Przedawnienie długu to nie umorzenie! Wielu dłużników popełnia ten błąd i ma potem komornika na głowie

Opublikowano: 05.04.2025Autor: Agnieszka MarkiewiczDrukujUdostępnij

Przedawnienie i umorzenie długu to dwa różne mechanizmy, które mogą prowadzić do tego, że dłużnik przestaje być zobowiązany do spłaty zobowiązania. Choć efekt bywa podobny, różnice między nimi są istotne – dotyczą przede wszystkim podstawy prawnej, skutków oraz trybu, w jakim dochodzi do zakończenia obowiązku spłaty. Sprawdź, czym dokładnie różni się przedawnienie długu od jego umorzenia i jakie konsekwencje mają oba rozwiązania.

Czym jest przedawnienie długu?

Przedawnienie to sytuacja z prawa cywilnego, która oznacza, że po upływie określonego w przepisach czasu wierzyciel traci możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia przed sądem. Nie oznacza to jednak, że sam dług przestaje istnieć – dłużnik nadal może go spłacić, ale nie może już zostać do tego zmuszony drogą sądową, jeśli powoła się na tzw. zarzut przedawnienia. Jest to więc rodzaj ochrony dla dłużnika, który ma na celu zapobieganie sytuacjom, w których wierzyciele dochodziliby roszczeń po wielu latach, gdy trudno już byłoby ustalić stan faktyczny.

Czas, po którym następuje przedawnienie, zależy od rodzaju zobowiązania. W większości przypadków są to:

• 3 lata, np. dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej,
• 6 lat, np. dla długów z tytułu umów cywilnoprawnych.

W przypadku roszczeń okresowych, takich jak niezapłacony czynsz czy rachunki za media, termin przedawnienia również wynosi 3 lata. Przedawnienie liczy się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli od momentu, w którym dłużnik powinien je spłacić.

Co trzeba wiedzieć o terminach przedawnienia długu?

Ważne jest to, że przedawnienie nie działa automatycznie – to dłużnik musi podnieść zarzut przedawnienia, np. w odpowiedzi na pozew sądowy. Jeśli tego nie zrobi, sąd może zasądzić zapłatę mimo upływu terminu przedawnienia.

Warto również wiedzieć, że bieg przedawnienia może zostać przerwany, np. kiedy dłużnik sam uzna swój dług, poprzez skierowanie sprawy do sądu lub wszczęcie egzekucji. Po przerwaniu tego biegu termin liczy się od nowa.

Sprawdź także ten artykuł: Tego konta komornik nie jest w stanie zająć! Może wpływać na nie wynagrodzenie

Czym jest umorzenie długu?

Umorzenie długu to sytuacja, w której zobowiązanie dłużnika zostaje formalnie anulowane, a tym samym przestaje istnieć. W odróżnieniu od przedawnienia, które tylko ogranicza możliwość dochodzenia długu, umorzenie powoduje definitywne zakończenie zobowiązania. Od momentu umorzenia wierzyciel nie może już domagać się spłaty, a dłużnik nie ma obowiązku niczego regulować.

Umorzenie długu może nastąpić z różnych powodów:

• na mocy decyzji wierzyciela (dobrowolna rezygnacja z dochodzenia należności),
• w wyniku zawarcia ugody,
• z powodu wyjątkowo trudnej sytuacji dłużnika (na jego wniosek).

Co warto wiedzieć o umorzeniu długu?

Co ciekawe, umorzenia dokonują nie tylko prywatne osoby i przedsiębiorcy, lecz także organy publiczne, np. ZUS, Urząd Skarbowy czy gminy. Dzieje się to oczywiście w oparciu o przepisy i po analizie sytuacji finansowej zadłużonego. Długi mogą zostać umorzone również w postępowaniu o upadłość konsumencką.

Umorzenie długu najczęściej wymaga zgody wierzyciela lub odpowiedniego orzeczenia sądu bądź urzędu. Może dotyczyć zarówno części, jak i całości zadłużenia. W przypadku umorzenia całości, zobowiązanie znika całkowicie z systemu i nie istnieje już żadne ryzyko, że wierzyciel ponownie będzie próbował dochodzić spłaty.

Przedawnienie a umorzenie długu – różnice

Choć zarówno przedawnienie, jak i umorzenie długu mogą skutkować brakiem obowiązku spłaty zobowiązania, nie są to pojęcia tożsame. Różnią się one podstawą prawną, skutkami oraz trybem, w jakim dochodzi do ich zastosowania. Poniżej przedstawiamy najważniejsze różnice.

Sprawdź także: Co się stanie, jeśli komornik nie ściągnie długu? Umorzenie to nie koniec problemów