Nadproża - 10 rzeczy, na które warto zwrócić uwagę - ceny, rodzaje, opinie
Nadproża są elementami konstrukcyjnymi, które wzmacniają wnęki okienne i drzwiowe. Stanowią ważną podporę i przejmują ciężar ścian nad wnękami. W ofertach handlowych znajdziemy wiele typów nadproży. Warto zapoznać się z ich najpopularniejszymi rodzajami, parametrami technicznymi, a także możliwościami montażowymi.
Na Kalkulatorach Budowlanych koszty nadproży wliczone są w cenę wykonania m2 ścian nośnych. Oblicz koszty w tym miejscu.
Z tego artykułu dowiesz się:
Do czego służą nadproża i na jakim etapie należy je stosować?
Nadproże powinno być zamontowane przy każdej wnęce okiennej i drzwiowej. Montujemy je na etapie budowy konstrukcji budynku, bądź po wykuciu nowego otworu. Wybór konkretnego rodzaju nadproża powinien być uzależniony od rozmiarów wnęki, jej położenia, grubości ścian, a także od ilości kondygnacji, które znajdują się nad otworem. Cena nadproża może być bardzo zróżnicowana.
Podstawowe rodzaje nadproży
We wnękach domów jednorodzinnych najczęściej stosujemy sześć typów nadproży, którymi są:
Nadproża betonowe wylewane na mokro
Nadproża betonowe są przygotowywane bezpośrednio na placu budowy. Zazwyczaj charakteryzuje je niższa cena (w porównaniu z prefabrykatami). Nadproża okienne i drzwiowe wylewane muszą być wykonane w solidnym deskowaniu i podparte stemplami budowlanymi. Pewną trudnością może okazać się zagęszczenie betonu bez uszkodzenia zbrojenia. Dlatego prace powinni wykonywać wyłącznie doświadczeni pracownicy. Pamiętajmy też, że nadproże wylewane na mokro może być obciążone dopiero po upływie ok. 20 dni od wylania betonu. Czas oczekiwania może spowolnić prace budowlane.
Tradycyjne nadproża prefabrykowane
Nadproża prefabrykowane są tworzone w fabrykach, a na miejsce budowy docierają w gotowych elementach. Do ich produkcji wykorzystuje się specjalne formy stalowe, które zostają zalane żelbetonem. W środku formy znajduje się też zbrojenie, które sprawia, że nadproże prefabrykowane zyskuje większą odporność na obciążenia.Tego typu produkty posiadają uniwersalne zastosowanie i mogą być wykorzystywane podczas budowy ścian z różnych materiałów.
Nadproża prefabrykowane są dość szybkie w montażu, a ich zastosowanie przyspiesza prace budowlane. W budowie domów jednorodzinnych dużą popularnością cieszą się nadproża z belek ytong YN. Są to gotowe produkty przygotowane ze zbrojonego betonu komórkowego. Nadproża prefabrykowane ytong YN są samonośne i charakteryzują się łatwością montażową. Możemy je stosować we wszystkich wnękach, których szerokość nie przekracza 175 cm.
Nadproża strunobetonowe
Nadproża strunobetonowe są dość popularnym nadproży prefabrykowanych. Charakteryzują się dużą wytrzymałością oraz odpornością na obciążenia. Zazwyczaj produkuje się je z betonu komórkowego C40/50, czyli takiego o dość dużej wytrzymałości. W środku znajduje się stalowe zbrojenie strunowe. Nadproża strunobetonowe wyróżnia dość wysoka cena zakupu. Stosowane w budowie domów jednorodzinnych nie wykorzystują swoich pełnych możliwości. Ze względu na wysokie koszty są tam rzadko stosowane. Najczęściej nadproża strunobetonowe wykorzystujemy do budowy obiektów wielopiętrowych, których ściany są mocno obciążone.
Nadproża L19
Nadproża L19 to kolejny typ nadproży prefabrykowanych często stosowany zarówno podczas budowy domów jednorodzinnych, jak i większych obiektów budowlanych. Nadproża L19 mogą mieć długość od 90 cm do nawet 9,5m. Belki o przekroju w kształcie litery L charakteryzują się dużą wytrzymałością, a także łatwością montażową. Nadproża L19 wystarczy ustawić w odpowiedniej pozycji i spiąć ze sobą klamrami. W powstałe przestrzenie wylewamy zaprawę betonową i czekamy do jej wyschnięcia. Jedynym mankamentem tego rozwiązania jest dość wysoka cena.
Warto pamiętać, że nadproża L19 mogą mieć różne przeznaczenie użytkowe (określone symbolami).
- S – to nadproża prefabrykowane przeznaczone do miejsc nieobciążonych stropem.
- D – nadproże przeznaczone do ścian działowych (nazywane także belkami drzwiowymi).
- N – można je wykorzystać w miejscach obciążonych stropem.
Nadproże porotherm
To dość ciekawe rozwiązanie. W skład nadproży Porotherm wchodzi stalowe zbrojenie, kształtki ceramiczne, a także beton. W ofertach handlowych znajdziemy trzy główne typu belek o różnych wymiarach:
- Porotherm 11,5 – dostępne w długości od 75 do 300 cm. Ich standardowe wymiary to 1,15 cm szerokości oraz 7,1 cm wysokości. Nie mogą stanowić samodzielnego nadproża. Wymagają dodatkowego obmurowania bądź nadbetonowania.
