Strefy przemarzania gruntu w Polsce – co warto wiedzieć przed budową?
Budowa domu to duża inwestycja. Trzeba się do niej odpowiednio przygotować. Nie chodzi wyłącznie o wybór materiałów wykonania czy też ekipy budowlanej, która zajmie się stworzeniem budynku. Warto zasięgnąć informacji na temat tego, jak prezentują się strefy przemarzania gruntu w naszym kraju i, co za tym idzie, w jaki sposób zabrać się za projekt i wykonanie inwestycji.
Jeśli planujesz budowę domu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Strefa przemarzania gruntu w Polsce – co to takiego?
Jaka głębokość przemarzania gruntu?
Polska podzielona została na cztery obszary – każda z nich to strefa przemarzania gruntu. Co oznacza fakt, że dany rejon znalazł się w tym czy innym miejscu?
- Miejsca ze strefy I przemarzają maksymalnie na głębokości 0,8 metra
- Rejony znajdujące się w strefie II mają głębokość przemarzania maksymalnie 1 metr
- III strefa charakteryzuje te rejony, w których głębokość przemarzania to 1,2 metra
- Miejsca zaliczone do strefy IV to te, w których głębokość przemarzania gruntu wynosi nawet 1,4 metra
W rejonie Polski zachodniej oraz na północnym zachodzie kraju głębokość przemarzania gruntu jest najmniejsza i obszar ten należy do pierwszej strefy. Do drugiej zakwalifikowano rejon największy, obejmujący centrum Polski oraz jej południowo-zachodnie rejony.
Fragment północno-wschodni prócz najdalszych rejonów Podlasia oraz południowy wschód kraju należą do strefy trzeciej. Do czwartej zaklasyfikowano narożnik północno-wschodni Polski.
Głębokość przemarzania gruntu a budowa domu
Informacja na temat tego, na jakiej głębokości przemarza grunt, ma niebagatelne znaczenie w kwestii planowania inwestycji budowlanych. Owo przemarzanie polega najprościej rzecz ujmując na tym, że pod wpływem niskich temperatur woda w gruncie zamarza. Może to powodować daleko idące konsekwencje:
- Naruszenie konstrukcji budynku
- Zniszczenie instalacji wodociągowej oraz kanalizacyjnej
Na szczęście jednak nawet do budowy zaplanowanej w czwartej strefie przemarzania można odpowiednio się przygotować. W takich przypadkach należy skupić się na tym, by fundamenty były posadowione na głębokości znajdującej się poniżej poziomu przemarzania gruntu. To samo dotyczy instalacji kanalizacyjnej i wodociągowej.
Strefa przemarzania ma zatem niebagatelny wpływ na to, jaka będzie ostatecznie głębokość posadowienia fundamentów. Gdy bowiem temperatura spada poniżej zera, woda zamarza i zwiększa swoją objętość. Tworzą się wówczas tak zwane wysadziny. W efekcie fundamenty bez kontroli opadają i wznoszą się, pękają i ulegają zniszczeniu. Gdy jednak spód fundamentów znajdzie się poniżej tej linii, nie będzie on narażony na uszkodzenia. Istnieje jeszcze inna ważna kwestia obok stref przemarzania gruntu - sprawdź także ten artykuł o sprawdzaniu poziomu wód gruntowych.
Głębokość przemarzania gruntu w Polsce – ważne informacje
To, z jaką głębokością przemarzania gruntu się na danym terenie spotykamy, zależy od kilku zasadniczych czynników. Są to:
- zjawiska związane z podłożem
- ukształtowanie terenu oraz jego zagospodarowanie
- zjawiska klimatyczne
Poziom posadowienia domu niepodpiwniczonego musi być zatem, o czym już wspominaliśmy, niższy od poziomu strefy przemarzania. Niektórzy specjaliści zalecają w celu uniknięcia wysadzin także zastosowanie swego rodzaju poduszki, która złożona jest z zagęszczonego żwiru.
