Dom z prefabrykatów a tradycyjne budownictwo - zalety i wady

Co to są domy z prefabrykatów

Do budowy domów prefabrykowanych można użyć różnych materiałów: od drewna, po beton i keramzyt. Główną cechą wspólną jest to, że domy z prefabrykatów powstają z gotowych części produkowanych w fabryce. Obecnie istnieją też technologie umożliwiające drukowanie elementów do budowy domów na miejscu, jednak nie jest to jeszcze powszechnie stosowane w budownictwie. Specjalnie przygotowane części montuje się na miejscu według wcześniejszego projektu.

Budowa domu tego typu jest dużo krótsza niż w przypadku domu murowanego czy budowanego z drewna i innych materiałów tradycyjną metodą. Cena zależy natomiast od rodzaju zastosowanego materiału, wielkości, techniki i projektu. Z jakich materiałów najczęściej powstają te domy?

Domy prefabrykowane z drewna

Dużą popularnością cieszą się domy prefabrykowane z drewna. Łączą one zalety domów naturalnych i krótki czas budowy, charakterystyczny dla budynków składanych z prefabrykowanych części. Ze względu na zastosowany materiał nie należą do najtańszych, ale cena jest na tyle przystępna, że przeciętny inwestor może rozważać je obok innych opcji. Poza tym domy z drewna nadają się na budynki całoroczne, świetnie też spełniają rolę domków letniskowych.

Istnieją co najmniej trzy technologie budowy domu prefabrykowanego z drewna:

- CLT (od ang. Cross-Laminated Timber) to nic innego jak domy powstające z drewna klejonego. Specjalny sposób sklejania lameli w krzyżowych panelach sprawia, że są one odporne na ogień, nie pękają i mają dobre właściwości izolacyjne. Jeżeli chodzi o cennik, to są nieco droższe od szkieletowych.

- domy szkieletowe – budowane na drewnianym szkielecie, który następnie jest wypełniany różnego rodzaju materiałami. Cieszą się dużą popularnością ze względu na niską cenę i czas budowy. Domy szkieletowe niekoniecznie są w całości drewniane. Te z drewna mogą się dzielić na kolejne rodzaje np. kanadyjskie, skandynawskie. Z reguły jednak mają podstawowe wspólne zalety: konstrukcja jest lekka, przez co doskonale nadają się na grunty o małej nośności, plastyczność używanych materiałów pozwala na tworzenie różnorodnych projektów.

- domy z ciężkiego prefabrykatu drewnianego – są cięższe, ale i bardziej wytrzymałe niż lekkie konstrukcje szkieletowe. Pozwala to na większą różnorodność jeżeli chodzi o materiały dachówki czy stropu. W fabryce powstają całe części domu z gotową izolacją. Mają dzięki temu bardzo dobrą izolację termiczną.

Poza powyższymi przypadkami drewno może być głównym lub wspomagającym materiałem, z którego produkuje się domy modułowe. Konstrukcja modułowa to również domy z prefabrykatów, ale zaprojektowane tak, że budynek można dowolnie rozwijać, dodając kolejne prefabrykowane elementy.

Domy prefabrykowane z betonu

Obok prefabrykowanych domów drewnianych dużą popularnością cieszą się domy z prefabrykatów betonowych. Zaletą tego typu budynków jest możliwość wykonania dowolnych projektów (zbrojony beton można formować w różne kształty). Ich wada to przede wszystkim konieczność precyzyjnego zaplanowania kształtu prefabrykatów. Beton łatwo jest uformować w dowolnym kształcie, ale po zastygnięciu, zwłaszcza beton zbrojony, nie nadaje się dalszych przekształceń.

Można usłyszeć opinie, że domy z prefabrykatów betonowych nie są za zdrowe. Beton na pewno nie jest tak oddychającym materiałem jak naturalne drewno. Ma jednak wiele zalet w porównaniu z domami budowanymi z tradycyjnych materiałów. Przede wszystkim nie sprzyja rozwojowi drobnoustrojów. Piękne i dobrze izolowane domy murowane, zwłaszcza starsze kamienice, niestety często muszą się zmierzyć z tym problemem. Odpowiednio zabezpieczone i wykończone domy z prefabrykatów betonowych wykazują się też dużą odpornością na działanie różnorodnych warunków atmosferycznych.

