W jakich województwach obowiązują ustawy antysmogowe? Przegląd lokalnych przepisów
Większość województw ma swoje własne uchwały antysmogowe, które wskazują różne terminy wymiany starych kotłów oraz inny pakiet nakazów i zakazów. Czy wiesz, jakie ograniczenia obowiązują w Twoim miejscu zamieszkania? Sprawdź, do kiedy musisz wymienić swój piec na kocioł spełniający wyśrubowane normy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym są ustawy antysmogowe i gdzie obowiązują?
Zgodnie z art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska, sejmiki wojewódzkie mogą uchwalać regulacje prawne, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza w regionie. Zobowiązania nakładane na mieszkańców z reguły obejmują obowiązki dotyczące użytkowanych źródeł ciepła i montażu instalacji grzewczych w nowych budynkach. Z możliwości wprowadzenia uchwał antysmogowych skorzystało dotychczas 14 województw:
- dolnośląskie,
- kujawsko-pomorskie,
- lubelskie,
- lubuskie,
- łódzkie,
- małopolskie,
- mazowieckie,
- opolskie,
- podkarpackie,
- pomorskie,
- śląskie,
- świętokrzyskie,
- wielkopolskie,
- zachodniopomorskie.
Zgodnie z ustawą, uchwały antysmogowe mogą określać granice obszaru, na którym obowiązują zakazy oraz wskazywać konkretne podmioty lub instalacje. Znaczenie mają także rodzaj i jakość paliw dopuszczonych do stosowania oraz cel ich wykorzystywania. Każda wojewódzka uchwała antysmogowa może zostać zaostrzona przez rady gmin pod warunkiem, że takie zmiany zatwierdzi odpowiedni sejmik.
W Polsce do wymiany jest około 3 mln pieców o najniższej klasie - tak zwanych kopciuchów. Uchwały antysmogowe ma już 14 województw.
— Janusz Piechociński (@Piechocinski) January 5, 2024
W ośmiu województwach zakaz używania wysokoemisyjnych źródeł ciepła wszedł w życie od 1 stycznia 2024 r.
Województwa, które stanowczo rozwiązują kwestię smogu
Właściciele nowych budynków w województwie śląskim od 2017 roku są zobowiązani do montażu kotła klasy V lub urządzenia spełniającego wymogi Ekoprojektu. Inne kotły mogą być używane jedynie do końca 2025 roku. Nieprzestrzeganie zapisów ustawy będzie się wiązać z nałożeniem mandatu w wysokości do 5000 złotych.
W województwie małopolskim obowiązują dwie uchwały antysmogowe – pierwsza z nich dotyczy wyłącznie Krakowa, a druga terenów położonych poza tym miastem. W Krakowie od 2017 roku nie można spalać paliwa stałego niskiej jakości. Uchwała dla województwa z wykluczeniem jego stolicy reguluje warunki opalania budynku węglem kamiennym lub brunatnym, a po 1 stycznia 2027 będzie się wiązała z montażem pieców minimum V klasy.
Województwo wielkopolskie podjęło aż trzy uchwały antysmogowe: dla Poznania, Kalisza i pozostałych terenów. Zgodnie z ich zapisami, kotły bezklasowe muszą być wymienione do 2024 roku, a kotły III i IV klasy do 2028 roku. W Poznaniu obowiązuje dodatkowa regulacja – w dniach, kiedy stężenie pyłami PM10 przekracza uchwalone normy, zakazane jest spalanie paliw stałych.
Mieszkańcy województwa mazowieckiego muszą wymienić kotły grzewcze poniżej V klasy do 1 stycznia 2028 r. Palenie w kominkach jest dozwolone tylko w urządzeniach, które spełniają wymogi Ekoprojektu. Podobne regulacje dotyczą województwa łódzkiego – jego mieszkańcy muszą dostosować swoje kominki najpóźniej do 1 stycznia 2025, a zakaz korzystania z kotłów poniżej V klasy wejdzie tam w życie o rok szybciej, bo już 1 stycznia 2027.
W województwie dolnośląskim zdecydowano się na podjęcie trzech osobnych uchwał – dla Wrocławia, wybranych uzdrowisk oraz pozostałych obszarów. Uchwała antysmogowa dla wybranych uzdrowisk wskazuje, że w miejscowościach Jelenia Góra-Cieplice, Duszniki-Zdrój, Jeldina-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Lądek-Zdrój, Polanica-Zdrój oraz Szczawno-Zdrój opalanie drewnem w kominku jest dozwolone tylko do użytku rekreacyjnego. Mieszkańcy województwa muszą zamienić kotły i piece na urządzenia minimum V klasy do 1 lipca 2028.
W tych województwach także obowiązują uchwały antysmogowe!
Uchwały z województwa lubuskiego nie regulują rodzaju paliw, które można spalać w piecach. Regionalne przepisy nakazywały wymianę kotłów spełniających wymogi emisyjne V klasy do 1 stycznia 2023. W województwie opolskim obowiązuje jedynie zakaz spalania paliw niskiej jakości. Uchwała antysmogowa przyjęta przez władze województwa podkarpackiego obejmuje zakaz eksploatacji kotłów klasy III i IV od 1 stycznia 2028 – w tym samym terminie kotły powinni wymienić także mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego.
W województwie pomorskim obowiązują aż trzy uchwały antysmogowe. W Sopocie nie można już palić węglem i drewnem (chyba że kominek spełnia wymogi Ekoprojektu). Uchwała dla wszystkich miast z pominięciem Sopotu wprowadza obowiązek podłączenia do sieci gazowej i/lub ciepłowniczej. Na obszarach wiejskich ten przepis nie obowiązuje. Wszyscy mieszkańcy województwa muszą wymienić kotły na urządzenia klasy V lub wyższej do 1 września 2035. Mniej czasu mają osoby z województwa lubelskiego (wymiana musi nastąpić do końca 2029 roku). Kontrowersyjny zapis o obowiązkowym podłączeniu do sieci ciepłowniczej znajduje się także w świętokrzyskiej uchwale antysmogowej.
Źródła:
- https://bip.mos.gov.pl/pl/strategie-plany-programy/programy-ochrony-powietrza-dzialania-administracji-samorzadowej/uchwaly-antysmogowe/