Mapa katastralna - zastosowanie, rodzaje, źródła danych, porady

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Maciej PolubiewskiDrukujUdostępnij

Mapa ewidencyjna, czyli...

Czym jest mapa katastralna?

Najprościej rzecz ujmując, mapa katastralna to dokument, który zawiera w sobie informacje o przebiegu ogrodzeń, ale również sieci uzbrojenia terenu, usytuowania budynków oraz przebiegu i nazw ulic. Mapę ewidencyjną najczęściej tworzy się w jednej z czterech skal, tj.:

• 1:500,
• 1:1000,
• 1:2000 (wymagane dane opisowo-informacyjne dotyczące numerów punktów granicznych czy budynków),
• 1:5000 (wymagane dane opisowo-informacyjne dotyczące numerów punktów granicznych czy budynków).

Mapa katastralna tworzona jest na podstawie ewidencji gruntów i budynków, które zawiera w sobie zbiór Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Mapę ewidencyjną regulują m.in. dwa następujące dokumenty:

• dekret z połowy XX wieku o ewidencji gruntów i budynków,
• instrukcja z 1956 roku dotycząca zakładania i prowadzenia gruntów.

Dzięki mapie ewidencyjnej możliwa jest między innymi lokalizacja działki po numerze. Jednak to nie tylko numery działek ewidencyjnych, ale również wiele innych informacji, choć nie tak obszernych jak ma to miejsce przy mapie zasadniczej. Mapa katastralna informuje również o:

• granicach państwa,
• granicach działek,
• granicach jednostek ewidencyjnych i obrębów,
• punktach granicznych,
• użytkach gruntowych,
• klasach bonitacyjnych,
• budynkach,
• danych opisowo-informacyjnych (nazwy jednostek podziału terytorialnego państwa, oznaczenia jednostki ewidencyjnej i obrębu, nazwy ulic, zbiorników wodnych i ścieków, dróg publicznych, oznaczenia funkcji budynku, numery najwyższych i najniższych kondygnacji budynków).

Mapa zasadnicza a mapa ewidencyjna

Mapa katastralna jest innym i mniej obszernym dokumentem od mapy zasadniczej. W zasadzie jest jej uzupełnieniem. To jej nakładka przedstawiająca elementy ewidencji gruntów i budynków czy sieć uzbrojenia terenu. Może zastąpić mapę zasadniczą, kiedy przez geodetę tworzona jest mapa geodezyjna do celów prawnych lub projektowych (mapa sytuacyjno-wysokościowa do celów projektowych).

Mapa zasadnicza to w kroju sekcyjnym prostokąt o wymiarze jednej sekcji 500 mm x 800 mm. Zawsze obejmuje taki sam obszar, ograniczony przez rozmiar sekcji. Na przykład mapa zasadnicza w skali 1:2000 ukazuje teren o wymiarach 1 km x 1,6 km, a kierunek północny zaznaczony jest na górze dokumentu.

Z kolei mapę ewidencyjną często wykonuje się w kroju obrębowym, gdzie północ wyrażona jest poprzez odpowiedni znak strzałki. Jeden arkusz mapy katastralnej powinien zawierać jak najwięcej informacji i punktów osnowy geodezyjnej, jednak tylko w granicach danego obrębu.

Jak uzyskać mapę ewidencyjną?

W pierwszej kolejności inwestor musi we własnym zakresie uzyskać mapę zasadniczą wydawaną przez Wydział Geodezji w Starostwie Powiatowym, najczęściej w skali 1:500-1:1000. Na mapie zasadniczej określono granice i media znajdujące się na danym terenie. Sam koszt mapy zasadniczej to do 50 zł za format A4. Niestety, mapy zasadnicze są aktualizowane bardzo rzadko, a więc znajdujące się na nich informacje często są archiwalne.

Bardziej ogólną mapę ewidencyjną wykorzystuje się w przypadku braku mapy zasadniczej lub do tworzenia innych map:

• podziałowej (przy wydzielaniu mniejszej działki z większej),
• do celów projektowych (m.in. niezbędna dla architektów i projektantów przygotowujących projekt budowlany, do uzyskania pozwolenia na budowę),
• do celów prawnych (np. do zakładania księgi wieczystej).

Mapę ewidencyjną uzyskuje się w starostwach powiatowych i w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Ceny map ewidencyjnych wynoszą:

• kopia mapy z działkami ewidencyjnymi - 120 zł,
• każda następna działka w danym obrębie - 12 zł.

Wymaga to złożenia wniosku, wybierając jedną z dwóch form jej otrzymania. Obecnie, w związku z szeroko posuniętą technologią oraz powszechnością komputerów, mapę ewidencyjną można uzyskać drogą elektroniczną lub nieelektroniczną. Poza tym wniosek, dzięki któremu łatwa jest lokalizacja działki po numerze, może złożyć pełnomocnik. Konieczne jest jednak pełnomocnictwo i związana z jego udzieleniem dodatkowa opłata w wysokości 17 zł.

Jak sprawdzić granice działki online przez geoportal kataster?

Wiadomo już, że przez ewidencję gruntów i budynków powstaje mapa ewidencyjna, która jest mniej dokładna od mapy zasadniczej. Na podstawie obu map nie można również podzielić działki, starać się o pozwolenie na budowę, czy założyć księgi wieczystej, do czego niezbędne są odpowiednio mapy: podziałowa, do celów projektowych i do celów prawnych.

Co natomiast, jeżeli ktoś chce zwyczajnie dokonać lokalizacji działki po numerze w systemie on-line? Czy ma taką możliwość bez ponoszenia większych kosztów na zakup mapy w urzędzie?

Pomaga w tym geoportal katastralny, dostępny pod adresem internetowym www.geoportal.gov.pl. Oczywiście trzeba przy tym pamiętać, że zawarte w nim mapy mają wyłącznie charakter poglądowy i nie mogą służyć tworzeniu map do celów projektowych, prawnych czy podziałowych. Jest to jednak szansa na to, aby znaleźć własną działkę. Przynajmniej teoretycznie, ponieważ w praktyce geoportal kataster jest mało intuicyjny i tym samym trudny w obsłudze. Dlatego często niezbędna jest pomoc specjalisty lub przynajmniej kogoś zorientowanego w kartografii czy geodezji, a najlepiej również informatyki obeznanego w obsłudze podobnych serwisów.

Multimedialne mapy geodezyjne znajdujące się na portalu są również pomocne przy wizycie inwestora, jeżeli udaje się on do geodety w celu uzyskania porady, a nie ma przy sobie mapy zasadniczej czy mapy do celów projektowych. Wówczas warto skorzystać z map multimedialnych i w ten sposób określić orientacyjne wymiary działki, jak i jej najbliższe otoczenie.