Zbrojenie płyty fundamentowej krok po kroku — porady, materiały, projekty

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Maciej PolubiewskiDrukujUdostępnij

Co należy wiedzieć o zbrojeniu fundamentów?

Rodzaje zbrojenia płyt fundamentowych

W praktyce zbrojenie fundamentu można podzielić na kilka rodzajów. Najwięcej zależy od jego typu. W związku z tym wyróżnia się następujące rodzaje zbrojeń:

• zbrojenie płyty fundamentowej,
• zbrojenie ławy fundamentowej,
• zbrojenie stopy fundamentowej.

Niezależnie od typu, wiązanie zbrojenia fundamentów odbywa się przy użyciu stalowych prętów. Zdarza się, zwłaszcza wówczas, kiedy konstrukcja jest mocno skomplikowana, że powiązanie prętów jest dość trudne. Duży problem sprawia również zbrojenie ław fundamentowych w narożnikach.

Na czym polega zbrojenie płyty fundamentowej?

Głównym zadaniem fundamentów jest stabilne, a przy tym równomierne przekazywanie obciążenia budynku na grunt. Dlatego w pierwszej kolejności, zanim powstanie projekt płyty fundamentowej, należy określić rodzaje możliwych fundamentów. Jak zostało wspomniane wyżej, przy posadowieniu bezpośrednim wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje fundamentów, a więc ławy, stopy i płyty.

Ława charakteryzuje się tym, że ich płaszczyzna przenosząca obciążenia jest długa i ciągła. Ponadto od frontu przypomina łyżwę, dzięki czemu może być stosowana pod ścianami. Z kolei stopy w swojej konstrukcji przypominają metalowe nogi, na których osadza się ciężar. Wykorzystywane są między innymi pod filary, słupy i kolumny. Najpewniejsze są jednak płyty fundamentowe. Co ważne, w wyższych budynkach przekazujących na podłoże większe obciążenia specjaliści stosują pale i płytę denną.

Już po wybraniu odpowiedniego rodzaju fundamentu, kiedy toczy się budowa płyty fundamentowej, konieczne jest wykonanie zbrojenia. Niezbędne jest zbrojenie płyty dennej, jak i każdej innej, wykorzystując do tego stalowe pręty. Wykonanie zbrojenia, niezależnie od tego, jaka jest to płyta (na przykład płyta denna), zawsze składa się z prętów o średnicy od 4 do 6 milimetrów. Ponadto konstrukcja to właściwy szkielet, do którego używa się prętów o średnicy 12-16 mm. To wszystko pozwala zachować stabilność całej konstrukcji. Budowa płyty fundamentowej z wykorzystaniem prętów scala fundament z resztą konstrukcji, przenosząc przy tym powstałe obciążenia. Dzięki temu, przez zbrojenie płyty dennej, fundamentowej, stopy czy ławy fundament nie jest narażony na uszkodzenia mechaniczne, co mogłoby mieć wpływ na różnice w rozkładzie obciążeń.

Płyta betonowa — grubość, zalewanie, zbrojenie

Zbrojenie płyt dennych zgodne z zasadami

Niezwykle ważne jest, aby zbrojenie było wykonane prawidłowo, a więc podstawą jest projekt płyty fundamentowej, który odnosi się do grubości, ocieplenia, zalewania i ogólnego wykonania płyty. W innym wypadku, jeżeli na przykład grubość płyty fundamentowej jest nieodpowiednia lub budowę płyty fundamentowej wykonano niezgodnie z zasadami, grozi to na przykład spękaniem ścian. Co nie mniej istotne, jeżeli płyta betonowa nie została właściwie zazbrojona, może to stanowić argument do rozbiórki budynku.

Zawsze podstawę stanowią projekty płyty fundamentowej. Na ich podstawie stworzyć należy model z prętów, który następnie można osadzić na ławie, stopie czy płycie dennej. Szkielet stworzony z prętów należy usztywnić przez strzemiona. Tutaj, przy zbrojeniu kolejnych fundamentów w formie ław i stóp wygląda to podobnie. Przy ławach warto jednak pamiętać, aby w narożnikach zbrojenia zostały przeprowadzone tak, że pręty zostają zagięte do wewnątrz, na przykład w kształt litery "L" (zagięcie w ok. 90 stopni).

Jeżeli to wykonanie warstwy zbrojenia w płycie fundamentowej, często wykorzystuje się tzw. pręty kotwiąco-zamykające. To elementy już fabrycznie wygięte w kształt litery "L" bądź "U". Dzięki temu zbrojenie i cały fundament, bez względu na grubość płyty fundamentowej jest wzmocniony w narożnikach. To natomiast elementy fundamentów najbardziej narażone na czynniki zewnętrzne czy zmiany osiadania.

Same pręty należy też ze sobą połączyć po długości. Najpopularniejszą metodą jest łączenie na zakład, kiedy jego długość nie może być mniejsza niż pół metra przy prętach stalowych gładkich lub 40 cm, jeżeli do zbrojenia płyty fundamentowej użyto prętów stalowych żebrowanych. Z kolei odległość między prętami zależna jest od projektu, jaki ma płyta denna, stopa czy ława. Przy wykorzystaniu prętów konstrukcyjnych, które nie przenoszą znaczących sił, rozstaw pomiędzy nimi nie powinien przekraczać 30 cm. Sprawdź także ten artykuł z aktualnym cennikiem płyt fundamentowych.

Czym wiązać pręty dla zbrojenia płyty fundamentowej?

Warto w tym miejscu wspomnieć, że o ile ława fundamentowa sprawdzi się na przykład przy fundamencie pod garaż, o tyle płyta fundamentowa jest o wiele bardziej funkcjonalna. Stosuje się ją przy większych projektach, a więc fundamenty w tej formie, pomijając już grubość płyt fundamentowych, przydają się na przykład przy większych domach jednorodzinnych.