Nierzadko grunt znajdujący się na powierzchni wykopów zabezpiecza się przed działaniem chłodu poprzez zastosowanie specjalnych mat. Można w określonych przypadkach wykop fundamentowy na jakiś czas zasypać gruntem.
Mapa przemarzania gruntu w Polsce
Przed rozpoczęciem budowy warto zapoznać się z mapą przemarzania gruntu w Polsce i dzięki temu móc ocenić, z jakim stopniem mamy na określonym terenie do czynienia.
Dodatkowo opłacalnym okazuje się poznanie norm budowlanych, zgodnie z którymi rurociągi kanalizacyjne muszą być umieszczone na takiej głębokości, aby przykrycie od górnej krawędzi rury zbiornika było o 20 cm zwiększone w stosunku do głębokości przemarzania gruntu na danym terenie.
Pamiętajmy o tym, że każda norma, która dotyczy poziomu posadowienia instalacji kanalizacyjnej oraz wodociągowej, powinna być wzięta pod uwagę. Należy przestrzegać jej zarówno na etapie projektów, jak i wykonania.
Nie tylko mapa przemarzania gruntu, czyli strefy mrozowe i strefy śniegowe
Strefy śniegowe w Polsce – podział
Nasz kraj podzielony jest na pięć stref śniegowych. W każdej z nich występuje inne natężenie opadów śniegu i inna częstość występowania tego zjawiska. Po raz pierwszy z wyznaczeniem tego typu stref zetknięto się w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, dziś bardzo chętnie się z niego korzysta.
Każda strefa śniegowa ma wyliczoną inną wartość, jeśli chodzi o obciążenie śniegiem gruntu przypadające na jeden metr kwadratowy.
Warto pamiętać o tym, aby nie tylko w przypadku pomieszczeń z płaskimi dachami stale nadzorować ilość znajdującego się na dachu śniegu. Ma to duże znaczenie także w miejscach mocno zacienionych i takich, które są dobrze osłonięte od wiatru.
Strefy mrozowe w Polsce
Podział naszego kraju na strefy mrozowe związany jest ściśle z kwestią roślinności. Określa się go również mianem stref mrozoodporności.
Zdecydowane większe znaczenie dla kwestii posadowienia fundamentów (a ściślej głębokości wkopania płyty fundamentowej) ma strefa przemarzania gruntu oraz strefy śniegowe.
Warto jednak zdawać sobie również sprawę z faktu, iż nasz kraj jest podzielony na kilka stref mrozowych, ale fakt ten nie ma dużego znaczenia w kwestii tego, na jakiej głębokości znaleźć ma się płyta fundamentowa.
Poziom przemarzania gruntu a jego rodzaj
Warto wiedzieć, że wspomniane już wysadziny mrozowe powstają w zdecydowanej większości przypadków w gruntach wysadzinowych, czyli innymi słowy tych niespoistych. Należą do nich między innymi lessy oraz piaski.
W przypadku gruntu, który ma duże zagęszczenie (przykładem może stać się choćby glina) z występowaniem wysadzin spotkać się można znacznie rzadziej. Jednak kiedy znajduje się tam dość dużo tak zwanych frakcji iłowych i pyłowych, taka sytuacja może mieć miejsce.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę ogólnodostępne projekty budowlane, w zdecydowanej większości przypadków normą jest zalecane posadowienie fundamentów na głębokości 1,0-1,2 metra. Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek należy potraktować w sposób indywidualny i norma ogólna nie zawsze się sprawdza.
Dlatego właśnie w razie jakichkolwiek wątpliwości co do rodzaju gruntu czy też jego strefy przemarzania warto jest zlecić przeprowadzenie profesjonalnego badania geotechnicznego gruntu, na którym dom na być postawiony. To pozwoli na wkopanie płyty fundamentowej zgodnie z normami. Wtedy z pewnością fundament znajdzie się na odpowiedniej głębokości, a jego poziom okaże się być wystarczającym i pozwalającym na uniknięcie pęknięć fundamentów czy powstania jego nierówności.