Testament ustny – ratunek w sytuacjach kryzysowych. Co trzeba o nim wiedzieć?
Testament ustny jest specjalną formą wyrażania ostatniej woli w wyjątkowych sytuacjach. To rozwiązanie przewidziane dla osób, które z powodu nagłych okoliczności nie są w stanie sporządzić testamentu w formie pisemnej lub uniemożliwia im to stan zdrowia. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje dotyczące tego, czym jest testament ustny, jak i kiedy można go sporządzić oraz jakie wymogi prawne powinien spełniać w 2024 roku.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dlaczego sporządzenie testamentu jest istotne dla losów majątku?
Sporządzenie testamentu jest istotne z kilku powodów, przede wszystkim dlatego, że umożliwia osobie dokładne określenie, jak ma być rozdysponowany majątek po jej śmierci. Dzięki temu można uniknąć potencjalnych konfliktów i nieporozumień między członkami rodziny czy innymi spadkobiercami. Testament pozwala także na wyraźne wyznaczenie osób, które mają zarządzać spadkiem oraz wypełniać inne życzenia spadkodawcy, takie jak szczegółowe dyspozycje dotyczące pogrzebu czy sposobu opieki nad bliskimi.
Bez testamentu podział majątku odbywa się zgodnie z ustawową kolejnością dziedziczenia, co nie zawsze odzwierciedla rzeczywiste intencje i relacje spadkodawcy. Sporządzenie testamentu daje pewność, że majątek zostanie przekazany osobom, które spadkodawca rzeczywiście chciał obdarować. To także sposób na zabezpieczenie interesów osób mogących nie być ustawowymi spadkobiercami, takich jak nieformalni partnerzy czy przyjaciele, które nie mają prawnego prawa do dziedziczenia.
Kolejnym istotnym aspektem testamentu jest możliwość minimalizacji obciążeń podatkowych i innych kosztów związanych ze spadkiem. Przez precyzyjne określenie sposobu podziału aktywów, spadkodawca może pomóc spadkobiercom uniknąć skomplikowanych i kosztownych procedur sądowych, wynikających z konieczności interpretacji praw do spadku.
Jak spisać testament bez prawa do zachowku?
Co to jest testament ustny?
Testament ustny to forma testamentu, która może być wykorzystana w sytuacji, gdy osoba chcąca tego dokonać znajduje się w stanie zagrożenia życia i nie ma możliwości zrealizowania formalności związanych z pisemnym sporządzeniem ostatniej woli. Jest to wyjątek od ogólnej zasady, która wymaga, aby testament był sporządzony na piśmie.
Zgodnie z prawem testament ustny jest dopuszczalny tylko w wyjątkowych sytuacjach. Przykładami takich sytuacji mogą być nagłe wypadki, katastrofy, ciężka choroba, a także inne nieprzewidziane okoliczności, w których niemożliwe jest sporządzenie testamentu w formie pisemnej. Aby jednak był on ważny, musi zostać spełnionych kilka warunków prawnych. Jakich? Najważniejsze z nich to:
- obecność co najmniej trzech świadków (jednocześnie!) w pobliżu osoby zamierzającej ustnie wyrazić swoją ostatnią wolę;
- niewpływanie przez inne osoby na treść testamentu ustnego poprzez zaproponowanie gotowej treści rozporządzenia w celu jego zaaprobowania przez tzw. przytaknięcie. Świadkowie mogą za to zadawać różnego rodzaju pytania, by byli w stanie łatwiej zrozumieć treść ostatniej woli testatora i oddać ją jak najwierniej.
Kliknij i sprawdź, na czym polega dzielenie majątku krok po kroku
Jak stwierdzić testament ustny?
Sporządzenie testamentu ustnego wymaga od testatora wypowiedzenia swojej ostatniej woli w obecności świadków. Osoby te muszą być pełnoletnie i zdolne do prawidłowego postrzegania oraz zapamiętywania zdarzeń. Świadkowie odgrywają kluczową rolę w procesie ważności testamentu ustnego. Ich zadaniem jest nie tylko obecność podczas wypowiadania ostatniej woli przez testatora, ale również spisanie przez jednego z nich oświadczenia spadkodawcy. Gdyby z różnych powodów było to niemożliwe, dokonać tego powinien ktoś, kto nie był świadkiem testamentu ustnego.
Należy pamiętać również o podaniu daty i miejsca powstania oświadczenia testatora, a także sporządzenia pisma, na którym muszą widnieć podpisy spadkodawcy oraz dwóch lub wszystkich świadków. Ważne jest przy tym, że treść testamentu ustnego może zostać stwierdzona nie później niż w ciągu roku, licząc od dnia złożenia oświadczenia.
Testament ustny można też stwierdzić przed sądem. Aby jednak do tego doszło, świadkowie obecni przy jego wygłaszaniu muszą złożyć zeznania, które okażą się zgodne. Co ważne, jeżeli przesłuchanie jednego z nich z różnych powodów jest niemożliwe, pod uwagę brane są zeznania dwóch pozostałych osób.
Źródła:
- https://www.infor.pl/prawo/spadki/testament/6432678,testament-ustny-w-2024-r-ostatnia-wole-mozna-wyrazic-nawet-gdy-grozi.html
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-952
- https://www.notariusze-slupsk.pl/blog/czym-jest-testament-ustny