Trwają kontrole programu „Czyste powietrze”. Możliwy zwrot dotacji?
Od kilku tygodni trwają wzmożone kontrole programu „Czyste powietrze”. Już teraz kilkadziesiąt gospodarstw musiało zwrócić wszystkie otrzymane z tego programu pieniądze z naliczonymi odsetkami, a kolejnym kilkuset zmniejszono kwotę dofinansowania. Opisujemy wszystko, co warto wiedzieć o trwających audytach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Wzmożone kontrole trwają i trwać będą …
Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od kilku tygodni przeprowadzają w całej Polsce wzmożone kontrole inwestycji wykonanych w ramach programu „Czyste powietrze”.
Kontrole przeprowadzone zostały jak dotychczas w odniesieniu do 4656 inwestycji, natomiast NFOŚiGW już zapowiedział, że chce, aby w najbliższych miesiącach liczba ta urosła do ok. 7,5 tysiąca projektów (co równoznaczne byłoby z 5% wszystkich inwestycji).
Niepokojące wyniki kontroli i zwroty dotacji!
Warto przy tym wskazać, że obecny bilans kontroli jest… dosyć niepokojący.
Na 4656 kontroli aż 67 zakończyło się bowiem najsurowszą możliwą karą, a więc całkowitym wypowiedzeniem umowy zawartej w ramach programu „Czyste powietrze”. Gospodarstwa te zostały więc w całości pozbawione dofinansowania i zobowiązane zostały do jego oddania wraz z odpowiednimi odsetkami.
W 573 przypadkach doszło z kolei do zmniejszenia przyznanej dotacji.
Ogólnie więc powiedzieć można, że wykrytych nieprawidłowości było sporo. Do najczęściej powtarzających się błędów należało przy tym:
- Zawyżanie kosztów;
- Dokonywanie nieprawidłowych pomiarów powierzchni budynków;
- Instalowanie systemów grzewczych, które nie spełniały ustawowych wymogów.
Jak w praktyce wyglądają kontrole programu „Czyste powietrze”?
Przede wszystkim wskazać należy, że skontrolowane mogą zostać nie tylko inwestycje, które są w trakcie realizacji, ale także te przedsięwzięcia, które zostały już zakończone – aż do 5 lat od daty ukończenia.
Jak donosi Onet.pl, proces kontrolny zaczyna się przy tym od wysłania do beneficjenta przez podmiot upoważniony specjalnego powiadomienia o zbliżającej się wizycie.
Jeżeli termin kontroli zaproponowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie jest dla beneficjenta odpowiedni – wyznaczany jest drugi. Tu trzeba jednak zachować szczególną ostrożność, gdyż jeżeli do kontroli nie dojdzie dwukrotnie i będzie to wynikało z winy beneficjenta, WFOŚiGW może jednostronnie wypowiedzieć umowę dotacji.
Sama kontrola wygląda natomiast tak, że kontrolerzy najpierw pokazują upoważnienie do jej przeprowadzenia, a następnie sprawdzają wszelkie dokumenty związane z inwestycją i dokonują stosownych oględzin oraz pomiarów i wyliczeń. Należy im więc umożliwić swobodne poruszanie po terenie nieruchomości, która objęta została programem „Czyste powietrze”.
Kontrola kończy się protokołem, który wskazuje na wynik kontroli. Wynik ten może zostać uzależniony od okazania dodatkowych dokumentów lub wykonania określonych działań.
Wynik negatywny (którego nie życzymy!) może przy tym oznaczać zmniejszenie dotacji lub w skrajnych przypadkach doprowadzić do wypowiedzenia umowy i konieczności zwrotu całej kwoty dofinansowania razem z odsetkami.