10 najwyższych elektrowni wodnych na świecie. Ile z nich jest w Polsce?

Opublikowano: 19.01.2025Autor: Paulina ZambrzyckaDrukujUdostępnij

Odpowiedź na zadane w tytule pytanie jest bardzo proste - zero. Elektrownie wodne znajdujące się w naszym kraju to drobne spiętrzenia wody w porównaniu do najwyższych gigantów na świecie. Zdecydowanie najwięcej tego typu obiektów znajduje się w Chinach, jednak można spotkać je także w innych częściach świata. Tutaj od razu warto wyjaśnić - ten ranking ma na celu zaprezentowanie 10 najwyższych zapór wodnych na świecie, stąd na przykład brakuje w niej słynnej Tamy Trzech Przełomów, której wysokość wynosi "zaledwie" 181 metrów. Zapraszamy do lektury!

Zapora Jinping-I (Chiny)

Wysokość: 305 m

Najwyższa zapora na świecie, Jinping-I, została ukończona w 2014 roku, jednak oficjalnie otwarto ją w 2016 roku. W elektrowni o mocy 3600 MW wytwarzanej jest do 18 TWh energii rocznie. Budowla została zaprojektowana tak, aby przeciwdziałać erozji i kontrolować przepływ rzeki Yalong. Co ciekawe, przed rozpoczęciem budowy zapory przesiedlono 7,5 tys. mieszkańców.

Zapora Nurek (Tadżykistan)

Wysokość: 304 m

Zapora Nurek, ukończona w 1980 roku, wyposażona została w elektrownię o mocy 3015 MW. Zapora jest wyjątkowa na tle innych dzięki swojej konstrukcji z cementowym rdzeniem (tworzy on nieprzepuszczalną barierę) i wypełnieniu ze skał oraz ziemi. Na potrzeby budowy przesiedlonych zostało 5 tys. mieszkańców. Pracownicy zamieszkali w miasteczku wybudowanym obok zapory.

Zapora Lianghekou (Chiny)

Wysokość: 295 m

Najwyższa zapora nasypowa w Chinach powstawała przez ponad dekadę. Koszt inwestycji wyniósł około 10,8 mld dol. Zaporę oddano do użytku w 2022 roku. Jej zbiornik o pojemności 10,8 milionów m³ reguluje przepływ rzeki Yalong, poprawiając wydajność hydroelektrowni w dolnym biegu. Budowla jest wyposażona w elektrownię o mocy 3000 MW. W jej pobliżu powstały farmy słoneczne i wiatrowe – kolejne są w budowie. Budowa zapory wymagała przesiedlenia 4,9 tys. osób.

Zapora Xiaowan (Chiny)

Wysokość: 292 m

Wybudowana w latach 2002-2010 zapora Xiaowan dysponuje zbiornikiem o powierzchni 190 km². Może pomieścić 15 milionów m³ wody i zasila turbiny o łącznej mocy 4200 MW. Koszt budowy wyniósł 3,9 mld dol. Zapora przecina rzekę Lancang – górną połowę Mekongu. Utworzenie zbiornika spowodowało zatopienie 55 678 ha gruntu. Wymagało też wysiedlenia ponad 32 tys. osób.

Zapora Baihetan (Chiny)

Wysokość: 289 m

Zapora Baihetan, ukończona w 2022 roku, może wyprodukować 62,44 TWh rocznie, co czyni ją jednym z największych projektów hydroelektrycznych świata. Znajduje się na górnym biegu rzeki Jangcy i wykorzystuje 16 turbin o łącznej mocy 16 GW. Budowa pochłonęła 24,38 mld dol. To ostatni wielki projekt budowy zapór w serii, którą zapoczątkowała Tama Trzech Przełomów – pozostałe w kaskadzie to: Wudongde, Xiluodu i Xiangjiaba.

Zapora Xiluodu (Chiny)

Wysokość: 285,5 m

Zbudowana na rzece Jinsha zapora Xiluodu służy zarówno do generowania energii (13,86 GW), jak i ochrony przeciwpowodziowej. Wznoszono ją w latach 2005–2013. Zbiornik ma pojemność 12,67 miliona m³, a roczna produkcja energii wynosi około 55 TWh. Dwa lata przed rozpoczęciem budowy na jej potrzeby wykonano m.in. drogi, mosty i tunele. Zmieniono też bieg rzeki.

Zapora Grande Dixence (Szwajcaria)

Wysokość: 285 m

Szwajcarska zapora z betonu Grande Dixence, znajdująca się w kantonie Valais, jest najwyższą konstrukcją grawitacyjną na świecie. Jest to jednocześnie najwyższa zapora w Europie. Jej budowa trwała od 1950 do 1961 roku. Sztuczny zbiornik Lac des Dix, zasilający cztery elektrownie o łącznej mocy 2069 MW, ma pojemność 400 mln m³.

Zapora Enguri (Gruzja)

Wysokość: 271,5 m

Zapora Enguri, budowana w latach 1961-1978, jest jednym z największych obiektów hydrotechnicznych w Gruzji. Jej długość wynosi 728 m, a grubość u podstawy to 52 m. Powstała na rzece Enguri, niedaleko miasta Dżwari – zasila elektrownię o mocy 1300 MW. Jej zbiornik ma pojemność 4 milionów m³ i powierzchnię 13,1 km². W 2015 r. zapora została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego Gruzji.

Zapora Yusufeli (Turcja)

Wysokość: 270 m

Zapora Yusufeli, budowana w latach 2013-2021, została oddana do użytku w listopadzie 2022 roku. Ten 490-metrowy obiekt na rzece Çoruh, położony w prowincji Artvin, może pomieścić 2,13 miliona m³ wody – zajmuje powierzchnię 33,63 km². Elektrownia wodna, stanowiąca część konstrukcji, jest wyposażona w trzy turbiny generujące łącznie 540 MW energii, co pozwala na roczną produkcję 1,7 TWh prądu. To najwyższa zapora w Turcji. Obiekt znajduje się na wysokości 715 m n.p.m.

Zapora Vajont (Włochy)

Wysokość: 264,6 m

Zlokalizowana w regionie Pordenone na północy Włoch zapora Vajont powstała w latach 1956-1961. Jej budowa zakończyła się w 1959 roku. Zbiornik wodny pierwotnie mógł pomieścić 168,7 milionów m³ wody. W momencie powstania była to najwyższa zapora na świecie.

Niestety, w 1963 roku miały miejsce tragiczne wydarzenia. Wskutek osunięcia ziemi przez silne opady deszczu doszło do kataklizmu – śmiertelnego tsunami wskutek przelania się zapory. Pierwsza fala powodziowa zniszczyła szereg wsi. Druga przelała się przez zaporę i, osiągnąwszy 70 m wysokości, zrównała z ziemią pięć miejscowości. Wskutek gigantycznej fali powodziowej zginęło około 2 tys. osób. Obiekt przetrwał, lecz został zamknięty. Dziś stanowi atrakcję turystyczną.

Najwyższe zapory wodne na świecie – tabelka