Rury z ołowiu i azbestu nadal w polskich domach – zagrożenie, o którym mało kto mówi
Do niedawna mało kto zastanawiał się nad materiałem, z którego wykonane są rury wodociągowe w domu. Obecnie zdajemy sobie sprawę, że stare systemy wykonane z ołowiu, azbestu czy stali mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla dzieci. Cząstki metalu mogą przedostawać się do wody, bakterie mogą się mnożyć w zardzewiałych rurach, a awarie to tylko kwestia czasu. Upewnij się, czy Twoje rury nie stanowią potencjalnego zagrożenia i dowiedz się, kiedy warto je wymienić.
- Modernizacja starych instalacji wodnych
- Zagrożenia zdrowotne w starych rurach wodnych
- Rodzaje rur w instalacjach wodnych
Modernizacja starych instalacji wodnych
Rury używane w hydraulice zazwyczaj cechują się długą żywotnością – w wielu starszych budynkach działają bez większych problemów przez ponad 50 lat. Ich wymiana wiąże się jednak z drogim i kłopotliwym remontem, dlatego często odkłada się decyzję o modernizacji. Mimo to instalacje starsze niż 40 lat mogą już nie odpowiadać aktualnym standardom – zarówno pod względem technicznym, jak i zdrowotnym – i warto zastanowić się nad ich wymianą.
W przeszłości instalacje wodne wykonywano z materiałów takich jak stal ocynkowana, ołów czy azbestocement. Obecnie wiadomo, że nie spełniają one współczesnych norm bezpieczeństwa. Rury stalowe są podatne na korozję oraz odkładanie się zanieczyszczeń wewnątrz, co zmniejsza ich przepustowość. Ołów z kolei jest toksyczny – jego cząstki mogą przedostawać się do wody i stanowić realne zagrożenie dla zdrowia.
Wymiana przestarzałej instalacji to rozsądna decyzja, zwłaszcza jeśli rury zaczynają przeciekać, ciśnienie wody maleje lub pogarsza się jej jakość. Nowoczesne systemy są odporne na korozję, nie zmieniają smaku ani zapachu wody, a także są łatwe w utrzymaniu. Nowoczesna instalacja wodna podnosi również wartość nieruchomości, co jest istotne przy ewentualnej sprzedaży.
Zagrożenia zdrowotne w starych rurach wodnych
- Względy higieniczne i zdrowotne
W starszych systemach hydraulicznych używano różnych materiałów, takich jak ołów, stal, miedź czy tworzywa sztuczne. W latach 70. często stosowano rury ołowiane, które – jak obecnie wiadomo – mogą uwalniać do wody toksyczne metale ciężkie. Substancje te dostają się do organizmu, a ich szkodliwy wpływ na zdrowie, szczególnie dzieci, jest dobrze udokumentowany.
Dla nowo zamontowanych rur miedzianych także może istnieć ryzyko – przez pierwsze miesiące w wodzie pojawia się podwyższone stężenie miedzi. Z tego powodu zaleca się, aby nie używać tej wody do przygotowywania posiłków dla niemowląt przez co najmniej pół roku.
Co więcej, w starych instalacjach może gromadzić się osad, sprzyjający rozwojowi bakterii i grzybów. Zastój wody oraz zbyt niskie temperatury sprzyjają namnażaniu mikroorganizmów, co może negatywnie wpływać na jakość wody użytkowej.
- Względy techniczne
Awarie rur mogą wystąpić w dowolnym momencie – niezależnie od ich wieku. Istnieją przypadki instalacji z XIX wieku, które nadal działają bez zarzutu, jak i systemów, które psuły się po kilku tygodniach użytkowania. Nie ma tutaj jednej zasady.
Z czasem rury stopniowo oddają do wody cząsteczki metali, co prowadzi do ich ścieńczenia. Zewnętrzna korozja spowodowana zmianami temperatury również osłabia strukturę materiału. Dodatkowe obciążenia, drgania czy ciśnienie mogą w końcu doprowadzić do pęknięcia, którego skutki bywają bardzo kosztowne.
Rodzaje rur w instalacjach wodnych
System wodociągowy to niezbędna część każdego obiektu – umożliwia dostęp do świeżej wody użytkowej. Kluczem do jego efektywnego funkcjonowania są dobrze dobrane przewody, które powinny być wytrzymałe, odporne na rdzę i proste w instalacji. Co równie istotne – nie mogą wpływać negatywnie na jakość wody.
- Rury stalowe ocynkowane
To jeden z częściej występujących typów rur w starszych systemach. Mają wysoką odporność mechaniczną i wytrzymałość na uszkodzenia. Ocynkowana stal dobrze radzi sobie z rdzą, chociaż z czasem w jej wnętrzu może tworzyć się kamień, co prowadzi do zmniejszenia przepływu. Rury te są tańsze niż miedziane, ale cięższe, co utrudnia ich przewożenie i montowanie. Kolejnym minusem jest przenoszenie drgań i hałasów.
- Rury miedziane
Miedź posiada właściwości bakteriostatyczne – ogranicza rozwój bakterii w systemie. Rury miedziane nie zmieniają smaku i zapachu wody, dlatego często wykonuje się z nich nowoczesne instalacje. Trzeba jednak pamiętać, że w wodzie o pH poniżej 7 może dochodzić do uwalniania cząsteczek miedzi. Na początku użytkowania poziom metalu w wodzie może być podwyższony, co może stanowić zagrożenie dla niemowląt. Rury te są lekkie, łatwe do połączenia i trwałe.
Coraz częściej w instalacjach wykorzystuje się rury wykonane z PVC, PE czy PP. Ich główne zalety to odporność na rdzę, niewielka waga i łatwość montażu. Tworzywa sztuczne dobrze izolują termicznie, są niedrogie i dostępne w wielu wariantach. Sprawdzają się zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i w instalacjach przemysłowych.
- Rury kompozytowe
To nowoczesne rozwiązanie łączące zalety różnych materiałów – na przykład tworzywa sztucznego i aluminium. Dzięki warstwowej budowie rury kompozytowe są lekkie, wytrzymałe, odporne na rdzewienie i łatwe w obróbce. Często wykorzystuje się je w nowoczesnych systemach grzewczych i wodnych.
- Rury żeliwne
Chociaż obecnie rzadziej stosowane, nadal można je spotkać w starszych budynkach. Charakteryzują się dużą trwałością i odpornością na działanie chemikaliów. Wadą rur żeliwnych jest ich ciężar oraz trudność montażu. Z uwagi na te właściwości raczej nie są już wybierane do nowych instalacji domowych.