Tynki zewnętrzne krok po kroku — rodzaje, ceny, właściwości, opinie

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Maciej PolubiewskiDrukujUdostępnij

Co różni tynk cienkowarstwowy i tradycyjny (grubowarstwowy)?

Tynki zewnętrzne grubowarstwowe

Pierwszą grupą tynków, które stosuje się na elewacje domów, są tynki zewnętrzne grubowarstwowe zwane też tradycyjnymi. Ten rodzaj tynków uzyskuje się przez mieszanie piasku, cementu, wapna i wody. Oczywiście tynki zewnętrzne tradycyjne można przygotować osobiście, dzięki czemu koszt materiału będzie niższy, aczkolwiek prościej i szybciej zainwestować w gotowy tynk. Zwłaszcza że gotowa struktura elewacyjna jest łatwiejsza w nakładaniu, poza tym cechuje się lepszymi właściwościami — wodoodpornością i paroprzepuszczalnością.

Tynk grubowarstwowy stosowany na zewnątrz budynku nanosi się na ściany:

• jednodnowarstwowe, z ceramiki poryzowanej lub bloczków z keramzytobetonu,
• trójwarstwowe, murowane z pustaków ceramicznych lub zwykłych cegieł.

Ze względu na dużą wagę i grubość, gdyż struktury elewacyjne mają w tym przypadku grubość 2-3 cm, tynki zewnętrzne grubowarstwowe nie nadają się na ściany dwuwarstwowe. Poza tym są one mniej trwałe i wymagają malowania, w zamian jednak charakteryzują się dobrą paroprzepuszczalnością.

Same tynki zewnętrzne tradycyjne nakłada się w dwóch lub trzech warstwach, z których pierwszą stanowi zapewniająca dobrą przyczepność obrzutka zaprawy cementowej z dodatkiem wapna. Jeszcze przed stwardnieniem pierwszej warstwy nakłada się kolejną — warstwę wyrównującą (narzut z zaprawy cementowo-wapiennej). Wykończenie stanowi gładź przeznaczona do malowania.

Rodzaje tynków zewnętrznych tradycyjnych:

• tynki cementowe (trudne w obrabianiu, mają wysoką wytrzymałość, zalecane do stosowania w miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne i zawilgocenie),
• tynki cementowo-wapienne (łatwiejsze w nakładaniu, o większej paroprzepuszczalności, mniej wytrzymałe i odporne na wilgoć niż tynki cementowe),
• tynki wapienne (mało odporne na uszkodzenia, do nanoszenia na stare tynki).

Zewnętrzne tynki cienkowarstwowe

Na elewacje domów ze ścianami dwuwarstwowymi, ocieplonymi metodą lekką mokrą, zaleca się tynk cienkowarstwowy. Tynk tego rodzaju występuje w postaci suchej mieszanki, którą wystarczy rozrobić z wodą, ewentualnie to już masa gotowa do nakładania. Co ważne, gotowy tynk cienkowarstwowy nie wymaga malowania. Tynkowanie z wykorzystaniem tego rodzaju tynków wymaga aplikacji materiału nie na ocieplenie, ale warstwę zaprawy klejowej, w której zatopiono siatkę z włókna szklanego. Do tynkowania tynkami cienkowarstwowymi używa się pacy nierdzewnej, zaczynając od góry ściany, a cała i tylko jedna stosowana warstwa ma grubość od 2 do 10 mm.

To tynki dekoracyjne, które dobrze chronią ściany zewnętrze. Charakteryzują się wysoką paroprzepuszczalnością, a więc zaleca się nimi tynkowanie ścian ocieplonych wełną mineralną. Niestety, tynki tego typu nie są szczególnie odporne na wodę. Wyjątkiem są tynki akrylowe, które dobrze zabezpieczają ściany zewnętrzne przed wodą opadową. Akrylowy tynk szlachetny ma jednak niską paroprzepuszczalność i nie aplikuje się go na wełnę mineralną.

Co warte podkreślenia, tynki cienkowarstwowe występują w wielu kolorach i odmianach. Mniej popularny, z uwagi na wyższą cenę, jest tynk silikonowy lub silikatowy, bardziej odporny niż tynk akrylowy czy mineralny. To wybór gwarantujący dużą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Tynki silikonowe i silikatowe to wyższa cena, ale w zamian lepsze właściwości hydrofobowe, większa ochrona przed zabrudzeniami i efekt samooczyszczania elewacji.

