Ta część majątku nie trafia do podziału nawet po burzliwym rozwodzie. Warto znać swoje prawa
Rozwód to nie tylko emocjonalne pożegnanie, ale również konkretne decyzje związane z podziałem majątku. Pomimo że wielu uważa, iż wszystko powinno być dzielone po połowie, prawo jasno określa, co przynależy wyłącznie do jednego z małżonków. Prezenty, dziedziczenie, a nawet nagrody za osiągnięcia – to tylko niektóre z elementów, które pozostają poza zasięgiem byłego partnera. Zobacz, czego nie musisz przekazywać po rozwodzie.
- Podział majątku małżonków: co warto wiedzieć?
- Podział majątku: wspólny a osobisty
- Składniki majątku osobistego małżonków
- Rozdzielność majątkowa w małżeństwie
Podział majątku małżonków: co warto wiedzieć?
Majętność małżonków dzieli się na dwie główne grupy:
- Majętność wspólna;
- Majętność indywidualna każdego z małżonków.
Majętność wspólna to elementy majątkowe, które zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym są nabywane w czasie trwania wspólnoty majątkowej – czyli zazwyczaj od momentu zawarcia związku małżeńskiego – przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.
Do kluczowych elementów majątku wspólnego zalicza się między innymi:
- Dochody z pracy zarobkowej każdego z małżonków;
- Przychody generowane z majątku wspólnego i indywidualnego;
- Fundusze zgromadzone na kontach emerytalnych małżonków;
- Składki zapisane na subkoncie ZUS;
- Indywidualne oszczędności na koncie OIPE (Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny).
Wszystko, co nie jest objęte wspólnotą majątkową, wchodzi w skład majątku indywidualnego każdego z małżonków.
Podział majątku: wspólny a osobisty
Podczas rozwodu, zazwyczaj dzielony jest jedynie majątek wspólny. Chociaż majątek osobisty ma swoje znaczenie, to przeważnie nie jest objęty podziałem po zakończeniu małżeństwa. Może on jednak podlegać rozliczeniu, ponieważ:
- Małżonkowie muszą zwrócić nakłady i wydatki, które ponieśli z majątku wspólnego na majątek osobisty;
- Istnieje też opcja żądania zwrotu środków przeznaczonych z majątku osobistego na potrzeby majątku wspólnego.
Jakie elementy wchodzą w skład majątku osobistego i tym samym nie są dzielone po rozwodzie? O tym w następnej części.
Składniki majątku osobistego małżonków
Zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, majątek osobisty każdego z małżonków zawiera następujące elementy:
- Przedmioty majątkowe pozyskane przed ustanowieniem wspólności majątkowej – czyli przed ślubem lub przed podpisaniem umowy majątkowej;
- Rzeczy uzyskane w drodze dziedziczenia, darowizn lub zapisów, chyba że darczyńca lub spadkodawca zadecydował inaczej;
- Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej, które dotyczą wyłącznie jednego z małżonków;
- Przedmioty służące zaspokajaniu osobistych potrzeb jednego z małżonków – na przykład rzeczy codziennego użytku czy przedmioty związane z hobby;
- Prawa niezbywalne przysługujące wyłącznie jednej osobie, np. prawo do alimentów lub służebność osobista;
- Świadczenia uzyskane z tytułu odszkodowań za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, z wyłączeniem rent przyznanych za utratę zdolności do pracy, zwiększone potrzeby lub pogorszenie sytuacji życiowej;
- Wierzytelności wynikające z osobistej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- Przedmioty zdobyte jako nagroda za indywidualne osiągnięcia jednego z małżonków – np. artystyczne, sportowe czy naukowe;
- Prawa autorskie oraz prawa pokrewne przysługujące twórcy lub wykonawcy;
- Prawa własności przemysłowej oraz inne prawa związane z działalnością twórczą;
- Przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, o ile przepisy nie mówią inaczej.
Wszystkie wymienione elementy na ogół nie podlegają podziałowi majątku podczas rozwodu.
Rozdzielność majątkowa w małżeństwie
Podsumowując, warto zaznaczyć, że w polskim systemie prawnym istnieje opcja wprowadzenia w małżeństwie rozdzielności majątkowej. Można to osiągnąć na dwa sposoby – poprzez spisanie umowy majątkowej małżeńskiej u notariusza, często nazywanej intercyzą, lub za pośrednictwem decyzji sądu.
Małżonkowie decydujący się na ten model posiadają odrębne majątki. W praktyce skutkuje to tym, że w przypadku rozwodu zazwyczaj nie ma potrzeby podziału wspólnego majątku.