Myślisz, że konto dziecka jest bezpieczne przed komornikiem? Lepiej to sprawdź
W obliczu narastających trudności związanych z długami coraz częściej pojawiają się wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa finansowego rodziny, w tym pytania o to, czy komornik ma prawo zająć oszczędności zgromadzone na kontach bankowych dzieci. Temat ten budzi spory: z jednej strony przepisy chronią dzieci, z drugiej jednak różne formy rachunków mogą stwarzać możliwości zajęcia środków. Warto więc przyjrzeć się obowiązującym przepisom, istniejącym wyjątkom i sposobom, jakie rodzice mogą zastosować, aby chronić finanse dziecka.
- Ochrona konta bankowego dziecka przed długami rodzica
- Zabezpieczanie środków na koncie dziecka
- Jak uniknąć zajęcia środków na koncie wspólnym?
- Ochrona świadczeń socjalnych przed egzekucją
- Ochrona dziecka przed długami po rodzicu
- Ochrona środków na kontach przed komornikiem
- Jak chronić finanse dziecka przed egzekucją?
Ochrona konta bankowego dziecka przed długami rodzica
Młoda osoba – nawet w wieku poniżej pełnoletności – jest niezależnym podmiotem prawnym. Oznacza to, że rachunek otwarty na jej nazwisko i numer PESEL jest jej własnością, a nie rodzica. Komornik prowadzi egzekucję wyłącznie z majątku osoby zadłużonej – dlatego długi rodzica nie uprawniają do zajęcia konta należącego do dziecka. To istotne rozróżnienie, ponieważ w praktyce wiele oszczędności dzieci jest umieszczanych na kontach formalnie zarejestrowanych na ich nazwiska.
Po ukończeniu 13. roku życia, dziecko zyskuje ograniczoną zdolność do czynności prawnych i może samodzielnie podpisywać umowy, np. dotyczące prowadzenia rachunku bankowego. Takie konto, mimo że zazwyczaj zarządzane przez rodzica, nie może być objęte egzekucją za zobowiązania opiekuna. Komornicy nie mają podstaw prawnych do zajmowania rachunku dziecka jedynie z powodu długów opiekuna.
Zabezpieczanie środków na koncie dziecka
Popularnym działaniem jest zakładanie konta na dziecko... ale w rzeczywistości na rodzica (np. konto oszczędnościowe, gdzie rodzic gromadzi środki "dla dziecka"). W takiej sytuacji konto jest własnością opiekuna i może być przedmiotem egzekucji komorniczej. Istotne jest, na kogo formalnie zarejestrowane jest konto i kto ma prawo do zarządzania środkami.
Jeśli komornik uzyska informacje o koncie należącym do dłużnika, może polecić jego zajęcie bankowi. Jeżeli konto, mimo że przeznaczone dla dziecka, jest prowadzone na dane rodzica, bank jest zobowiązany do wykonania zajęcia. Dlatego warto upewnić się, że konto przeznaczone dla dziecka jest formalnie przypisane do jego danych, a nie traktowane jako konto oszczędnościowe opiekuna.
Jak uniknąć zajęcia środków na koncie wspólnym?
Jednym z popularnych rozwiązań są konta dzielone, prowadzone na przykład przez opiekuna i jego nastoletniego potomka. W takim wypadku dziecko może mieć ograniczoną zdolność do czynności prawnych – ale komornik ma prawo zająć środki w proporcji do udziału dłużnika – współposiadacza konta. Jeśli opiekun ma długi, jego część środków na koncie nie będzie zabezpieczona.
Trudno jest jednak dokładnie stwierdzić, jaki procent środków należy do której osoby, gdy konto jest dzielone, dlatego często bank zajmuje całe środki na koncie. Aby zabezpieczyć oszczędności dziecka, lepiej unikać kont dzielonych z zadłużonym opiekunem i korzystać z oddzielnych kont wyłącznie na dziecko.
Ochrona świadczeń socjalnych przed egzekucją
Polskie przepisy chronią świadczenia socjalne (takie jak 800+) oraz alimenty – nie podlegają one egzekucji komorniczej, nawet jeśli są przekazywane na konto osoby zadłużonej. Jest to uregulowane w przepisach dotyczących egzekucji, które zakazują zajmowania funduszy pochodzących z określonych świadczeń.
Aby jednak ta ochrona była skuteczna, konto musi być odpowiednio oznaczone lub bank powinien zostać poinformowany o źródle tych środków. W przeciwnym razie komornik ma prawo dokonać zajęcia, a dopiero na wniosek osoby zadłużonej lub uprawnionej fundusze zostają zwolnione. Rodzice powinni dopilnować, by środki na dziecko były kierowane na oddzielne konto, najlepiej zarządzane bez udziału zadłużonego opiekuna.
Ochrona dziecka przed długami po rodzicu
W przypadku śmierci rodzica i przejęcia przez dziecko jego zobowiązań finansowych – istnieje ryzyko, że środki na koncie dziecka mogą zostać zajęte. W pewnych sytuacjach można przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co ogranicza odpowiedzialność do wartości odziedziczonego majątku. Alternatywnie można w imieniu dziecka zrezygnować z przyjęcia spadku.
W rzeczywistości decyzję w imieniu niepełnoletniego podejmuje opiekun prawny za zezwoleniem sądu rodzinnego. Jeśli zostanie ona podjęta prawidłowo, środki dziecka nie powinny być objęte egzekucją komorniczą. Zaniedbanie formalności może jednak doprowadzić do sytuacji, w której oszczędności dziecka zostaną zajęte w ramach spadkowej egzekucji długów po rodzicu.
Ochrona środków na kontach przed komornikiem
Egzekutor sądowy działa w oparciu o tytuł wykonawczy i zajmuje fundusze do wysokości długu, z uwzględnieniem ograniczeń określonych przez prawo. Jednym z tych ograniczeń jest tzw. kwota wolna od zajęcia na koncie bankowym, która obecnie wynosi 75% minimalnej płacy. Bank jest zobowiązany automatycznie zwolnić tę kwotę z zajęcia.
W przypadku kont należących do dzieci ważne jest, że całe konto może być chronione przed zajęciem, pod warunkiem, że nie należy do osoby zadłużonej. Dodatkową ochronę mogą zapewniać rachunki socjalne lub rodzinne, które banki oferują z myślą o świadczeniach. Rodzice powinni korzystać z takich opcji, aby zapewnić, że fundusze przeznaczone dla dziecka nie zostaną zajęte.
Jak chronić finanse dziecka przed egzekucją?
Najpierw trzeba się upewnić, że konto jest przypisane do PESEL dziecka, bez wspólności z rodzicem. Następnie, warto unikać rachunków oszczędnościowych formalnie należących do opiekuna, nawet jeśli są zakładane "z myślą o dziecku". Tylko konto wydzielone na dane dziecka zapewnia rzeczywistą ochronę przed egzekucją.
Warto również wybierać konta przeznaczone specjalnie na świadczenia społeczne, takie jak 800+, które są objęte ochroną prawną. W przypadku bezprawnego zajęcia środków, należy natychmiast złożyć skargę na działania komornika oraz zwrócić się do banku o uwolnienie środków spod egzekucji. W niektórych sytuacjach konieczna może być pomoc prawnika.
Warto, aby rodzice byli świadomi różnic i zagrożeń oraz podejmowali świadome decyzje przy zakładaniu konta: oddzielać finanse dziecka od swoich zobowiązań i korzystać z kont chronionych przez prawo.