzielnego pozbycia się nieczystości mogą skutkować ich nieprawidłowym zagospodarowaniem, co grozi poważnymi konsekwencjami.
Właściciel działki zlokalizowanej poza zasięgiem sieci kanalizacyjnej ma obowiązek zapewnienia legalnego i bezpiecznego wywozu ścieków. Niedopuszczalne jest ich wylewanie na teren posesji, pola, do rowów czy cieków wodnych. Takie działania są niezgodne z prawem i mogą skutkować nałożeniem kary finansowej.
Kary za nielegalne wylewanie szamba
Za nielegalne opróżnianie szamba przewidziana jest dotkliwa kara finansowa. Niezależnie od tego, czy ścieki trafiają na własną działkę, są wylewane na ziemię sąsiada, pole uprawne czy do rowu – takie działanie jest sprzeczne z prawem.
Nieprawidłowe pozbywanie się nieczystości ciekłych podlega karze grzywny, która może wynosić nawet 5000 zł. Gminy mają prawo kontrolować, czy szambo jest opróżniane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dlatego warto przechowywać rachunki i faktury za usługę wywozu szamba – są one dowodem na to, że odpady zostały usunięte w legalny sposób.
Kontrole szamb już ruszyły
Od jesieni 2023 roku w całym kraju prowadzone są intensywne kontrole dotyczące gospodarowania nieczystościami ciekłymi. Dla wielu gmin stały się one jednym z priorytetów, co jest efektem nowelizacji ustawy Prawo wodne z lipca 2022 roku. Kontrole w zabudowie jednorodzinnej potrwają do sierpnia 2024 roku, a kolejna ich tura zaplanowana jest na rok 2026.
Podczas wizyt urzędnicy sprawdzają, czy właściciele nieruchomości wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów – przede wszystkim, czy mają podpisane umowy z uprawnionymi firmami asenizacyjnymi oraz czy ich instalacje spełniają wymagania środowiskowe.
Zakres kontroli obejmuje m.in.:
- Stan techniczny zbiornika – szambo musi być szczelne, sprawne i bezpieczne w użytkowaniu,
- Regularność opróżniania – konieczne jest okazywanie dowodów, np. paragonów lub faktur,
- Istnienie aktualnej umowy na wywóz nieczystości ciekłych,
- Pełna dokumentacja potwierdzająca legalne usuwanie ścieków.
Warto zaznaczyć, że odmowa współpracy lub uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli również stanowi wykroczenie i może skutkować grzywną do 5000 zł.

Kontrole wywozu szamb kluczowe
Kontrole przydomowych szamb prowadzone przez gminy mają szczególne znaczenie ze względu na skalę problemu. Najwyższa Izba Kontroli alarmuje, że aż 80% ścieków komunalnych w Polsce trafia do środowiska naturalnego bez uprzedniego oczyszczenia. Taki stan rzeczy prowadzi do poważnego zanieczyszczenia wód gruntowych, degradacji gleby i zaburzeń w lokalnych ekosystemach.
Gminne działania kontrolne mają na celu nie tylko egzekwowanie przepisów, ale również podniesienie świadomości mieszkańców. Ich zadaniem jest zachęcenie właścicieli nieruchomości do podłączenia się do sieci kanalizacyjnej tam, gdzie jest to możliwe. Tylko legalne i odpowiedzialne gospodarowanie nieczystościami pozwala ograniczyć szkodliwy wpływ na środowisko i uniknąć konsekwencji prawnych.