ZUS potwierdza: tysiące Polaków mogą odejść na emeryturę szybciej niż się im wydaje. Nawet 5 lat wcześniej
Osoby urodzone w latach 1949-1969 mają dobrą wiadomość. Jeśli spełnią określone kryteria, mogą być uprawnione do specjalnej emerytury. Kto może się o nią starać? Jakie wymagania należy spełnić? Czy warto aplikować? Analizujemy.
- Wcześniejsza emerytura: warunki i zasady
- Warunki wcześniejszej emerytury zawodowej
- Wcześniejsza emerytura dla wybranych zawodów
- Emerytura specjalna: zasady i wymagania
- Procedura składania wniosku o emeryturę
Wcześniejsza emerytura: warunki i zasady
Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o możliwości otrzymania specjalnej emerytury przez osoby urodzone w wyznaczonych latach i spełniające określone kryteria. Kluczowym atutem tego świadczenia jest szansa przejścia na emeryturę 5 lat przed osiągnięciem standardowego wieku emerytalnego. Kobiety mogą starać się po ukończeniu 55 lat, a mężczyźni po ukończeniu 60. To korzystna informacja dla osób blisko emerytury.
Świadczenie jest jednak dostępne tylko pod pewnymi warunkami:
- osoba musi być urodzona po 31 grudnia 1948 roku i przed końcem 1969 roku
- musi wykazać staż pracy (20 lat kobiety i 25 lat mężczyźni), obejmujący okresy składkowe i nieskładkowe lub skrócony czas pracy w określonych warunkach (np. minimum 15 lat)
- praca, którą wykonywała, musi być uznana za pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze
- wnioskodawca nie może być członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub powinien złożyć wniosek o przekazanie środków z rachunku OFE do budżetu państwa.
Również prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje osobom, które spełniły określone kryteria przed końcem 2008 roku.
Warunki wcześniejszej emerytury zawodowej
Jednym z najważniejszych wymogów, jakie należy spełnić, aby otrzymać wcześniejszą emeryturę, jest wykonywanie pracy w specjalnych warunkach lub o specjalnym charakterze.
Zawód w specjalnych warunkach wiąże się głównie z potencjalnie negatywnym wpływem na zdrowie (np. podczas pracy z azbestem), dodatkowym wysiłkiem fizycznym lub psychicznym (np. praca pod ziemią) albo szczególnym niebezpieczeństwem (np. ratownicy GOPR). Niestety, samo wykonywanie pracy w trudnych warunkach nie uprawnia do wcześniejszej emerytury. Listę zawodów można znaleźć w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. dotyczącego wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Wcześniejsza emerytura dla wybranych zawodów
Nie spełniłeś pierwszego kryterium? To jeszcze nie koniec świata. O wcześniejszą emeryturę mogą ubiegać się także osoby pracujące w zawodach o szczególnych cechach. W tej kategorii mieszczą się różne profesje, takie jak pracownicy celni, przedstawiciele organów kontroli państwowej, dziennikarze, artyści, nauczyciele czy zawodowi żołnierze.
Według definicji jest to zajęcie wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz wyjątkowej sprawności psychofizycznej.
Są to profesje wymagające zarówno fizycznej, jak i umysłowej sprawności, która z czasem maleje. Dlatego wykonywanie ich staje się trudniejsze dla osób starszych. To jest główna przyczyna, która umożliwia zakwalifikowanie pracowników takich zawodów do specjalnej emerytury.
Emerytura specjalna: zasady i wymagania
Każde z wymienionych stanowisk wymaga wyjątkowego skupienia, zręczności i uwagi. Niektóre z nich są związane z ryzykiem, niezależnie od indywidualnej determinacji i zdolności – na przykład praca w kopalni albo praca z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi. Z tego powodu lata pracy potrzebne do uzyskania specjalnej emerytury mogą się różnić. W zależności od wykonywanego zawodu będzie to od 10 do 20 lat. W przypadku zawodów wymienionych w pierwszym wykazie (praca w szczególnych warunkach) staż pracy w szczególnych warunkach powinien wynosić co najmniej 15 lat.
Okres, w którym wykonywaliśmy zawód, powinien być określony w świadectwie pracy wystawianym przez zakład pracy na podstawie dostępnej dokumentacji.
Jeżeli pracowałeś w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze tylko dorywczo lub na niepełny etat, nie zakwalifikujesz się do świadczenia. Zgodnie z ustawą emerytura specjalna przysługuje, jeżeli była to „praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy”. Dotyczy to również zawodów, w których wykonywano różne rodzaje prac, tylko sporadycznie spełniające definicję pracy w szczególnych warunkach.
Procedura składania wniosku o emeryturę
Formularz dotyczący emerytury (EMP) oraz informacje o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6) można znaleźć na stronie ZUS lub uzyskać w lokalnym oddziale. Do tego dołączamy dokumenty od pracodawcy, szczególnie te związane z pracą w warunkach szczególnych lub o specjalnym charakterze. Komplet dokumentów przesyłamy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub składamy osobiście w urzędzie.
Ostateczny termin składania formularza przypada na dzień poprzedzający ukończenie 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn. Można go jednak złożyć najwcześniej 30 dni przed spełnieniem warunków, w przeciwnym razie ZUS go odrzuci.