Te rzeczy nie podlegają podziałowi majątku po rozwodzie
Rozwód to nie tylko rozstanie dwojga ludzi, ale także konieczność uregulowania wielu kwestii prawnych, w tym podziału majątku. Choć większość dorobku małżeńskiego podlega podziałowi, istnieją pewne składniki majątku, które są wyłączone z tej zasady. Warto wiedzieć, co dokładnie wchodzi w skład majątku osobistego każdego z małżonków, aby uniknąć nieporozumień i stresu w trudnym czasie rozstania. W tym artykule wyjaśniam, które elementy majątku nie podlegają podziałowi i dlaczego.
Z tego artykułu dowiesz się:
Majątek wspólny a majątek osobisty
Majątek małżonków składa się z dwóch zasadniczych części:
- Majątku wspólnego;
- Majątku osobistego każdego z nich.
Majątek wspólny to majątek, który zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólnoty majątkowej (powstałej co do zasady z chwilą zawarcia małżeństwa) przez oboje małżonków lub przez tylko jednego z nich.
Najważniejszymi składowymi majątku wspólnego są przy tym:
- Dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- Dochody z majątku wspólnego i majątku osobistego każdego z małżonków;
- Środki zgromadzone na rachunkach funduszy emerytalnych każdego z małżonków;
- Kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS-ie;
- Środki zgromadzone na koncie OIPE (a więc koncie Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego).
Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością majątkową należą z kolei do majątku osobistego każdego z małżonków.
Co podlega podziałowi majątku po rozwodzie?
Przy rozwodzie, co do zasady, podziałowi podlega tylko majątek wspólny. Majątek osobisty, pomimo że nie pozostaje tu bez znaczenia (również jest bowiem rozliczany), to jednak w większości po ustaniu małżeństwa pozostaje niepodzielny. Małżonkowie mają jedynie obowiązek zwrócenia wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty oraz mogą żądać zwrotu wydatków i nakładów poczynionych na majątek wspólny z majątku osobistego.
Co wchodzi w skład majątku osobistego, a więc co dokładnie nie podlega podziałowi majątku po rozwodzie?
Co wchodzi w skład majątku osobistego?
Zgodnie z artykułem 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków zaliczają się następujące składniki:
- Przedmioty majątkowe nabyte przed rozpoczęciem wspólności majątkowej – czyli przed zawarciem małżeństwa lub przed podpisaniem umowy majątkowej;
- Przedmioty otrzymane w drodze dziedziczenia, darowizny lub zapisu, chyba że darczyńca lub spadkodawca postanowił inaczej;
- Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej, które dotyczą wyłącznie jednego z małżonków;
- Przedmioty służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków – na przykład rzeczy codziennego użytku lub przedmioty związane z hobby;
- Prawa niezbywalne, przysługujące wyłącznie jednej osobie, np. prawo do alimentów czy służebność osobista;
- Świadczenia otrzymane w ramach odszkodowania za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub zadośćuczynienia za krzywdę, z wyłączeniem rent przyznanych z tytułu utraty zdolności do pracy, zwiększonych potrzeb lub pogorszenia sytuacji życiowej;
- Wierzytelności wynikające z osobistej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- Przedmioty uzyskane jako nagroda za indywidualne osiągnięcia jednego z małżonków – np. artystyczne, sportowe lub naukowe;
- Prawa autorskie oraz prawa pokrewne przysługujące twórcy lub wykonawcy;
- Prawa własności przemysłowej i inne prawa związane z działalnością twórczą;
- Przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, o ile przepisy nie stanowią inaczej.
Wszystkie powyższe składniki majątkowe z reguły nie są objęte podziałem majątku podczas rozwodu.
Rozdzielność majątkowa a rozwód
Na zakończenie warto zaznaczyć, że polskie prawo dopuszcza możliwość ustanowienia w małżeństwie rozdzielności majątkowej. Można to osiągnąć na dwa sposoby – poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej (tzw. intercyzy) u notariusza lub w drodze orzeczenia sądu.
W przypadku małżonków, którzy zdecydowali się na taki ustrój, każdy z nich dysponuje osobnym majątkiem. W praktyce oznacza to, że przy rozwodzie zazwyczaj nie ma potrzeby dokonywania podziału majątku.