Odrzucenie spadku – jak wygląda kolejność dziedziczenia?
Otrzymanie spadku nie zawsze oznacza, że na koncie bliskich zmarłego znajdzie się więcej pieniędzy. Taka osoba wcale nie musiała pozostawić po sobie pokaźnego majątku – w niektórych przypadkach przeważającą częścią masy spadkowej są długi. W jaki sposób odrzucić kłopotliwy spadek i kto powinien zrobić to jako pierwszy?
Z tego artykułu dowiesz się:
Dziedziczenie ustawowe – kto odrzuca spadek w pierwszej kolejności?
Co się dzieje, gdy osoba zmarła nie sporządziła testamentu, jednak przyjmowanie spadku z różnych względów może okazać się nieopłacalne? W takim przypadku członkowie rodziny nieboszczyka powinni zapoznać się z zasadami dziedziczenia ustawowego – dzięki temu spadkobiercy mogą na czas przygotować niezbędne dokumenty. Jak wygląda kolejność dziedziczenia?
- Na pierwszym miejscu zawsze są małżonek oraz dzieci osoby zmarłej.
- Następnie spadek przechodzi na wnuki zmarłego. Później na prawnuki i kolejnych zstępnych.
- Jeżeli wszyscy członkowie najbliższej rodziny odrzucili spadek, prawo do majątku przechodzi na rodziców zmarłego.
- Zgodnie z dziedziczeniem ustawowym, po zrzeknięciu się prawa do spadku przez rodziców zmarłego, jego dorobek powinien trafić do rodzeństwa, a później do ich dzieci, wnuków itd.
- Jeżeli wszyscy członkowie rodziny odrzucili spadek, majątek powinien powędrować do dziadków zmarłego, o ile takie osoby jeszcze żyją – w przeciwnym wypadku nadchodzi kolej ich zstępnych.
- Przedostatnie miejsce w kolejności dziedziczenia przypada pasierbom i pasierbicom spadkodawcy.
- Jeżeli wszyscy członkowie bliższej i dalszej rodziny zostali odszukani i zrzekli się prawa do spadku, majątek powędruje do gminy będącej ostatnim miejsce zamieszkania zmarłego lub do Skarbu Państwa.
Kiedy odrzucenie spadku może okazać się korzystne?
Spadkobierca powinien zastanowić się, czy przyjmowanie pieniędzy i cennych przedmiotów będzie dla niego dobre. Należy mieć na uwadze, że członkowie rodziny otrzymują nie tylko część majątku po osobie zmarłej, ale także jej długi. W niektórych przypadkach kwota zobowiązań może przewyższać wartość otrzymanych pieniędzy i przedmiotów, dlatego niektórzy członkowie rodziny decydują się na odrzucenie spadku.
Weryfikacja wartości masy spadkowej leży po stronie osoby, która ma otrzymać majątek po zmarłym. Jeżeli są to pieniądze, nieruchomości, czy inne dobra bez obciążeń, najlepiej zdecydować się na zwykłe przyjęcie spadku. Kiedy osoba zmarła miała poważne długi, być może korzystna okaże się opcja pośrednia, czyli przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takim przypadku spadkobierca zostanie właścicielem majątku, a także długów, ale ich wysokość nie może przewyższać wartości otrzymanych dóbr.
Jeżeli w skład masy spadkowej wchodzą głównie długi, najlepiej odrzucić spadek w całości. Osoba decydująca się na ten krok jest traktowana w taki sposób, jakby nie dożyła momentu dziedziczenia, zatem prawo do majątku oraz długów przechodzi na jej zstępnych. Spadek po zadłużonych członkach rodziny może być odrzucany tak długo, aż kolejność dziedziczenia nie dojdzie do gminy lub Skarbu Państwa.
Kiedy można odrzucić spadek i jak zrobić to w sposób prawidłowy?
Spadkobiercy odrzucają spadek w takiej samej kolejności, w jakiej dochodzą do dziedziczenia, zatem należy zrzec się prawa do masy spadkowej dopiero wtedy, gdy odrzuci ją krewny znajdujący się w kolejce bezpośrednio przed nami. Termin na odrzucenie spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania, a w przypadku osób dziedziczących w pierwszej kolejności jest to pół roku od momentu, gdy otrzymano informację o śmierci bliskiego. Osoby z dalszej rodziny będą musiały dopełnić formalności w ciągu 6 miesięcy od chwili, gdy dowiedziały się o odrzuceniu spadku przez osoby dziedziczące przed nimi.
Spadku nie można odrzucić przed dniem powołania, a oświadczenie złożone zbyt wcześnie będzie bezskuteczne. Jeżeli osoba, która pospieszyła się z odrzuceniem spadku, nie zrobi tego ponowie, gdy przyjdzie jej kolej, będzie to równoznaczne z przyjęciem majątku oraz długów po zmarłym. Odrzucenie spadku po upływie ustawowych 6 miesięcy jest bardzo trudne i może dojść do skutku tylko wtedy, gdy spadkobierca udowodni w sądzie, że zaniechał działań na skutek groźby lub tzw. błędu istotnego.