Ten europejski kraj znika szybciej niż myślisz – nie, to nie Ukraina!
Mołdawia – państwo, które zdumiewa Europę najszybszym tempem spadku liczby ludności, mimo że nie jest to Ukraina. W ostatnim dziesięcioleciu populacja zmniejszyła się tu o prawie 14%, a prognozy na przyszłość są jeszcze bardziej niepokojące. Co jest tego powodem? Masowa emigracja, niska liczba urodzeń i trudności gospodarcze. Jakie działania podejmuje rząd, aby powstrzymać ten groźny trend i czy to będzie wystarczające? Oto najnowszy obraz kryzysu demograficznego w Mołdawii.
- Przyczyny wyludniania się Mołdawii
- Demograficzne zmiany w Mołdawii po ZSRR
- Demograficzne wyzwania Mołdawii: prognozy i obawy
- Wyzwania demograficzne Mołdawii: skutki i działania
Przyczyny wyludniania się Mołdawii
Jednym z głównych czynników dynamicznego wyludniania się Mołdawii jest masowa emigracja za pracą. Około miliona mieszkańców tego kraju wyjechało za granicę, poszukując lepszych warunków zatrudnienia i życia. Najczęściej wybieranymi kierunkami są kraje Unii Europejskiej, Rosja oraz inne państwa byłego ZSRR. Do decyzji o wyjeździe z kraju wielu Mołdawian skłaniają m.in.:
- trudna sytuacja ekonomiczna,
- niskie płace,
- brak perspektyw rozwoju w przyszłości.
Innym istotnym aspektem jest zmniejszenie liczby urodzeń. Mołdawia, podobnie jak wiele innych państw w Europie, zmaga się z niskim wskaźnikiem urodzeń. Dodatkowo kraj charakteryzuje się wysoką śmiertelnością, co jest związane m.in. z niewystarczającą opieką zdrowotną oraz krótszą średnią długością życia — nawet o 10 lat krótszą niż w Unii Europejskiej.
Demograficzne zmiany w Mołdawii po ZSRR
Chociaż liczba ludności w Mołdawii nigdy nie była bardzo wysoka, to w czasach Związku Radzieckiego odnotowywano jej ciągły wzrost.
- Po II wojnie światowej kraj doświadczył boomu demograficznego. Tuż przed rozpadem ZSRR liczba ludności wynosiła około 3,41 miliona.
- Po wojnie w Naddniestrzu i odłączeniu tego terytorium, liczba mieszkańców nowo utworzonego państwa mołdawskiego wzrosła do około 3,7 miliona. Od tamtej pory zaczął się jednak systematyczny spadek liczby ludności.
W 2004 roku liczba mieszkańców Mołdawii zmniejszyła się do 3,38 miliona, w 2014 roku wynosiła już tylko 2,8 miliona, a w 2024 roku – około 2,4 miliona. Jedynym wyjątkiem jest obszar stołeczny Kiszyniowa, który od 1989 roku zachowuje stabilną liczbę mieszkańców.
Demograficzne wyzwania Mołdawii: prognozy i obawy
Demograficzne prognozy dla Mołdawii nie napawają optymizmem. Nawet w mało prawdopodobnym scenariuszu całkowitego zahamowania emigracji, kraj ten będzie nadal tracił ludność, głównie z powodu niskiego wskaźnika zastępowalności generacji.
Różnica pomiędzy liczbą noworodków a zgonami skutkuje rocznym spadkiem liczby ludności o 5-10 tysięcy. Według przewidywań Banku Światowego, do 2040 roku liczba ludności Mołdawii spadnie poniżej 2 milionów, a do 2050 roku wyniesie około 1,8 miliona.
Specjaliści ostrzegają, że rzeczywista sytuacja może być jeszcze bardziej niekorzystna, ponieważ wcześniejsze przewidywania były zbyt optymistyczne, a tempo wyludniania się jest wyższe niż zakładano.
Wyzwania demograficzne Mołdawii: skutki i działania
Zmniejszająca się liczba ludności Mołdawii ma istotne konsekwencje, które wpływają nie tylko na ekonomię, ale również na całe społeczeństwo.
- Redukcja liczby mieszkańców skutkuje zmniejszeniem zasobów ludzkich, co może spowolnić wzrost ekonomiczny.
- Starzejąca się populacja generuje wzrastające koszty związane z opieką zdrowotną i systemem emerytalnym.
- Spadek liczby ludności zmienia strukturę społeczną kraju – lokalne społeczności stają się mniej aktywne, a więzi międzyludzkie słabną.
- Kwestie demograficzne mogą również mieć wpływ na stabilność polityczną Mołdawii, zmniejszając jej pozycję na arenie międzynarodowej.
Władze Mołdawii podejmują działania mające na celu zahamowanie spadku liczby ludności, w tym różne programy wsparcia dla rodzin oraz zachęty dla osób przebywających za granicą do powrotu. Jednakże efektywność tych działań jest ograniczona z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej i politycznej. Mogą być konieczne szeroko zakrojone reformy ekonomiczne, które poprawią standard życia i zachęcą mieszkańców do pozostania w kraju.