Uziom fundamentowy - co to jest, jak go wykonać prawidłowo

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Aleksander NiewielskiDrukujUdostępnij

Co to jest uziom fundamentowy?

Definicja uziomu fundamentowego

Żeby zrozumieć jaka jest definicja uziomu fundamentowego, warto skierować swoją uwagę na to, w jaki sposób zbudowana jest instalacja odgromowa. Każda instalacja składa się z takich elementów, jak zwody przyjmujące wyładowania atmosferyczne, przewody uziemiające odpowiedzialne za łączenie poszczególnych elementów, a także uziom, który odprowadza wyładowanie do gruntu. Najczęściej tworzą zamknięty prostokąt, który umiejscowiony jest w fundamentach.

Dlaczego uziom fundamentowy jest tak ważny?

Instalacja odgromowa wraz z uziomem fundamentowym jest odpowiedzialna za ochronę budynku przed skutkami wyładowań atmosferycznych. W przypadku porażenia piorunem, zadaniem uziomu jest wyrównanie potencjałów pomiędzy instalacją elektryczną a gruntem. Ponadto dochodzi do znacznego obniżenia wartości udarowego, przez co wyładowania atmosferyczne przestają być tak dużym zagrożeniem dla budynku. Zabezpieczenie przed porażeniem, a także przed wystąpieniem pożaru jest kluczowym zadaniem uziomu fundamentowego.

Piorunochron nie jest elementem narzuconym przez prawo budowlane, jeżeli chodzi o budownictwo mieszkalne. Instalacja odgromowa musi zostać wykonana w budynkach mieszkalnych, których powierzchnia przekracza sumę 500 metrów kwadratowych oraz wysokość 15 metrów. Uziom fundamentowy i połączenia wykonawcze według prawa budowlanego powinny znaleźć się w budynkach narażonych na duże natężenie wyładowań atmosferycznych. Na przykład znajdujących się na wzgórzach lub wyjątkowo zmiennym mikroklimacie. Taki sam obowiązek nałożony jest na budynkach mieszkalnych, których pokrycie dachowe wykonane jest z łatwopalnych materiałów. Sprawdź także, jak wykonać zbrojenie fundamentów.

Rodzaje uziomu fundamentowego?

Uziom fundamentowy naturalny

Naturalny uziom jest najczęściej zbrojeniem fundamentu budynku. Ponadto rolę uziomu naturalnego mogą pełnić  rury wodociągowe, czy też metalowe płaszcze przewodów elektrycznych. Mimo wykorzystania zbrojenia fundamentu jako uziomu należy połączyć ze sobą wszystkie elementy. W tym celu wykorzystuje się drut wiązałkowy lub wykonuje się łączenia poprzez spawanie.

Uziom fundamentowy sztuczny

Sztuczny uziom fundamentowy jest wykonany najczęściej z pionowo usytuowanych prętów, ułożonych taśm stalowych bądź blach. Jednocześnie elementy odpowiedzialne za funkcję uziomu, nie stanowią części konstrukcyjnej fundamentu.

Materiał potrzebny do wykonania uziomu fundamentowego

Do wykonania uziomu w fundamencie stosuje się następujące materiały:

• Elementy ze stali węglowej gołej - ich zaletą jest brak korozji mimo upływu czasu.
• Elementy ze stali cynkowanej - nie zaleca się ich stosowania w wyniku często pojawiających się problemów.
• Bednarka stalowa ocynkowana ogniowo - materiał, który najczęściej tworzy sztuczny uziom fundamentowy, ponieważ jest najbardziej przystępny cenowo. Jednak szacuje się, że żywotność tego materiału sięga średnio 15 lat.
• Bednarka miedziowana - uziom wykonany przy użyciu tego materiału jest trwalszy od poprzedniej konstrukcji. Niestety bardzo cienka powłoka powoduje większe prawdopodobieństwo jej naruszenia, przez co żywotność uziomu może znacznie się obniżyć.
• Elementy ze stali miedziowanej - przewód uziemiający jest bardzo trwały (żywotność ocenia się nawet na okres 40 lat). Wyróżniają się grubszą powłoką, która podczas łączenia poszczególnych elementów, pozostaje w nienaruszonym stanie.
• Linki bimetaliczne - Jeden z najtrwalszych materiałów przeznaczonych do budowy uziomu. Szacuje się, że miedziana powłoka pozwala na zachowanie uziomu w doskonałej jakości nawet przez 100 lat. Linki składają się ze stalowego rdzenia zapewniającego odporność na czynniki mechaniczne. Niestety uważane są za jedne z najdroższych. Jednak cena przekłada się na ich wieloletnią funkcjonalność. Jeśli interesuje cię budowa fundamentów krok po kroku, przeczytaj ten artykuł.

