Jaka powinna być odległość studni od szamba? Wyjaśniamy

Opublikowano: 15.12.2023Autor: Ludwika WykurzDrukujUdostępnij

Po co są minimalne odległości?

Każdy dom powinien mieć ujęcie czystej wody i możliwość pozbycia się nieczystości. Jest to nawet ważniejsze niż dostęp do energii elektrycznej. Jednak woda pitna nie może być narażona na zanieczyszczenie. Woda ze ścieków, nawet po oczyszczeniu, nie nadaje się do picia. Można ją tylko zarezerwować do użytku gospodarczego. Dlatego tak ważna jest odległość studni od szamba. Poza tym przepisy mówią o minimalnej odległości studni i szamba od granicy działki (od drogi i od działki sąsiada), co trzeba brać pod uwagę zgłaszając projekt. W przypadku szamba bardzo ważna jest też odległość od domu, ze względu na nieprzyjemny zapach i zagrożenie epidemiologiczne. Przydomowa oczyszczalnia drenażowa ponadto wymaga o wiele więcej miejsca na drenaż, który będzie rozsączał ścieki.

Umiejscowienie studni i szamba lub przydomowej oczyszczalni może zdecydować jaki sposób pozbywania się nieczystości wybierzemy. Właściciele małej działki nie będą w stanie zamontować np. systemu oczyszczalni drenażowej. W takich przypadkach niektórzy decydują się na szambo ekologiczne, oczyszczalnię tunelową lub biologiczną.

Przepisy dotyczące obiektów na działce budowlanej

Rozporządzenie ministra – najważniejsze dane

Przepisy na temat umiejscowienia studni, szamba (lub oczyszczalni) i innych obiektów są określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie na działce budowlanej z domem jednorodzinnym z 12 kwietnia 2002 roku. Znajdziemy w nim wszystkie niezbędne przepisy, nie tylko jaka powinna być odległość studni od szamba, ale też od granicy działki i innych elementów infrastruktury. Rozporządzenie nie przewiduje natomiast jaka będzie odległość studni od domu. Oto minimalna odległość jaka powinna być przewidziana między poszczególnymi elementami infrastruktury na działce:

1. Odległość studni od szamba i innych zbiorników gromadzenia nieczystości – 15 metrów
2. Od granicy działki – 5 metrów
3. Od osi przydrożnego rowu 7,5 metra

Odległość studni od domu jest dowolna, ale studnia powinna być otoczona przynajmniej 1 metrowym kawałkiem nawierzchni utwardzonej, ze spadkiem prowadzącym od studni na zewnątrz. Dzięki temu nie ma obawy, że deszczówka czy brudna woda spłyną do ujęcia wody pitnej.

Istnieje więcej przepisów, związanych z urządzeniami i obiektami znajdującymi się na działce. Nas przede wszystkim interesuje minimalna odległość szamba i innych zbiorników na nieczystości ciekłe. Przepisy wyróżniają zbiorniki do 10m³ i powyżej tej pojemności, do 50m³. Oto wymagane odległości:

1. Od okien i drzwi domu – 15 metrów dla zbiorników do 10m³ i 30 metrów dla zbiorników do 50m³, w przypadku domów jednorodzinnych i działek rekreacyjnych – 5 metrów.
2. Od granicy działki – 7,5 metra dla zbiorników do 10m³ i do 50m³, ale w zabudowie jednorodzinnej i rekreacyjnej wystarczą 2 metry.
3. Od drogi lub tzw. ciągu pieszego – 7,5 metra dla zbiorników 10m³, 10 metrów dla zbiorników do 50m³ i 5 metrów w zabudowie jednorodzinnej i rekreacyjnej.

Szczegółowe dane i inne dopuszczalne warunki techniczne zawsze można sprawdzić w treści rozporządzenia na stronach rządowych lub w poradnikach budowlano-prawnych.

Jak rozumieć poszczególne punkty rozporządzenia?

W praktyce większość inwestorów powinny obchodzić przepisy dotyczące minimalnej odległości w pobliżu domów jednorodzinnych i na działkach rekreacyjnych. Jeżeli są wątpliwości co do wielkości zbiorników, to warto pamiętać, że przeciętne szambo ekologiczne i tradycyjne rzadko przekracza pojemność 10m³. Zbiorniki do 50m3 raczej znajdują się na terenie większych obiektów turystycznych lub placówek publicznych (szkoły, bursy, budynki lokalnej administracji itp.).

Warto dodać, że samo pozwolenie na szambo, szambo ekologiczne lub przydomową oczyszczalnię ścieków zależy od miejsca, warunków technicznych i statusu terenów, na których znajduje się działka (np. obszar chroniony). Mniej kłopotów powinno być z wierceniem studni głębinowej. Studnia głębinowa w zasadzie może być umieszczona na każdej działce, która nie ma dostępu do sieci wodociągowej. Jednak w tym przypadku istnieje pewne zamieszanie w przepisach. Nie określają nie tylko w jakiej odległości od domu można wiercić studnię, ale wiercenie studni nie zawsze trzeba zgłaszać.