Poszczególne rodzaje tynków zewnętrznych cienkowarstwowych mają fakturę różną w zależności od ilości zastosowanego w nim kruszywa i rozmiaru ziaren. Efekt finalny jest także wynikiem sposobu nakładania i obróbki tynku. Poza tradycyjnymi fakturami typu kornik czy baranek, tynk może przypominać powierzchnię drewna, kamienia czy cegły. Jeśli planujesz zlecić prace przy elewacji, wypełnij ten krótki formularz i zyskaj dostęp do ofert najlepszych wykonawców z twojej okolicy.

Rodzaje tynków drobnoziarnistych na zewnątrz budynku

Tynki mineralne i akrylowe

Tynki zewnętrzne mineralne występują jako gotowa, sucha mieszanka, którą wystarczy wymieszać z wodą. Tynki tego typu są odporne na duże wahania temperatury, poza tym również promienie UV. Co istotne, wraz z upływem czasu tylko zwiększają one swoją trwałość. Nie rozwijają się na nich również pleśni i grzyby.

Cechą charakterystyczną tynków mineralnych jest duża nasiąkliwość i alkaliczność. Poza tym nie ograniczają one przepływu pary wodnej przez warstwę systemu ociepleń, czyli mają najlepszą dyfuzję. Dlatego można je z powodzeniem stosować na starych budynkach, na których elewacjach należy zapewnić odprowadzanie pary wodnej, podobnie jak w systemach ociepleń wykorzystujących wełnę mineralną. Nie zaleca się ich natomiast w miejscach narażonych na uszkodzenia.

Jako że tynki mineralne narażają na powstawanie przebarwień, warto zastanowić się nad wersją przeznaczoną do malowania. Innym, bardziej ryzykownym wyborem jest tynk wysoko hydrofobowy biały, na który nie stosuje się farby. Popularnym tynkiem mineralnym jest wersja typu kornik.

Gotowe do użycia są również drobnoziarniste tynki akrylowe. To materiał o wysokiej elastyczności, przyczepności, a dodatkowo odporny na uszkodzenia mechaniczne. Nie są nasiąkliwe i mają duży opór dyfuzyjny, dlatego nie należy stosować ich na wełnę mineralną. Sprawdzą się na nowo wznoszonych budynkach i obiektach poddawanych termorenowacji, których mury nie są zawilgocone. W zależności od wyboru tynki akrylowe mogą być białe lub kolorowe, których koszt zakupu jest znacznie wyższy niż tynków w podstawowej wersji.

Tynki zewnętrzne silikatowe, silikonowe i silikatowo-silikonowe

Tynki silikatowe występują w postaci gotowej masy. Pod kątem swoich właściwości mają mniejszą nasiąkliwość i podobną dyfuzję, jak tynki mineralne, a więc można je stosować w ociepleniach bazujących na wełnie mineralnej. Kolejne zalety tynków silikatowych to duża elastyczność, niepalność i wytrzymałość. Jako że mają wysoką alkaliczność, pewne ograniczenia występują w ich odcieniach, a same tynki są dostępne z reguły w pastelowych odcieniach. Dodatkowo silikatowe struktury mają odczyn zasadowy, będąc odpornymi na rozwój mikroorganizmów. Mają też stosunkowo dużą nasiąkliwość.

Za najlepsze pośród tynków cienkowarstwowych często uznawane są tynki silikonowe. To struktury nie tylko o dobrej dyfuzji, ale i niewielkiej nasiąkliwości. Jako że charakteryzuje je wysoka hydrofobizacja, są to tynki samoczyszczące, które samoczynnie się oczyszczają, np. podczas deszczu. Dlatego zaleca się je między innymi do fasad budynków położonych w centrach miast i terenach przemysłowych. Jednocześnie tynki silikonowe są odporne na rysy i pęknięcia. Nie wymagają wielu zabiegów konserwacyjnych i występują w szerokiej palecie kolorów, będąc tym samym tynkami dekoracyjnymi.

