Nowy obowiązek właścicieli domów. Brak = nawet 20 tys. zł kary. Kontrole już ruszyły
Od kwietnia 2023 roku właściciele nieruchomości muszą dysponować świadectwem energetycznym dla posiadanych lokali lub budynków. Nowe regulacje zakładają też okresowe kontrole systemów ogrzewania. Dowiedz się, jakich terminów muszą pilnować właściciele domów i mieszkań oraz jakie kary grożą za niedopełnienie nowych obowiązków.
- Kiedy świadectwo charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe?
- Ile kosztuje świadectwo energetyczne?
- Kontrole systemów grzewczych – o co chodzi?
- Ważne zmiany od 2026 roku – dodatkowe informacje na certyfikatach
Kiedy świadectwo charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe?
Od 2023 roku sprzedaż i wynajem nieruchomości są możliwe tylko wtedy, gdy dotychczasowy właściciel obiektu albo lokalu dysponuje aktualnym świadectwem charakterystyki energetycznej. Taki certyfikat przedstawia m.in. roczne zapotrzebowanie budynku lub mieszkania na energię. W dokumencie uwzględnia się średnie prognozowane zużycie ciepła czy ilość energii niezbędnej do korzystania z urządzeń domowych. Dzięki temu nabywca lub najemca może lepiej oszacować przyszłe koszty eksploatacji.
Obowiązek posiadania świadectwa energetycznego dotyczy budynków wzniesionych po 2009 roku. Właściciele starszych nieruchomości także muszą posiadać taki dokument, o ile planują ich sprzedaż lub wynajem. Pamiętajmy też, że świadectwo musi być aktualne, a może ono stracić ważność na przykład na skutek częściowej termomodernizacji budynku obejmującej ocieplenie ścian albo wymianę okien lub źródła ciepła. W takim przypadku konieczna będzie inwestycja w nowe świadectwo charakterystyki energetycznej.
Jeśli zapomnimy o obowiązku posiadania tego dokumentu, czekają nas dotkliwe konsekwencje. Właściciel, który podczas podpisywania aktu notarialnego nie przedstawi certyfikatu, naraża się na karę finansową w wysokości do 5000 zł. Skumulowana grzywna dla zapominalskiego sprzedawcy albo wynajmującego może wynieść nawet 20 000 zł.
Ile kosztuje świadectwo energetyczne?
Wysokość opłaty za sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej zależy przede wszystkim od rodzaju i wielkości budynku. Dla standardowego domu jednorodzinnego koszt dokumentu wynosi około 350 zł lub więcej, natomiast w przypadku lokali usługowych ceny świadectwa zaczynają się od kwoty 500 zł.
Pamiętajmy, że świadectwo charakterystyki energetycznej może wystawić wyłącznie specjalista posiadający odpowiednie kwalifikacje budowlane opisane w art. 14 ust. 1 Prawa budowlanego. Właściciel nieruchomości może też skorzystać z usług podmiotów wyspecjalizowanych w audytach energetycznych.
Ważne, by świadectwo energetyczne zostało przygotowane w sposób rzetelny. Wspomniany dokument jest wymagany także w przypadku ubiegania się o dotację z programu „Czyste Powietrze”, więc musi zawierać wiarygodne dane oddające faktyczny stan budynku. Wybierajmy specjalistów, którzy przeprowadzają audyty osobiście i nie bazują wyłącznie na danych nadesłanych przez właściciela nieruchomości.
Kontrole systemów grzewczych – o co chodzi?
Właściciele nieruchomości muszą też pamiętać o cyklicznych kontrolach systemu ogrzewania. Przeglądy instalacji grzewczych są obowiązkowe i dotyczą zarówno dużych budynków, jak i mieszkań wyposażonych w konkretne źródła ciepła.
Częstotliwość takich kontroli jest uzależniona od rodzaju i mocy nominalnej źródła ciepła. Kotły o mocy od 20 kW do 100 kW potrzebują przeglądu raz na 5 lat. Jeżeli moc urządzenia grzewczego przekracza 100 kW i jest ono zasilane paliwem stałym lub ciekłym, to kontrola powinna odbywać się co 2 lata. Kotły gazowe o mocy ponad 100 kW trzeba sprawdzać co 4 lata. W przypadku systemów o mocy ponad 70 kW, takich jak pompy ciepła czy połączone systemy grzewczo-wentylacyjne, obowiązkowe kontrole są przeprowadzane co 3 lata.
Są to terminy maksymalne, co oznacza, że kontrole mogą być przeprowadzane częściej. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy właściciel remontuje instalację grzewczą albo decyduje się na termomodernizację. Każda modyfikacja źródła ciepła wymaga zgłoszenia do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, a także aktualizacji świadectwa energetycznego, o ile wpływa na charakterystykę obiektu.
Ważne zmiany od 2026 roku – dodatkowe informacje na certyfikatach
Brak aktualnego świadectwa charakterystyki energetycznej może skutkować poważnymi karami. Niewywiązanie się z obowiązku zgłoszenia źródła ciepła do CEEB także bywa równoznaczne z nałożeniem sankcji na właściciela. W takim przypadku grzywna może wynosić od 500 do 5000 zł, jeśli sprawa zostanie skierowana do sądu.
Na początku 2026 roku zmienią się zasady dotyczące wystawiania świadectw energetycznych. Ważną nowością będzie wprowadzenie klas energetycznych budynków od A+ do G, podobnie jak w przypadku sprzętów AGD. Klasyfikacja będzie oparta na wskaźniku EP, który określa zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną.
Nowe zasady dotyczące świadectw charakterystyki energetycznej i kontroli systemów grzewczych sprawiają, że właściciele nieruchomości mają jeszcze więcej obowiązków. Dodatkowe dokumenty i przeglądy powinny zapewniać bezpieczeństwo i gwarantować, że dany budynek rzeczywiście spełnia wyśrubowane normy energetyczne. Osoby sprzedające lub wynajmujące nieruchomość muszą pamiętać o przygotowaniu takiego świadectwa – w przeciwnym wypadku narażają się na wysoką karę finansową.