ZUS ogłosił ważny komunikat. Tysiące Polaków mogą przejść na wcześniejszą emeryturę
Choć te regulacje obowiązują od lat, dopiero niedawne komunikaty ZUS sprawiły, że wiele osób ponownie zainteresowało się specjalnym rodzajem emerytury. Dotyczy ona pracowników narażonych na ponadprzeciętne ryzyko, wysiłek czy odpowiedzialność – a jego celem jest rekompensata za wieloletnią pracę wymagającą więcej niż standardowe obowiązki.
- Dla kogo przewidziano specjalną emeryturę?
- Jakie warunki trzeba spełnić, aby zakwalifikować się do specjalnej emerytury?
- Jak złożyć wniosek o specjalną emeryturę?
Dla kogo przewidziano specjalną emeryturę?
Świadczenie jest przeznaczone dla osób urodzonych pomiędzy 1949 a 1969 rokiem, które pracowały w branżach uznanych za szczególnie obciążające. Najczęściej są to zawody związane z przemysłem ciężkim, takich jak górnictwo, hutnictwo, energetyka czy przemysł chemiczny. Pracownicy tych sektorów często mieli kontakt z substancjami toksycznymi, wysokimi temperaturami, hałasem lub wibracjami, co obciążało organizm i mogło prowadzić do przyspieszonego pogorszenia zdrowia. Ustawodawca uznał, że te grupy powinny mieć możliwość wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej.
Drugą kategorię stanowią osoby wykonujące zawody o szczególnym charakterze – wymagające wysokiej sprawności psychofizycznej i pełnej odpowiedzialności. Mowa tu o nauczycielach, artystach, dziennikarzach, pracownikach organów kontroli państwowej, celnikach oraz funkcjonariuszach służb. W ich przypadku trudność wynikała często z pracy pod presją, dużej odpowiedzialności i konieczności stałej gotowości, co również uznano za czynniki uprawniające do wcześniejszej emerytury.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby zakwalifikować się do specjalnej emerytury?
Przede wszystkim trzeba urodzić się w latach 1949–1968. Podstawowym warunkiem jest także odpowiedni staż: minimum 20 lat pracy dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Do stażu wlicza się zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe – na przykład czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy urlopu wychowawczego.
Drugim elementem jest udokumentowanie wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze przed końcem 2008 roku. To właśnie ta data jest graniczna – jeśli wymagany staż w takich warunkach nie został osiągnięty do tego momentu, prawo do świadczenia może nie przysługiwać.
ZUS zwraca uwagę na konieczność pracy w pełnym wymiarze – zatrudnienie na część etatu nie jest brane pod uwagę przy wyliczaniu stażu w warunkach szczególnych. Wykluczone są także osoby, które pracowały wyłącznie na podstawie umowy zlecenia lub prowadziły działalność gospodarczą
Dodatkowo, aby uzyskać specjalną emeryturę nie można być członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – ewentualnie za pośrednictwem ZUS-u można złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.
Pełna lista pracowników, którzy mogą się ubiegać o przyznanie wcześniejszej emerytury, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Jak złożyć wniosek o specjalną emeryturę?
Aby otrzymać tę specjalną emeryturę, należy pobrać i wypełnić wniosek EMP oraz formularz ERP-6 dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych. Oba druki są dostępne na stronie ZUS i w każdej placówce. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, historię zatrudnienia oraz wynagrodzenia – np. świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu czy potwierdzenia okresów pobierania zasiłków.
Dokumenty należy złożyć najpóźniej dzień przed ukończeniem 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna). Złożenie wniosku po terminie nie odbiera prawa do świadczenia, ale powoduje, że zostanie naliczone dopiero od miesiąca zgłoszenia.