Czy umowa na wywóz szamba jest obowiązkowa? Wiele osób źle interpretuje przepisy
Szambo wymaga systematycznego opróżniania – to oczywiste. W ostatnich latach przepisy dotyczące obowiązku posiadania umowy i kontroli tej usługi uległy jednak zmianie. Czy podpisanie umowy na wywóz szamba jest konieczne? Kogo obejmuje ten obowiązek? Analizujemy nowe regulacje i ich skutki.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kontrole już trwają - nowe prawo wodne
W minionym roku rozpoczęto proces rejestrowania gospodarstw domowych, które nie są podłączone do sieci kanalizacyjnej. Natomiast do sierpnia 2024 roku potrwa weryfikacja umów dotyczących wywozu nieczystości. Czy gmina może sprawdzać szamba? Zgodnie z unijną dyrektywą, w sierpniu 2022 roku znowelizowano ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Nowe przepisy faktycznie uprawniają gminy do przeprowadzania kontroli nieruchomości oraz dokumentacji dotyczącej opróżniania i obsługi zbiorników na nieczystości.
Czy umowa na wywóz szamba jest konieczna?
Co dokładnie mówią nowe przepisy? Czy konieczne jest posiadanie umowy na wywóz szamba?
W związku z koniecznością dostosowania krajowych regulacji dotyczących gospodarki nieczystościami płynnymi do przepisów Unii Europejskiej, wprowadzono obowiązek posiadania umowy na regularny wywóz ścieków ze zbiorników bezodpływowych. Przepisy te obejmują również konieczność usuwania osadu ze zbiorników przydomowych oczyszczalni ścieków. W minionym roku przeprowadzono szczegółową ewidencję gospodarstw, które korzystają z indywidualnych systemów odprowadzania nieczystości. Obecnie gminy prowadzą kontrole, które mają na celu weryfikację, czy właściciele posesji dopełnili obowiązku złożenia deklaracji dotyczącej sposobu zagospodarowania ścieków.
Kto jest zobowiązany do posiadania umowy na wywóz szamba?
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jasno precyzuje, że obowiązek posiadania umowy na wywóz nieczystości płynnych dotyczy każdego gospodarstwa domowego, które korzysta z szamba lub przydomowej oczyszczalni ścieków. Oznacza to, że właściciele takich nieruchomości powinni zawrzeć umowę z firmą zajmującą się odbiorem i utylizacją ścieków, a także przechowywać dowody realizacji usługi w celu okazania ich podczas ewentualnej kontroli.
Mandaty do 5000 zł
Wprowadzenie nowych przepisów wiąże się również z zaostrzeniem sankcji za ich nieprzestrzeganie. Właściciele nieruchomości muszą liczyć się z możliwością otrzymania mandatu w wysokości do 5 tysięcy złotych w przypadku utrudniania przeprowadzenia kontroli szamba oraz wymaganej dokumentacji przez przedstawicieli gminy. Jeśli natomiast chodzi o sankcje za brak umowy na wywóz ścieków lub niewłaściwe ich odprowadzanie, regulacje w tym zakresie określają odrębne przepisy. Co istotne, inspektorzy oraz rzeczoznawcy posiadają uprawnienia do przeprowadzenia kontroli o każdej porze dnia i nocy. W sytuacji, gdy właściciel nieruchomości odmówi dostępu do posesji lub będzie utrudniał czynności kontrolne, urzędnicy mogą skorzystać ze wsparcia policji.
Kara finansowa może zostać nałożona także w przypadku zaniedbania obowiązku regularnego opróżniania zbiornika na nieczystości płynne. Proces ten podlega przepisom zawartym w ustawie o odpadach, a niedopełnienie tego obowiązku może skutkować mandatem o maksymalnej wysokości 5 tysięcy złotych, analogicznie jak w przypadku utrudniania kontroli.
Z czego powinna składać się umowa na wywóz szamba?
Niezależnie od kwestii związanych z kontrolą szamb, odrębnie egzekwowany jest obowiązek posiadania umowy na wywóz szamba. Podczas weryfikacji kluczowe znaczenie będą miały rachunki i faktury potwierdzające rzeczywiste korzystanie z usług odbioru nieczystości. Natomiast kwestia, czy umowa na wywóz szamba musi mieć formę pisemną, pozostaje otwarta. Jeżeli właściciel nieruchomości jest w stanie przedstawić aktualne faktury za wykonane usługi, wówczas sama umowa może mieć charakter ustny lub przybrać inną, mniej formalną formę. Mimo to zaleca się posiadanie pisemnej wersji umowy jako dowodu na istnienie zobowiązania.
Czy można samodzielnie wywieźć szambo?
Nowe przepisy mają na celu przede wszystkim ograniczenie zanieczyszczeń wynikających z niewłaściwego gospodarowania nieczystościami. Warto jednak zwrócić uwagę na pewną nieścisłość w interpretacji obowiązku wywozu nieczystości przez właściciela nieruchomości. Nie oznacza to, że właściciel samodzielnie musi zajmować się transportem ścieków – jego rolą jest jedynie dopełnienie formalności, które umożliwią legalny i regularny odbiór nieczystości przez uprawnioną firmę. W związku z tym odpowiedź na pytanie, czy można samemu wywozić szambo, jest jednoznaczna – nie. Tego rodzaju usługi mogą wykonywać wyłącznie specjalistyczne przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie zezwolenia oraz sprzęt.
