Sejm podjął decyzję, która odmieni rynek budowlany w 2026 roku
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która porządkuje najważniejsze kwestie odnoszące się do wydawania warunków zabudowy oraz przygotowywania planów ogólnych gmin. Zmiany mają uprościć procedury planistyczne oraz odciążyć niewydolne samorządy.
- Bezterminowe „wuzetki”? Tak, ale tylko w wybranych przypadkach
- Zamiast uzgodnień wystarczy opinia – czy to przyspieszy prace planistyczne?
- Gminy mogą odetchnąć z ulgą? Nie będzie kar za opóźnienia
- Sejm wyciąga rękę w kierunku przeciążonych samorządów
Bezterminowe „wuzetki”? Tak, ale tylko w wybranych przypadkach
Jednym z najważniejszych punktów nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym są zmiany dotyczące decyzji o warunkach zabudowy, potocznie zwanych „wuzetkami”. Zgodnie z przepisami z 2023 roku, od 1 stycznia 2026 ich ważność miała wynosić pięć lat od dnia uprawomocnienia decyzji. Dzięki nowelizacji te przepisy zostaną złagodzone.
Sejm zgodził się na to, aby decyzje wydane na podstawie wniosków złożonych przed 16 października 2025 roku pozostały bezterminowe, nawet jeśli staną się prawomocne dopiero po 1 stycznia 2026 roku. To rozwiązanie jest ukłonem w stronę obywateli, którzy złożyli wnioski o wydanie WZ w odpowiednim terminie, ale ze względu na duże obciążenie samorządów nie otrzymali jeszcze żadnej decyzji. Dzięki temu inwestorzy nie będą musieli się obawiać, że dokument straci ważność po upływie pięciu lat.
Posłowie odrzucili natomiast poprawkę, według której nowy, pięcioletni okres obowiązywania „wuzetek” zostałby przesunięty na lipiec 2026 roku. Ostatecznie datą graniczną pozostaje 1 stycznia 2026 roku, a wyjątek obejmuje wyłącznie wnioski złożone przed połową października 2025 roku. W tym artykule tłumaczymy, gdzie i jak złożyć wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy.
Zamiast uzgodnień wystarczy opinia – czy to przyspieszy prace planistyczne?
Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza istotne uproszczenia w procedurze sporządzania planów ogólnych gmin. Do tej pory projekty musiały być uzgadniane z wieloma instytucjami, co komplikowało i wydłużało prace. Według nowych przepisów gminy będą zobowiązane jedynie do zasięgania opinii odpowiednich organów, co ma znacząco skrócić czas opracowywania dokumentów planistycznych.
Wieloetapowe uzgodnienia w większości przypadków nie będą już konieczne. Stare zasady wciąż dotyczą wybranych instytucji – m.in. dyrektorów parków narodowych, regionalnych dyrektorów ochrony środowiska oraz zarządów gospodarki wodnej. W ich przypadku uzgodnienia będą nadal wymagane, ale w węższym zakresie niż dotychczas, bo tylko dla terenów faktycznie objętych ochroną.
Co istotne, nowe przepisy obejmą także plany ogólne, nad którymi gminy już pracują. Dotychczas uzyskane uzgodnienia zostaną uznane za opinie, a postępowania dotyczące odmowy ich wydania zostaną umorzone. W ten sposób samorządy zyskają większe szanse na dotrzymanie ustawowych terminów.
Gminy mogą odetchnąć z ulgą? Nie będzie kar za opóźnienia
Sejm zdecydował o czasowym zawieszeniu kar za opóźnienia w wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy. Do 1 stycznia 2027 roku gminy nie będą musiały płacić sankcji za wnioski, których nie zdążyły rozpatrzyć w terminie. W minionych miesiącach samorządy nie radziły sobie z nadmiarem wniosków o wydanie WZ. Sytuacji nie poprawiał nadmiar dokumentacji związanej z obowiązkiem przygotowania planów ogólnych do 30 czerwca 2026 roku.
Zawieszenie kar ma być odpowiedzią na apele samorządów, które nie są w stanie równocześnie prowadzić prac planistycznych i rozpatrywać tysięcy wniosków o „wuzetki”. Nowelizacja ma więc charakter nie tylko porządkujący, ale też interwencyjny – jej celem jest zapobieganie paraliżowi administracyjnemu. Już w połowie roku urzędy nie radziły sobie z nadmiarem wniosków.
Wprowadzone przepisy mają także pomóc Polsce w realizacji tzw. kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy, dotyczących reformy planowania przestrzennego. Dzięki nim proces ten ma stać się bardziej przejrzysty, sprawny i zgodny z europejskimi standardami.
Sejm wyciąga rękę w kierunku przeciążonych samorządów
Za przyjęciem nowelizacji głosowało 237 posłów. 194 było przeciw, a czterech wstrzymało się od głosu. Proces legislacyjny jeszcze się nie zakończył, ale rozwiązania przyjęte przez Sejm są szeroko komentowane i oceniane w sposób pozytywny.
Dzięki nowelizacji przepisów najbardziej obciążone gminy zyskają szansę na przygotowanie planów ogólnych w terminie. To również świetna wiadomość dla obywateli, którzy złożyli wniosek o wydanie WZ, ale ze względu na obciążenie urzędów wciąż nie otrzymali decyzji. Po wprowadzeniu zmian takie osoby nie będą musiały się obawiać, że warunki zabudowy stracą ważność po upływie pięciu lat. Ostateczny kształt przepisów poznamy po decyzji Senatu i prezydenta, ale obecnie wiele wskazuje na to, że po uproszczeniu procedur przygotowanie dokumentacji będzie szybsze i mniej skomplikowane.