Dodatkowe przepisy dotyczące studni głębinowej

Na początek musimy wyjaśnić co różni studnię kopaną od studni głębinowej? Studnia głębinowa to ujęcie wody z poziomu niższego niż 8m. Odwiert przeprowadza się wówczas gdy na danym terenie woda znajduje się poniżej tego poziomu albo wyższe pokłady nie nadają się do picia. Wymaga nie tylko odwiertu, ale zastosowania specjalnych urządzeń pompujących.

Na własnej działce każdy może przeprowadzić odwiert do 30 metrów bez zezwolenia. Rzadko zdarza się, żeby warunki techniczne zmuszały do wiercenia głębszego ujęcia wody pitnej. Jednak, żeby móc swobodnie korzystać z takiego ujęcia mieszkańcy muszą się ograniczyć do wykorzystania 5m³ wody na dobę. Problemy z głębszym odwiertem najczęściej dotyczą inwestorów w pionowe, gruntowe pompy ciepła. Odwiert głębiej niż 30 metrów jest już ingerencją w lokalną strukturę geologiczną i wymaga zgłoszenia i uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Dodatkową sytuacją, w której takie pozwolenie może być konieczne jest wydajność pompy czerpiącej powyżej 0,5m³ na godzinę.

Dlaczego przepisy są ważne?

Studnie a działanie oczyszczalni

Zarówno studnia kopana jak i studnia głębinowa do 30 metrów znajdują się niżej niż poziom przydomowej oczyszczalni lub szamba. Oznacza to, że ewentualne przesiąkanie nieczystości do wód gruntowych może wpłynąć na jakość wody. Dlatego odległość studni od szamba lub od biologicznej oczyszczalni ścieków jest taka ważna. Natomiast odległość studni od domu jest raczej kwestią wygody i opłacalności energetycznej (nie ma sensu sprowadzać wody do domu z dalszej odległości).

Odległość od biologicznej oczyszczalni ścieków, a jeszcze bardziej oczyszczalni drenażowej wynika z warunków technicznych działania samej oczyszczalni. Umiejscowienie tej ostatniej wymaga na przykład dużo miejsca na drenaż. Dodatkowo studnia musi się znajdować 30 metrów dalej. Kiedy mowa o odległości studni od szamba trzeba brać pod uwagę czy mowa o szambie tradycyjnym czy o szambie ekologicznym z drenażem, jak czasem nazywa się oczyszczalnię drenażową.

Natomiast odległość od biologicznej oczyszczalni ścieków jest taka sama jak od zbiornika szamba. Oczyszczalnia biologiczna wykonuje pracę oczyszczającą ścieki w bioreaktorze, a więc w środowisku oddzielonym od gruntu.

Studnia w gospodarstwie rolnym

Istnieje jeszcze jeden przepis dotyczący odległości studni od innych obiektów na działce. Powinno się ją kopać lub wiercić co najmniej 70 metrów od nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych. To dodatkowo zwiększa wymaganą powierzchnię działki, zwłaszcza w przypadku stadnin, ale też ekologicznych hodowli. Poza tym przepis, który jest egzekwowany przy odległości studni od szamba dotyczy również odległości od pomieszczeń inwentarskich.

Jednocześnie ujęcie wody w gospodarstwie jest absolutnie niezbędne, zwłaszcza jeżeli dodatkowo posiadamy pole uprawne, wymagające nawadniania.

Podsumowanie

Odległość studni od szamba, od drogi, domu i pomieszczeń gospodarskich to przede wszystkim zapewnienie bezpiecznego dostępu do wody pitnej mieszkańcom. Chociaż sama budowa studni w większości przypadków nie wymaga zgłoszenia ani pozwolenia, to decydując się na odwiert trzeba pamiętać o wszystkich odległościach. Jeżeli mamy taką możliwość, to najlepszym rozwiązaniem jest zaplanowanie studni i innych obiektów na działce jeszcze przed rozpoczęciem budowy. Wówczas nie będziemy się musieli martwić kilka razy sprawdzaniem przepisów i dopasowaniem odległości studni do istniejących budynków.

Źródła:

1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/warunki-techniczne-jakim-powinny-odpowiadac-budynki-i-ich-usytuowanie-16964625
2. Anna Kazimierowicz, Studnia głębinowa - koszt, pozwolenie, wymagane odległości. Jak wykonać studnię głębinową?, 09.03.2023, https://muratordom.pl/instalacje/instalacja-wodna/studnia-glebinowa-pozwolenie-cena-wymagane-odleglosci-jak-wykonac-studnie-glebinowa-aa-CR79-fwv5-TE6G.html, dostęp 07.12.2023