Jak prawidłowo wykonać uziom fundamentowy?

Jak wykonać uziom fundamentowy?

Pojawiające się pytanie, jak wykonać uziom fundamentowy, rodzi wiele wątpliwości czy warto podejmować się tego typu działań. Tak naprawdę wykonanie nie zajmuje wiele czasu, choć wymaga specjalistycznej wiedzy popartej dużym doświadczeniem. W fundamencie musi się okrągły pręt lub płaskownik, które to będą tworzyć zamknięty układ. Schemat układania uziomu w formie pierścienia dotyczy budynków, których wymiary mieszczą się w granicach 20 x 20 m. Im większa powierzchnia budynku, tym schemat ułożenia poszczególnych elementów będzie bardziej skomplikowany.

Ogranicznik przepięć - co to jest?

Układ instalacji elektrycznej powinien zawierać w sobie ogranicznik przepięć. Jest to urządzenie służące do ochrony pozostałych elementów instalacji elektrycznej oraz izolacji, przed skutkami przepięcia. Powodują zmniejszenie częstotliwości prądu następczego, przez co sytuacje związane z uderzeniem pioruna, bądź awarii sprzętu elektrycznego, nie są groźne dla całej instalacji.

Ogranicznik przepięć - rodzaje

Piorunochron oraz przewód uziemiający, to jedne z obowiązkowych elementów instalacji odgromowej. Planując rozmieszczenie oraz konstrukcję całej instalacji, skupiamy się na poszczególnych detalach. W ten sposób mamy wpływ na zwiększenie ochrony budynku, a także jeszcze większą żywotność poszczególnych detali. Jeśli interesuje cię także cena fundamentów, wykorzystaj ten kalkulator kosztów budowlanych.

Ograniczniki przepięć możemy podzielić na:

• Ograniczniki odcinające - umożliwiają przetwarzanie prądu udarowego. Urządzenie można nabyć w przystępnej cenie. Przy zastosowaniu tego typu ogranicznika może wystąpić prąd następczy.
• Ograniczniki ograniczające - w swojej konstrukcji zawierają najczęściej warystor tlenkowy. Nie powodują powstawania opóźnienia zapłonu ochronnika. Wadą tego rozwiązania jest możliwość przepływu prądu w czasie standardowej pracy odbiornika.
• Ograniczniki komibnowane - jest to urządzenie łączące w sobie budowę ogranicznika odcinającego oraz ograniczającego.

Istnieje również oficjalny podział na:

• Ograniczniki typu 1 (dawniej klasy B) - służą ochronie instalacji elektrycznej w przypadku bezpośredniego wyładowania atmosferycznego w linię napowietrzną. Liczy się tutaj jak najmniejszy przekrój przewodów, a także montaż na samym początku instalacji elektrycznej.
• Ograniczniki typu 2 (dawniej klasy C) - zadaniem tych urządzeń jest ochrona instalacji przed skutkami pośrednich wyładowań atmosferycznych. Mogą służyć również do zabezpieczania instalacji fotowoltaicznych przed skutkami przepięć.
• Ograniczniki typu 3 (dawniej klasy D) - uznawane są za kolejny stopień ochrony przed skutkami przepięć, które zostały wcześniej zredukowane już przez inne urządzenie.

Uziom fundamentowy i połączenia wykonawcze - koszty

Jedną z blokad powodujących rezygnację z wykonania uziomu fundamentowego w budynku mieszkalnym jest wysoki koszt. O ile wyprowadzenie naturalnego uziomu ogranicza się do naliczenia kosztów za robociznę, tak sztuczny uziom fundamentowy jest dla wielu osób inwestycją nie do przeskoczenia.

Myśląc o tym, jak wykonać uziom fundamentowy, a także jakie materiały okażą się do tego celu najlepsze, nie można skupiać się wyłącznie na przesłankach ekonomicznych. Ponieważ przewód uziemiający musi wyróżniać się jak największą żywotnością, a także odpornością na korozję oraz pozostałe czynniki. Naturalny uziom jest najtańszy, ale jednocześnie nie cechuje się najlepszą jakością. Lepiej jest zadbać o własne bezpieczeństwo oraz ochronę nierzadko całego majątku. Tym bardziej że, często firmy ubezpieczeniowe decydując o wypłacie odszkodowania przy wydarzeniach losowych związanych z pożarem od pioruna, wymagają by w konstrukcji budynku znajdował się uziom fundamentowy i połączenia wykonawcze. Zatem decyzja dla wielu osób o wyborze uziomu, a także samym uwzględnieniu go w projekcie domu, będzie zwykłą formalnością. Sprawdź także, jak powinna wyglądać izolacja fundamentów domu.