Te domy będą przymusowo remontowane, ale nie wiadomo, za czyje pieniądze. Na liście 6,5 mln budynków

Czy potrzebna jest natychmiastowa modernizacja twojego domu? Nowy plan rządowy przewiduje, że do 2050 roku termomodernizacji zostanie poddanych aż 6,5 miliona budynków w Polsce. Właściciele starszych domów już teraz zastanawiają się, kto pokryje koszty tego przedsięwzięcia. Chociaż celem jest zwiększenie efektywności energetycznej i ochrona środowiska, ogrom tego planu oraz brak szczegółowych informacji na temat finansowania budzą niepokój. Czy Polacy staną przed koniecznością kosztownych i obowiązkowych remontów?
- Krajowy Plan Renowacji Budynków: Cele i Wyzwania
- Scenariusze renowacji budynków w Polsce
- Wyzwania i obawy wokół modernizacji budynków
Krajowy Plan Renowacji Budynków: Cele i Wyzwania
Początkowy szkic Narodowego Programu Odnowy Budynków przewiduje unowocześnienie zarówno obiektów mieszkalnych, jak i niemieszkalnych – niezależnie od ich przynależności do sektora publicznego czy prywatnego. Kluczowym zamierzeniem dokumentu jest osiągnięcie neutralności emisyjnej w sektorze budowlanym do roku 2050. Stworzenie tego planu jest efektem postanowień unijnej dyrektywy dotyczącej budynków, będącej częścią Zielonego Ładu. Obecnie trwają prace nad projektem, który przed przyjęciem zostanie poddany szerokim konsultacjom społecznym. Ostateczna wersja dokumentu zostanie przedstawiona do końca 2025 roku.
Założenia programu są ambitne – przewiduje się, że modernizacja budynków pozwoli zaoszczędzić nawet 305 TWh energii rocznie. Wykonanie tak rozległych prac nie będzie jednak proste. Dokument nakłada najwięcej obowiązków na państwo, a nie na właścicieli prywatnych nieruchomości.
Scenariusze renowacji budynków w Polsce
Wstępny projekt Krajowego Planu Renowacji Budynków prezentuje dwa potencjalne scenariusze działań. Pierwszy z nich, zwany „ambitnym”, zakłada całkowite porzucenie węgla i gazu na rzecz bezemisyjnych źródeł ciepła. Choć przewiduje mniejszą liczbę remontów, każda modernizacja ma być dogłębna, co znacznie komplikuje realizację zadania. Specjaliści podkreślają, że wdrożenie takich zmian na szeroką skalę będzie wyjątkowo trudne – obecnie około 60% budynków w Polsce jest ogrzewanych paliwami stałymi, a aż 25% nie przeszło jeszcze termomodernizacji.
Drugi scenariusz, określany jako „operacyjny”, mimo że uznawany za bardziej realny, nadal stawia przed państwem ogromne wyzwania. Plan przewiduje, że do 2030 roku zmodernizowanych zostanie 922 462 budynków – głównie domów jednorodzinnych. W kolejnych dekadach liczba ta ma systematycznie wzrastać, aż do objęcia termomodernizacją 6,5 miliona budynków do 2050 roku.
Według ekspertów, realizacja tego planu może przekroczyć możliwości organizacyjne i finansowe państwa. Najbardziej wymagającym zadaniem będzie modernizacja domów zbudowanych przed 1970 rokiem – wiele z nich jest w złym stanie technicznym. Plan nie przewiduje obowiązkowych, pełnych remontów – działania można podejmować etapami, stopniowo poprawiając klasę energetyczną budynków.

Wyzwania i obawy wokół modernizacji budynków
Wprowadzenie Narodowego Programu Odnowy Budynków budzi obawy wśród polskiego społeczeństwa, głównie z powodu niejasności związanych z finansowaniem. Największe niepewności dotyczą tego, kto będzie odpowiedzialny za opłacenie modernizacji kilku milionów budynków. Wstępny projekt dokumentu nie zawiera informacji o źródłach finansowania tego przedsięwzięcia. Z kolei remonty powinny się rozpocząć od budynków w najgorszym stanie technicznym – a to właśnie ich właściciele zazwyczaj nie mają środków na takie działania. W wielu przypadkach są to osoby starsze lub będące w trudnej sytuacji finansowej, bez oszczędności oraz zdolności kredytowej.
Bez wątpienia twórcy programu muszą opracować efektywny system pomocy dla najbiedniejszych. Termomodernizacja wiąże się z dużymi nakładami, na które wielu Polaków po prostu nie stać. Mimo że istnieje program „Czyste Powietrze”, który został wznowiony po pewnych problemach, to jego procedury bywają zbyt złożone, a możliwości wcześniejszego finansowania inwestycji są ograniczone. Warto mieć na uwadze, że choć modernizacja budynku to kosztowne przedsięwzięcie, na dłuższą metę może przynieść znaczne oszczędności dzięki zwiększeniu efektywności energetycznej.