- Porotherm 14,5 – ich szerokość wynosi 14,5 cm (wysokość i długość są takie same jak w przypadku belek 11,5). Po obmurowaniu cegłami bądź nadbetonowaniu mogą stanowić trwałe nadproże.
- Porotherm 23,8 – dostępne w długościach od 100 do 325 cm. Ich standardowe rozmiary to 7 cm szerokości oraz 14,5 cm wysokości. Są dość wytrzymałe i nie wymagają obmurowywania.
Kształtki ceramiczne powyższych nadproży łączą się z pustakami i tworzą równe podłoże. Stanowią bardzo dobrą bazę pod tynki i eliminują ryzyko powstawania powierzchniowych pęknięć na ścianach.
Nadproża typu U
Elementy w kształcie litery „U” wykorzystujemy do budowy nadproży monolitycznych. Rozmiary kształtki są takie same jak rozmiary pustaków użytych do budowy ściany. Układamy je bezpośrednio nad wnęką (na deskowaniu), montujemy stalowe zbrojenie, a następnie zalewamy betonem. Ceramiczne kształtki na nadproża muszą być dobrze dopasowane do szerokości muru. Są dość wytrzymałe i możemy je bezpiecznie wykorzystywać w miejscach obciążanych stropem.
Cena nadproży
Ceny nadproży nie są przytłaczające. Standardowe, gotowe nadproża prefabrykowane porothern o wymiarach 23,8 x 7 x 100 cm mają cenę na poziomie ok. 25 zł. Cena analogicznego nadproża o długości 200 cm to już 65 zł, natomiast za 300 centymetrowy element zapłacimy ok. 100-110 zł.
Dla porównania ceny belek nadprożowych L19 koształtują się na poziomie od 40 zł (119 cm długości) do ok. 90 zł (269 cm).
Przykłady montażu wybranych nadproży
Sposób montażu nadproży jest ściśle uzależniony od ich rodzaju. Poniżej zaprezentujemy przykładowe techniki montażowe.
Nadproże strunobetonowe – jego montaż jest bardzo prosty. Nadproże nie wymaga dodatkowego zbrojenia ani szalowania. Prefabrykat stanowi gotową belkę samonośną, którą wystarczy umieścić nad wnęką i obudować pustakami. Belka nie musi być podpierana, ani podmurowywana. Po jej nadbudowaniu można od razu przystąpić do wykonywania kolejnych prac budowlanych.
Nadproża gotowe ytong YN – ich montaż jest bardzo podobny do montażu nadproży strunobetonowych. Ytong YN to gotowy prefabrykat, który umieszczamy nad wnęką. Od spodu musi znajdować się zaprawa do cienkich spoin. Minimalna szerokość oparcia belki ytong YN to 20 cm na każdą stronę. Po nałożeniu belki należy ją obudować pustakami.
Nadproża systemowe porotherm 11,5 oraz 14,5 – belki należy ułożyć na wypoziomowanym murze, zaciągniętym zaprawą cementową. Sposób ich ułożenia zależy od wymaganej nośności. Kształtki ceramiczne mogą być zabudowane jedną bądź dwiema warstwami pustaków porotherm z zastosowaniem pionowej spoiny (grubości 12 mm). Pamiętajmy, że tego typu nadproża wymagają podpór montażowych, które montujemy przed wykonaniem ściany nad wnęką. Maksymalna odległość pomiędzy podporami nie może przekraczać 1 m. Dzięki temu nadproże nie będzie się odkształcało pod wpływem dodatkowych obciążeń. Zabezpieczenie możemy zdemontować po stwardnieniu zapraw cementowych (przynajmniej po upływie 7 dni).
Które nadproże będzie najlepszym rozwiązaniem?
Nadproża wylewane na miejscu budowy są już coraz rzadziej stosowane. Korzystna cena tego rozwiązania wiąże się z trudnościami montażowymi. Dodatkową niedogodnością jest długi czas oczekiwania na rozpoczęcie dalszych prac murarskich.
We współczesnym budownictwie znacznie częściej stosuje się nadproża prefabrykowane, które charakteryzują się łatwością oraz szybkością montażową. Prefabrykaty wzmocnione o solidne, stalowe zbrojenia są w stanie wytrzymywać bardzo duże obciążenia. Dobrze sprawdzają się zarówno w budowie domów jednorodzinnych jak i większych zabudowań. Ciekawie prezentują się produkty ytong, które oprócz łatwości montażowych charakteryzują się także przystępnymi cenami. Ich dodatkową zaletą jest wysoka termoizolacyjność, która jest szczególnie przydatna podczas budowy domów energooszczędnych.
Podczas budowy domów systemem gospodarczym najlepiej sprawdzają się gotowe nadproża, które wypełniamy betonem (np. nadproża L19). Ich największym atutem jest niewielka masa, która ułatwia prace montażowe. W przypadku niewielkich domów jednorodzinnych będzie to leprze rozwiązanie niż montaż produktów strunobetonowych. Tego typu prefabrykaty są dość ciężkie, a do ich montażu konieczny będzie dźwig. To z kolei wpłynie na podniesienie kosztów inwestycyjnych i utrudni wykonywanie prac budowlanych (szczególnie na niewielkich działkach).