Fundamenty domu - jak je prawidłowo wykonać?

Fundamenty domu, ale jakie?

Pierwszym krokiem, poprzedzającym budowę domu, jest wybór projektu. To w nim znajdziemy najważniejsze założenia dotyczące budowy fundamentów. Przed rozpoczęciem prac budowlanych warto także zbadać grunt. Dzięki temu będziemy w stanie określić spoistość oraz stopień zawilgocenia podłoża. Analiza badań gruntu może ułatwić wybór fundamentów na działkach o większych wymaganiach (np. przy wysokim poziomie naporowych wód gruntowych).

W Polsce największą popularnością cieszą się ławy fundamentowe. To budowa domu z ich wykorzystaniem jest najczęstsza. Jest to tradycyjna, stosunkowo prosta, korzystna cenowo, a jednocześnie najłatwiejsza do wykonania technologia. Porównanie ław fundamentowych z płytą fundamentową znajdziecie w tym artykule.

Niektórzy inwestorzy decydują się na budowę płyt fundamentowych. Jest to rozwiązanie dedykowane do budowy na słabych gruntach. Płyta fundamentowa stanowi jednocześnie podłogę dolnej kondygnacji budynku. Należy rozprowadzić po niej instalacje i wykonać dokładne ocieplenie fundamentów. Zarówno w przypadku law fundamentowych, jak i płyt równie istotna będzie izolacja przeciwwilgociowa ścian fundamentowych, która zapobiegnie przesiąkaniu wilgoci do podłogi oraz ścian budynku.

W praktyce budowa fundamentów z płyty nie powinna być przeprowadzana samodzielnie. Do budowy i zabezpieczenia ścian fundamentowych podczas budowy domu warto wynająć wykwalifikowaną ekipę fachowców, którzy posiadają stosowne doświadczenie oraz wiedzę na temat owej technologii posadowienia budynków. Ławy fundamentowe często wykonuje się samodzielnie. Dlatego to właśnie nimi zajmiemy się w dalszej części artykułu, opisując budowę krok po kroku.

Budowa fundamentów w gruncie krok po kroku

Ławy fundamentowe mogą być zamontowane bezpośrednio w gruncie. Tego rodzaju metoda nadal cieszy się dość dużą popularnością. Budowa fundamentów przebiega tu przez kilka podstawowych kroków.

Krok 1: budowa fundamentów - wytyczenie miejsca

W pierwszej kolejności musimy dokładnie wytyczyć lokalizację ław fundamentowych podczas budowy domu. Należy wykonać wyrys wykopu i odpowiednio go oznaczyć. W odległości 50 cm od wyrysu fundamentu wkopujemy paliki. Następnie przytwierdzamy do nich deski oraz montujemy drut wiązałkowy.  W ten sposób stworzymy tak zwane ławy drutowe. Więcej informacji na temat fundamentów domu zebraliśmy w tym miejscu.

Krok 2: jak wykonać fundamenty domu - wykop

Po wytyczeniu fundamentów przechodzimy do wykonania wykopu. Wykop pod fundamenty domu możemy wykonać ręcznie lub przy użyciu koparki. Druga metoda znacznie usprawni prace, jednak może pociągnąć za sobą nieco większe koszty. Budowa fundamentów bezpośrednio na gruncie wiąże się z koniecznością dokładnego wykonania wykopu. Jego rozmiary powinny odpowiadać rozmiarowi ławy. Ważne jest też to, aby krawędzie wykopu schodziły w dół pod pewnym kątem (optymalnie 30 stopni przy glebach piaszczystych). Dzięki temu zabezpieczymy się przed obsypywaniem ziemi do dna wykopu.

Pamiętajmy też, że mechanicznie przygotowany wykop pod fundamenty domu trzeba odpowiednio poprawić. Chodzi tutaj o dokładne wypoziomowanie dna i poprawienie wykopu w narożach przyszłej ławy fundamentowej.

Krok 3: układanie folii hydroizolacyjnej

Izolacja przeciwwilgociowa powinna być ułożona zarówno na dnie, jak i na bokach wykopu (z wywinięciem na zewnątrz). Jest to ważny etap prac, którego nie warto pomijać. Niektórzy wykonują fundamenty domu bez montażu folii. Jednak takie działania mogą doprowadzić do ubytków zaczynu cementowego, który niepotrzebnie powędruje do gleby. Kompletna hydroizolacja z folii zapobiegnie temu zjawisku. Warto także dodać, że izolacja przeciwwilgociowa ławy fundamentowej uchroni ją przed bezpośrednim oddziaływaniem wilgoci pochodzącej z gleby.

Nasza hydroizolacja układana w wykopie musi być szczelna. Folie układamy na zakładkę (o szerokości przynajmniej 20 cm). Miejsca połączeń folii izolacyjnej zabezpieczamy specjalną taśmą uszczelniającą. Dzięki temu hydroizolacja ławy fundamentowej będzie odpowiednio uszczelniona. Więcej porad na temat budowy fundamentów znajdziesz w tym artykule.

Krok 4: fundamenty domu - zbrojenie fundamentów

Ławy fundamentowe wymagają wykonania kompletnego zbrojenia, które uchroni je przed odkształceniem. Zbrojenie fundamentów składa się zazwyczaj z czterech prętów głównych (średnicy ok. 12 mm) oraz prętów łączących (średnicy 6 mm). Pamiętajmy jednak, że zbrojenie fundamentów musi zostać dopasowane do charakterystyki budynku. Wszelkie najistotniejsze informacje na temat materiałów (w tym średnicy i sposobu łączenia prętów) znajdują się w projekcie budowlanym.

