Ściana szczytowa krok po kroku - budowa, ocieplenie, częste błędy
Ściana szczytowa to trójkątna ściana zewnętrzna zamykająca przestrzeń boczną poddasza, nakrytego dachem dwuspadowym. Pełni ona bardzo ważną funkcję. Przejmuje obciążenie z ciężaru więźby dachowej oraz obciążenia dachu i przekazuje je na inne elementy konstrukcyjne budynku. Jak budować ściany szczytowe i na co zwrócić uwagę?
Jeśli planujesz budowę domu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Murowanie ścian szczytowych
Dawniej stosowano wzmocnienia ścian szczytowych w postaci gzymsów i pilastrów. Taka ściana poddawała się sile wiatru. Lepiej znosiły to ściany wznoszone z cegły. Były ciężkie i bardziej stabilne. Obecnie stosuje się materiały lekkie o dużej termoizolacyjności. Warstwa konstrukcyjna jest cienka, a jej masa niewielka przy dużym wymiarze. Do murowania ścian szczytowych stosuje się mocną zaprawę. Ściana szczytowa może być:
- Jednowarstwowa, którą wzmacnia się pilastrami, związaniem ze ścianami wewnętrznymi lub konstrukcją komina.
- Dwuwarstwowa o grubości około 25 cm wykonana najczęściej z betonu komórkowego lub ceramiki polaryzowanej. Wymaga wzmocnienia konstrukcją żelbetową powiązaną z niższymi częściami budynku. Murowanie ścian szczytowych wyciąganych do rusztu dachu należy zakończyć 10 cm poniżej powierzchni wyznaczanej przez górne krawędzie krokwi.
- Trójwarstwowa o grubości około 25 cm podobnie jak dwuwarstwowa wymaga wzmocnienia. Prawidłowo wykonana ściana trójwarstwowa o łącznej grubości do 50 cm jest wystarczająco stabilna i nie potrzebuje zabezpieczeń.
Jeśli interesuje cię tematyka ścian domu, sprawdź także ten artykuł z poradami, z jakiego materiału budować ściany nośne zewnętrzne.
Wzmocnienie ściany szczytowej
Zanim przystąpi się do budowy ściany szczytowej, należy pamiętać, że przenosi ona ciężar dachu na niższe elementy konstrukcji, dlatego musi być odpowiednio wzmocniona. Dodatkowym problemem są okna w niej umieszczone, które osłabiają konstrukcję muru. Brak uzbrojenia może spowodować pękanie wzdłuż spoin poziomych. Usztywnienie ścian musi zostać opisane w projekcie budynku. Częstym rozwiązaniem jest połączenie ściany szczytowej z konstrukcją dachu za pomocą podłużnic. Sposobem na usztywnienie jest połączenie z żelbetową konstrukcją stropu nad parterem.
Murowanie ścian szczytowych o wysokości nieprzekraczającej trzech metrów, grubości do 24 cm oraz wagi poniżej 600 kg/ m3 nie wymaga wzmocnienia. W przypadku poddaszy użytkowych ściany są wyższe i możliwe jest wtedy zastosowanie wzmocnienia ramą żelbetową, czyli wieńcem. Wieniec ściany szczytowej jest skuteczny, jeżeli wymiary i przekrój dobrane są odpowiednio do parametrów budynku. Przy oknie o dużej powierzchni lub większej ilości okien można zastosować dodatkowy wieniec ściany szczytowej w ich okolicach. Inny sposobem wzmocnienia jest wzniesienie ściany działowej wewnętrznej ustawionej prostopadle do szczytu budynku. Projektant może także zdecydować o dodaniu pilastrów lub żelbetowych słupów. Jednak wieniec ściany szczytowej to najprostsze rozwiązanie.
Wieniec dachowy powinien zostać połączony ze stropem poddasza, jednak może także być zakotwiczony w ścianach szczytowych. Kotwiczy się go wtedy na głębokości od 2 do 2,5 m. Im większy dach, tym zakotwiczenie musi być głębsze. Do wzmocnienia ściany szczytowej hali stalowej stosuje się płatwie dachowe i rygle ścienne w płaszczyźnie zewnętrznej ram nośnych.
Ocieplenie ściany szczytowej
Ocieplenie ścian szczytowych musi być wykonane w sposób ciągły i połączone z ociepleniem dachu. W przeciwnym razie miejsca styku ścian z połaciami dachu mogą powodować powstawanie mostków termicznych. Ściany dwuwarstwowe często wyciągane są aż do rusztu, na którym układa się pokrycie dachowe. Wtedy poddasze ocieplane jest tylko do poziomu jętek, a górna część ścian szczytowych jest powyżej izolacji termicznej dachu. Powoduje to powstawanie mostków termicznych i przemarzanie ściany szczytowej. Aby ich uniknąć, ociepla się wierzch ściany szczytowej na grubość do 15 cm. Dzięki temu ściana i dach będą tworzyć spójną całość. Ocieplenie ściany szczytowej najlepiej wykonać z zastosowaniem styropianu.
Ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego mogą nie zostać ocieplone do samej góry, gdyż beton komórkowy posiada właściwości termoizolacyjne. Dlatego nie ma ryzyka wystąpienia dużych mostków termicznych, a przemarzanie ściany szczytowej nie powinno mieć miejsca. Ściany szczytowe z pustaków lub ceramiki poryzowanej ociepla się tak samo, jak ściany nośne dwuwarstwowe. Ocieplając dach wełną mineralną, należy układać ją tak, by znalazła się pomiędzy skrajną krokwią, a murem. Jeżeli ocieplenie leży na krokwiach, widoczne w szczycie warstwy dachu licuje się wiatrownicą. Zabezpiecza ją obróbka blacharska, ochraniająca styk obu płaszczyzn.
Ściana szczytowa - najczęstsze błędy
- Pękanie ścian szczytowych spowodowane nieprawidłowym wzmocnieniem lub jego brakiem. Przyczyną mogą być także zbyt słabe fundamenty. Jeżeli do ściany dostawiony jest komin, to pęknięcia są skutkiem naturalnych odkształceń komina pod wpływem zmian temperatury. Komin należy zabezpieczyć obróbką blacharską.
- Trudności z ociepleniem pojawiają się, gdy różnica w wysokościach jest zbyt mała, by ocieplić górną część ściany.
- Nieodpowiednie rozmieszczenie krokwi powoduje zbyt duże obciążenia. Grozi to pękaniem ściany oraz odkształceniem dachu.
- Mostki termiczne prowadzące do przemarzania ściany szczytowej. Powstają w wyniku przerwania termoizolacji na styku ściany i dachu. Nieprawidłowe ocieplenie ściany szczytowej powoduje straty ciepła, ale także odpowiada za pojawienie się pleśni na ścianie. Przemarzanie ściany szczytowej prowadzi do zawilgocenia budynku.
- Zaniedbanie krawędzi połaci dachowych i ściany szczytowej. Odpowiednia obróbka blacharska uchroni przed siłą wiatru, który może zrywać arkusze blach.
Murowanie ścian szczytowych i ich wykończenie często jest lekceważone przez wykonawców. To poważny błąd, gdyż właściwe wzmocnienie wieńcem ściany szczytowej, ocieplenie oraz obróbka blacharska chronią przed uszkodzeniem, oraz stratami ciepła.