Beton lepiej niż drewno nadaje się do tworzenia domów modułowych. Zaletą tego typu budynków jest również ich cena. Budowa domów całorocznych z betonu ma długą tradycję, ale nie powinniśmy kierować się uprzedzeniami wobec PRL-owskich bloków. Nowoczesne technologie pozwalają tworzyć budynki o dobrej izolacji i estetycznym wyglądzie.

Inne domy z prefabrykatów

Istnieje wiele innych materiałów, z których można budować domy prefabrykowane. Spośród nich popularnością cieszy się keramzyt, perlit, a także konstrukcje stalowe. Dom z keramzytu powstaje w podobnej technice jak betonowy. Elementy z dodatkiem keramzytu mają jednak lepsze właściwości izolacyjne i akustyczne. Podobnie jak beton jest to materiał o dużej odporności na ogień. Ściany powstające w fabryce są nie tylko wyposażone w izolację, ale w gotowe puszki elektryczne. Dzięki temu budowa domu z keramzytu od fundamentów do stanu deweloperskiego trwa bardzo krótko. Główną wadą może być cena.

Domy z perlitu są budowane z bloczków, których głównym składnikiem jest perlit ze skał wulkanicznych. Ten naturalny materiał ma bardzo dobre właściwości chroniące przed rozwojem drobnoustrojów. Ponieważ jest to twardy i solidny materiał, zabezpiecza również przed zagnieżdżaniem się gryzoni. Poza tym ma wiele zalet jeżeli chodzi o ochronę przed warunkami atmosferycznymi i dobre właściwości akustyczne.

Domy z gotowych konstrukcji stalowych, to coś pomiędzy domem murowanym a szkieletowym. Poza konstrukcją wszystkie elementy muszą być dodane na miejscu. Budowa może trwać dłużej niż w przypadku typowego domu z prefabrykatów, ale konstrukcja jest wyjątkowo solidna, wytrzymała i odporna na korozję.

Porównanie cen

Mając jakieś pojęcie o różnorodności domów z prefabrykatów możemy sobie wyobrazić, że cennik nie będzie jednolity. Opinie ekspertów różnią się w zależności od technologii i oczekiwań inwestora. Czy zależy nam na krótszym czasie budowy czy na wyjątkowej trwałości? Domy mają być całoroczne czy do celów rekreacyjnych? Musimy brać pod uwagę wszystkie te dodatkowe warunki zanim odpowiemy na pytanie ile kosztuje dom z prefabrykatów.

Ceny domów prefabrykowanych

Żeby wyliczyć koszt budowy domów prefabrykowanych bierze się pod uwagę całość procesu. Jest to produkt z fabryki, którego złożeniem najczęściej zajmuje się profesjonalna ekipa. Dlatego cennik obejmuje zarówno koszt materiałów, robociznę, koszt projektu, wynagrodzenie dla kierownika budowy, czasem nawet wykończenie. Niektóre firmy sprzedają to jako jedną usługę. W przypadku domów murowanych lub innych budowanych w sposób tradycyjny cennik często obejmuje same materiały lub tylko część robocizny. Z tego powodu w cenie za metr kwadratowy budynku mogą występować drastyczne różnice. Do tego trzeba dodać zastrzeżenie, że domy z prefabrykatów powstają w znacznie krótszym czasie. To co znajdziemy w cenniku jest naszym kosztem budowy. W przypadku domów murowanych duże koszty mogą wynikać z przestojów, dodatkowego zużycia wody i prądu, zmieniania ekip na poszczególnych etapach itp. Wziąwszy wszystko pod uwagę można wyliczyć jakie są różnice w budowie domów prefabrykowanych przy użyciu różnych technologii.

Do tańszych rozwiązań należą domy z prefabrykatów betonowych. Budynek mieszkalny 100m2 powinien kosztować ok. 400-800 tys. zł. Duże różnice w cenach zależą od projektów, miejsca wykonania i wykończenia. Domy modułowe na konstrukcji szkieletowej drewnianej mogą się wahać w granicach od 300 do 650 tys. zł za 100m2. Natomiast budowa domu z keramzytu może wynieść ok. 300-350 tysięcy zł za 100m2.

Ponieważ ceny są bardzo różne, trudno odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie czy dom z prefabrykatów jest tańszy od domu tradycyjnego. Z pewnością współczesne domy prefabrykowane są energooszczędne. Jeżeli nawet kosztują nieco więcej, to koszt ich budowy szybko się zwróci. Opinie ekspertów nie są jednak jednoznaczne. Nowoczesne domy – niezależnie od technologii – muszą spełniać podobne standardy.