Krok 5: betonowanie

Przygotowany uprzednio wykop pod fundamenty należy zalać mieszanką zaprawy betonowej. Najłatwiejszym rozwiązaniem będzie wylanie betonu towarowego wprost z gruszki. Samodzielne tworzenie zaprawy w betoniarce i uzupełnianie jej w wykopie może sprawić, że poszczególne partie betonu stwardnieją przed zakończeniem prac. Jest to niedopuszczalna sytuacja, która może doprowadzić do zmniejszenia trwałości całej ławy fundamentowej.

Krok 6: zagęszczanie zaprawy betonowej

W wylanej zaprawie znajdują się pęcherzyki powietrza. Należy je usunąć, a tym samym zagęścić niezwiązany jeszcze beton. Do zagęszczenia najlepiej użyć wibratora. W niektórych przypadkach możemy też nakłuwać beton szpadlem lub prętem. Jednak jest to mniej skuteczne i bardziej czasochłonne rozwiązanie.

Wykonując zagęszczanie musimy szczególnie uważać, by nie dotykać zbrojenia fundamentów. Równie istotne będzie to, aby nie naruszyć folii znajdującej się na dnie i bokach wykopu. Po zagęszczeniu betonu wystarczy wyrównać górną powierzchnię ławy.

Krok 7: równomierne wyschnięcie betonu

Beton na fundamenty domu nie może zbyt szybko wysychać.  Jeśli po wylaniu zaprawy panuje wysoka temperatura, dobrze będzie zakryć wykop folią. Dzięki temu woda nie będzie zbyt szybko parowała z zaprawy. Po 24 godzinach od zakończenia prac możemy wykonać pierwsze polewanie fundamentu wodą. Przy wysokich temperaturach ławy fundamentowe należy podlewać nawet trzykrotnie w ciągu doby (przez okres pierwszego tygodnia po wylaniu zaprawy). Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy temperatura powietrza nie przekracza 5 ⁰C. W tym przypadku możemy całkowicie zaniechać podlewania. Mieszanka betonowa nie wyschnie zbyt szybko przy niskiej temperaturze, dlatego nie ma też potrzeby nakrywania ławy folią.

Krok 8: izolacja pozioma

Dobrze wykonana izolacja przeciwwilgociowa ławy fundamentowej stanowi ważny etap budowy. Izolacja pozioma znajduje się na górnej części ławy. Możemy wykonać ją z folii bądź dwóch warstw lepiku. Wykonując izolację z folii stosujemy takie same zasady jak przy trzecim etapie budowy fundamentów. Sprawdź także porady, jak wykonać zbrojenie fundamentów.

Budowa fundamentów na deskowaniu krok po kroku

Budowa fundamentów na deskowaniu przebiega w bardzo podobny sposób jak budowa ław bezpośrednio na gruncie. Poniżej opiszemy najprostszy sposób na fundamenty domu.

Krok 1: wytyczenie miejsca pod fundamenty

Przebiega niemal identycznie jak w przypadku ław wylanych bezpośrednio na gruncie. Jedyną różnicą jest pozostawienie przynajmniej 10 cm miejsca przeznaczonego na deskowanie.

Krok 2: wykonanie wykopu

Tworzymy je tak samo, pamiętając o zachowaniu odpowiedniego miejsca na deskowanie.

Krok 3: zalanie chudego betonu i wykonanie deskowania

Na przygotowany i wyrównany wykop wylewamy cienką warstwę chudego betonu (grubości 10 do 15 cm). Będzie to baza podkładowa, która zapobiegnie przenikaniu zaczynu cementowego do gleby, a jednocześnie ustabilizuje deskowanie. Zaprawa betonowa potrzebuje przynajmniej doby na wyschnięcie. Po tym czasie możemy już zamontować deskowanie. Podczas prac warto pamiętać o dokładnym przytwierdzeniu deskowania do podłoża. Zapobiegnie to jego wypłynięciu na zewnątrz podczas zalewania zaprawy betonowej.

Krok 4: zbrojenie fundamentów

Wykonujemy tak samo jak w przypadku ław na gruncie. Kolejne kroki, czyli betonowanie, zagęszczanie, podlewanie zaprawy wodą i izolacja pozioma przebiegają tak samo jak w przypadku ław na gruncie. Jeśli chcesz oszacować koszty budowy fundamentów, zadanie ułatwi ten kalkulator kosztów remontowych i wykończeniowych.

Jaki jest koszt fundamentów?

Koszt fundamentów będzie uzależniony do rozmiarów ławy oraz lokalnych warunków gruntowych. Poniżej zaprezentujemy przykład typowego domu jednorodzinnego. Przyjmujemy, że fundamenty domu będą wykonane na stabilnych gruntach. Prace obejmą wykonanie fundamentów pod dom o powierzchni dolnej kondygnacji100 m². W kosztach uwzględniamy wykonanie wykopu do głębokości 1 metra oraz stworzenie ławy na warstwie chudego betonu. W wyliczeniach znajdzie się też izolacja pozioma.

Średnia cena materiałów potrzebnych do budowy ławy fundamentowej pod budynek wynosi w szacowanym przypadku niespełna 9300 zł. Do kosztów całkowitych należy także doliczyć stawkę robocizny. Uśredniony koszt robocizny to ok. 5300 zł.

W kosztach uwzględniliśmy jedynie budowę samej ławy fundamentowej. Ściany fundamentowe piwnicy będą dodatkowym wydatkiem.