Przez nowe przepisy mieszkańcy starych bloków zapłacą majątek. Lokatorzy przerażeni
Od 2026 roku w życie mają wejść przepisy, które wymuszą montaż dźwigów osobowych w wybranych budynkach wielorodzinnych i obiektach użyteczności publicznej. Będzie to konieczne na przykład w przypadku ich przebudowy czy zmiany sposobu użytkowania. Z takich zmian na pewno skorzystają niepełnosprawni oraz osoby starsze, ale wspólnoty i spółdzielnie muszą liczyć się z poważnymi wydatkami.
- Nowe prawo nakazuje instalację windy – nawet w starszych blokach!
- Modernizacja, która wymusza instalację windy – w jakim przypadku będzie to obowiązkowe?
- Kosztowne udogodnienie – kto zapłaci za nowe windy?
- Wsparcie finansowe dla wspólnot i spółdzielni – gdzie szukać pieniędzy?
Nowe prawo nakazuje instalację windy – nawet w starszych blokach!
Od 2026 roku obowiązkowy montaż wind będzie dotyczyć budynków mieszkalnych mających co najmniej trzy kondygnacje oraz obiektów użyteczności publicznej z dwiema i więcej kondygnacjami. Zmiany będą dotyczyć także budynków zamieszkania zbiorowego – z wyjątkiem tych położonych na terenach zamkniętych.
Warto jednak zaznaczyć, że nowe wymogi będą miały zastosowanie tylko w określonych sytuacjach – zatem wielu mieszkańców starych bloków nie doczeka się własnej windy. Obowiązek montażu dźwigu osobowego pojawi się podczas rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub zmiany sposobu użytkowania budynku albo urządzenia budowlanego z nim związanego. Co istotne, regulacje mają obowiązywać wyłącznie w odniesieniu do części budynku objętej pracami modernizacyjnymi. Warto pamiętać o tym, że nie we wszystkich starszych obiektach instalacja windy będzie miała sens. Od kilku lat pojawia się dylemat dotyczący bloków z wielkiej płyty – powinniśmy je ratować czy burzyć?
Modernizacja, która wymusza instalację windy – w jakim przypadku będzie to obowiązkowe?
Eksperci wyjaśniają, że nie w każdej sytuacji zajdzie konieczność dostosowania całego obiektu do nowych przepisów. Jeśli remont obejmuje na przykład wyłącznie pomieszczenia sanitarne, to nie trzeba będzie instalować windy w budynku. Projekt rozporządzenia nie wprowadza więc obowiązku wyposażenia każdego starego bloku w dźwig osobowy — ten przepis będzie miał zastosowanie tylko w określonych przypadkach.
Z drugiej strony, nawet jeśli ustawowy obowiązek nie występuje, właściciele i zarządcy mogą dobrowolnie zdecydować się na montaż windy. Taka inwestycja z pewnością poprawi jakość życia mieszkańców, a zwłaszcza osób starszych, niepełnosprawnych czy rodzin z dziećmi. Nie oznacza to jednak, że spółdzielnie mogą swobodnie decydować o takich inwestycjach – żeby budowa windy była możliwa, konieczna będzie zgoda uprawnionych statutowo organów. Taką decyzję powinni zaakceptować także mieszkańcy danego budynku. Instalacja windy może być szczególnie kosztowna w niektórych blokach z wielkiej płyty. Przeczytaj ten artykuł i dowiedz się, jak wygląda życie na takich osiedlach.
Kosztowne udogodnienie – kto zapłaci za nowe windy?
Instalacja windy w starszych budynkach wiąże się z poważnymi wydatkami. Szacuje się, że nawet 3500 wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych w Polsce może zostać objętych obowiązkiem montażu wind w ramach planowanych przebudów. Takie inwestycje będą kosztowne, co z pewnością odbije się na kieszeniach mieszkańców starszych bloków.
Koszty instalacji dźwigu osobowego zależą od wielu czynników – liczby pięter, parametrów technicznych czy konstrukcji budynku. Do tego dochodzą wydatki na badania techniczne, konserwację i ewentualne naprawy. Eksperci ostrzegają, że przez instalację windy koszty życia mieszkańców mogą wzrosnąć, ponieważ konserwacja takich urządzeń nie należy do najtańszych.
Wsparcie finansowe dla wspólnot i spółdzielni – gdzie szukać pieniędzy?
Na szczęście część kosztów instalacji windy będą pokrywać rządowe programy. Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe mogą ubiegać się o dofinansowanie z Funduszu Dostępności zarządzanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Fundusz ten wspiera dostosowanie budynków do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, seniorów oraz rodzin z małymi dziećmi.
Drugim źródłem pomocy będą środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W ramach Programu Wyrównywania Różnic Między Regionami można uzyskać dofinansowanie do budowy windy, pod warunkiem, że inwestycja zapewni dostępność do minimum dwóch lokali zamieszkanych przez osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu. W obu przypadkach konieczne będzie jednak spełnienie szeregu warunków formalnych.
Obowiązek instalacji dźwigów osobowych ma poprawić dostępność lokali m.in. dla osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów, jednak nowe przepisy będą też oznaczać konkretne wyzwania finansowe i organizacyjne. Wspólnoty i spółdzielnie staną przed trudnym wyborem: zainwestować w budynek, korzystając z dostępnych programów wsparcia, czy odkładać modernizację na później w obawie przed wysokimi kosztami? Nowelizacja wzbudza mieszane uczucia – z jednej strony osoby potrzebujące takich udogodnień nie kryją swojego zadowolenia, jednak część mieszkańców starszych bloków boi się, że przez instalację windy ich czynsz wyraźnie wzrośnie.