Jak nietrudno się domyślić, im większy jest sam budynek, na złożoności i skomplikowaniu zyskuje również szkielet złożony ze stalowych prętów. Oczywiście zbrojenie musi być sztywne, a więc niezbędne jest powiązanie prętów. Łączy się je przy pomocy drutu wiązałkowego. Sęk w tym, aby było to jak najefektywniejsze zbrojenie.

Przy większych projektach może to być męczące. W związku z tym, jeżeli to złożony i duży projekt zbrojenia każda z dwóch warstw prętów zajmuje wiele czasu. Dlatego przy większych zbrojeniach, na przykład pod duże powierzchniowo konstrukcje konieczne może być skorzystanie ze specjalistycznego sprzętu, jakim jest automatyczna wiązarka do zbrojeń. Użycie takiego sprzętu oznacza, że wszystkie prace pójdą szybciej i będą prostsze w wykonaniu. Ewentualnie użytkownik może zdecydować się na tak zwane gotowe zbrojenie fundamentów. Z reguły jednak łączenie prętów należy wykonać indywidualnie, dopasowując je do potrzeb projektu.

Budowa płyty fundamentowej krok po kroku

Na koniec sprawdźmy, jak wygląda budowa płyty fundamentowej krok po kroku. W praktyce sprowadza się to do kilku etapów prac, a są nimi:

• Projekt płyty fundamentowej — w pierwszej kolejności należy wykonać badania geotechniczne gruntu, jak również przygotować projekt. W projekcie określona jest grubość płyty fundamentowej, układ zbrojenia, jak i przebieg instalacji. Właśnie na projekcie umieszcza się osie budynku czy punkty przyłączy wodno-kanalizacyjnych. Najlepiej, aby zajął się tym geodeta, ale i wykonawcy powinni mieć odpowiedni sprzęt. Zwłaszcza że miejsca, w których znajdują się przepusty, najczęściej wyznaczane są dopiero po pracach ziemnych.
• Przygotowanie podbudowy — na tym etapie prac wymienia się wierzchnią warstwę gruntu na pospółkę, przez co rozumiemy mieszaninę piasku i ziaren żwiru o średnicy nie większej niż 16 mm. Ewentualnie — zamiast pospółki — wykorzystać można tłucznia, ale tylko wówczas, kiedy to drobniutkie kruszywo, które uda się właściwie wymieszać. Podbudowa jest usuwana warstwami po ok. 30 cm i mechanicznie zagęszczana. Dobrze, kiedy pospółka jest wilgotna, co sprzyja jej ściśliwości. Dlatego zbyt suche podłoże można delikatnie zwilżać wodą. W tym miejscu można również przygotować instalacje wodno-kanalizacyjne.
• Izolacja płyty fundamentowej — ocieplenie dotyczy spodu i boków płyty. Izolację płyty fundamentowej należy wykonać odpowiednim materiałem, który jest wytrzymały mechanicznie i nienasiąkliwy (na przykład szkło piankowe, płyty z pianki poliuretanowej, XPS). W pierwszej kolejności należy wykonać ocieplenie obwodowe z osadzanych w ziemi płyt termoizolacyjnych, następnie je poziomując. Dno wykłada się dwiema układanymi na mijankę warstwami płyt ociepleniowych, aby łączna grubość izolacji wyniosła co najmniej 10 cm (najlepiej 15-25 cm). Przy przepustach izolację należy dociąć, wyciąć trzeba również bruzdy pod ewentualne instalacje, a wszelkie szczeliny wypełnić pianką poliuretanową. Cała izolacja płyty fundamentowej jest osłaniana folią.

• Zbrojenie — kolejnym etapem jest clou tego artykułu, a więc zbrojenie płyty fundamentowej. Zbrojenie powinno znaleźć się w dolnej i górnej części płyty. Przy prostej konstrukcji wystarczą stalowe siatki zbrojeniowe, ale nie zawsze. Ważne, aby dolne pręty leżały na podkładkach dystansowych o grubości 5 cm, najlepiej wykonanych z betonu lub tworzywa sztucznego. To niezbędne, aby otulić pręty betonem. Górna warstwa zbrojenia najczęściej składa się z wygiętych stalowych prętów. Na górze lub dole mocować można przewody grzejne. Jeżeli będą one wyżej, pozwolą na szybsze oddawanie ciepła, montaż na dole zwiększa akumulacyjność cieplną płyty.
• Betonowanie — ostatnim etapem jest betonowanie, które powinno być procesem ciągłym. Beton musi mieć co najmniej klasę C20/25, będąc rozgarnianym, a później zagęszczanym buławą wibratora. W ten sposób łatwo usunąć powietrze i można jeszcze lepiej oblepić pręty. Wstępne zatarcie kończy się jej wygładzeniem, choćby łatą wibracyjną. Następnie nawet przez dwa tygodnie fundamenty należy intensywnie polewać wodą, co zapobiegnie pękaniu powierzchni wskutek skurczu. Opcjonalnie powierzchnię można pokryć środkiem zamykającym pory, co zapobiega parowaniu, a tym samym pozwala uniknąć intensywnej pielęgnacji przez polewanie.

Budowa płyty fundamentowej, a w tym również jej zbrojenie nie jest więc szczególnie proste. Jednak każdy, kto ma jakiekolwiek pojęcie z zakresu budowlanki, może uniknąć błędów. Oczywiście zawsze można to zlecić specjalistom, na przykład brygadzie odpowiedzialnej na budowę domu czy innego obiektu.