Obowiązkiem właściciela posesji jest natomiast zapewnienie prawidłowego odbioru nieczystości oraz dbałość o stan techniczny zbiornika. Regularna kontrola poziomu ścieków, utrzymanie prawidłowego odpływu i monitorowanie zawartości zbiornika to kluczowe działania, które leżą w gestii właściciela. Choć wiele kwestii związanych z gospodarką ściekową reguluje ustawa o szambach, nie wszystkie aspekty są w niej ujęte. W praktyce odpowiednie użytkowanie zbiornika leży w interesie właściciela – sprawnie działające szambo jest bardziej trwałe, mniej awaryjne i nie wymaga częstego opróżniania, co przekłada się na mniejsze koszty eksploatacji.
Wywożenie szamba to korzyść dla właściciela
Obowiązek posiadania umowy na wywóz szamba nie powinien być trudny do wypełnienia. Jeżeli prawidłowo zaplanowaliśmy korzystanie z bezodpływowego zbiornika na naszej posesji, to umowa z firmą asenizacyjną jest jeszcze jednym z elementów całego systemu. Dlatego, jeżeli to możliwe, warto pomyśleć o wszystkim jeszcze przed zainstalowaniem zbiornika na nieczystości.
Stosując się do przepisów dbamy o własne otoczenie i środowisko, które dzielimy z innymi. Regularne wywożenie szamba zmniejsza ryzyko rozwinięcia się chorób, zatrucia wód gruntowych, a także nieprzyjemnego zapachu z rur w mieszkaniu. To ostatnie może nie jest tak poważne jak zagrożenie epidemiologiczne, ale może bardzo uprzykrzyć życie.
Jedyną niedogodnością mogą być kontrole, które mogłyby zaskoczyć właściciela posesji. Nie są one stałe, ale przeprowadzane etapami. Zgodnie z założeniem, że gospodarstw zarządzających własnymi nieczystościami może przybywać. Po zakończeniu pierwszej serii kontroli w 2024 roku kolejne są zaplanowane na 2026 rok.
Warto dodać, że według przepisów opróżnianie szamba powinno się przeprowadzać nie rzadziej niż raz na kwartał, a wypompowanie około raz w miesiącu (co 3-4 tygodnie). Dokładne odstępy czasowe zależą od wielkości zbiornika i ilości zużywanej wody na danej posesji. Osad z osadnika gnilnego w przydomowej oczyszczalni usuwa się nie rzadziej niż raz na dwa lata. W praktyce najczęściej robi się to raz na rok. Z tego powodu oczyszczalnia drenażowa jest uważana za rozwiązanie tańsze i mniej angażujące właściciela posesji (nie licząc samej inwestycji). Sprawdź także, ile kosztuje szambo.
Porady praktyczne
Najczęściej umowa na wywóz nieczystości zawierana jest z usługodawcą w formie pisemnej i obowiązuje na czas nieokreślony. Standardowy okres wypowiedzenia wynosi zazwyczaj jeden miesiąc, jednak w przypadku umów zawieranych z osobami prywatnymi często wprowadza się dodatkowe klauzule. Przykładem jest możliwość natychmiastowego rozwiązania umowy w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości nie wywiązuje się z obowiązku regularnego opróżniania zbiornika na nieczystości.
Właściciel posesji ma obowiązek upewnienia się, że wybrana firma zajmująca się odbiorem ścieków działa legalnie i rzetelnie wykonuje swoje usługi. Jest to szczególnie istotne, ponieważ rachunki i faktury wystawiane za wykonane usługi stanowią niezbędny dowód w przypadku kontroli przeprowadzanej przez organy gminne. Wybór sprawdzonego usługodawcy pozwala uniknąć problemów związanych z nieuczciwymi praktykami, takimi jak niewłaściwa utylizacja ścieków, która może skutkować konsekwencjami prawnymi również dla właściciela nieruchomości.
Rzetelność firmy asenizacyjnej to gwarancja terminowego odbioru nieczystości płynnych oraz ich prawidłowego transportu i utylizacji w wyznaczonym miejscu. Regularne wywożenie ścieków zgodnie z harmonogramem jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale także kwestią dbałości o środowisko i komfort mieszkańców.
Podpisanie umowy na wywóz szamba nie wymaga przedstawiania skomplikowanej dokumentacji. Wystarczą podstawowe dane, takie jak imię i nazwisko właściciela nieruchomości, adres posesji oraz informacje dotyczące rodzaju zbiornika na nieczystości. Jest to istotne, ponieważ szamba i przydomowe oczyszczalnie wymagają opróżniania z różną częstotliwością. Zazwyczaj treść umowy jest standardowa i zgodna z obowiązującymi regulacjami, a właściciel musi jedynie dostarczyć aktualne dane – resztą formalności zajmuje się firma asenizacyjna.
Znalezienie odpowiedniego usługodawcy w większości przypadków nie stanowi problemu. W rejonach, gdzie brak jest dostępu do sieci kanalizacyjnej, funkcjonuje przynajmniej jedna firma zajmująca się odbiorem nieczystości. Przed podpisaniem umowy warto porównać oferty różnych przedsiębiorstw, aby upewnić się, że usługi będą realizowane terminowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Źródła:
- Jaka jest kara za brak wywozu szamba, https://geanova.pl/blog/jaka-jest-kara-za-brak-wywozu-szamba/
- Jolanda Ojczyk, Trwa wielka kontrola szamb. Można dostać nawet 50 tys. zł kary, https://businessinsider.com.pl/prawo/trwa-wielka-kontrola-szamb-za-brak-umowy-na-wywoz-groza-kary/2v9e6z3
- Opróżnianie szamba. Gmina może skontrolować czy masz umowę na wywóz ścieków, https://muratordom.pl/prawo/formalnosci-budowlane/wywoz-szamba-gmina-moze-skontrolowac-czy-masz-umowe-na-wywoz-sciekow-aa-4jbK-Hh8T-b933.html