Tynki silikatowo-silikonowe to między innymi powłoki siloksanowe czy polikrzemianowe. Jak sama nazwa wskazuje, są połączeniem dwóch powyższych tynków, czerpiąc z nich to, co najlepsze: z tynków silikatowych — podwyższone pH i odporność na porastanie biologiczne, z tynków silikonowych — właściwości samoczyszczące. Ponadto mają dużą przepuszczalność pary wodnej i dwutlenku węgla, wysoką elastycznością oraz trwałość, są także odporne na promieniowanie UV, kwaśne deszcze, niskie i wysokie temperatury, jak i ich zmiany. Zaleca się je do starych i zawilgoconych obiektów, ale również budynków w dużych miastach, czy znajdujących się w okolicach zbiorników wodnych i terenów zielonych. Obiekty pokryte tynkami silikatowo-silikonowymi są łatwe w utrzymaniu w czystości.

Tynki zewnętrzne mozaikowe

Tynki kamyczkowe (mozaikowe) to drobnoziarniste tynki dekoracyjne, określane także mianem tynków szlachetnych lub marmolitem. Tynk powstaje przez połączenie żywicy akrylowej lub silikonowo-akrylowej z różnobarwnymi naturalnymi kruszywami, a nawet z dodatkiem brokatu, ewentualnie z połączenia masy żywicznej z kruszywem syntetycznym o wybranym zabarwieniu, choć wówczas są mniej odporne na działanie warunków atmosferycznych, również promieniowania UV.

Cechą charakterystyczną tynków mozaikowych jest wysoka elastyczność oraz odporność — na uszkodzenia mechaniczne i ścieranie. Łatwo je również utrzymać w czystości. Poza elewacjami domów tynki mozaikowe można stosować wewnątrz budynków.

Jako że to tynki dekoracyjne, które mają dobre właściwości, wyższa jest również ich cena. Koszt zakupu 25-kilogramowego wiadra tynku mozaikowego sprowadza się nawet do 200 zł.

Wybór tynku i warunki tynkowania

Jak wybrać tynk zewnętrzny?

Przy wyborze tynku zewnętrznego, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na sposób ocieplenia ściany:

• Wełna mineralna — jest to materiał paroprzepuszczalny, stosowany na ścianach oddychających, często dopiero wzniesionych, na których występuje jeszcze wilgoć technologiczna. Zamknięcie ściany tynkiem o wysokim oporze dyfuzyjnym (np. tynk szlachetny akrylowy), skutkowałoby kondensacją pary wodnej w warstwie termoizolacji. Dlatego do ścian ocieplonych wełną mineralną należy wybierać tynki paroprzepuszczalne (np. mineralne, silikatowe, silikonowe, silikatowo-silikonowe).
• Styropian — możliwość wyboru dowolnego tynku, w zależności od właściwości i oczekiwań, również wizualnych.

Poza tym wybór tynku powinien być uzależniony od lokalizacji budynku, a tym samym panującym w okolicy poziomem wilgotności i zanieczyszczenia atmosfery. Jeżeli to obszar miejski, zurbanizowany, o charakterze przemysłowym, najlepszym wyborem będą samoczyszczące tynki silikonowe, nawet pomimo wyższego kosztu zakupu. Z kolei w okolicach terenów zielonych tynki powinny być odporne na korozję biologiczną (silikonowe, silikatowe lub silikatowo-silikonowe). Pozostają obiekty narażone na uszkodzenia mechaniczne. Wówczas dobre będą szlachetne tynki akrylowe o wysokiej odporności na uderzenia.

Kolejną kwestią jest wiek budynku. Jeżeli to stary dom, który wcześniej należy ocieplić, najlepiej użyć do tego paroprzepuszczalnej wełny mineralnej. Wówczas i sam tynk musi przepuszczać parę wodną na zewnątrz.

W końcu istotny jest sam wygląd. Nie wszystkie tynki zewnętrzne muszą mieć fakturę typu kornik. Do tynków cienkowarstwowych dodaje się również różne dodatki, uzyskując w ten sposób efekt dekoracyjny. Poza tym na rynku występują masy o podwyższonej plastyczności. Ich zastosowanie pozwala uzyskać powłokę drapaną, szczotkowaną czy sznurowaną. Z kolei dodatek kruszywa zapewni powłoce wygląd piaskowca czy granitu, a substancji luminescencyjnych — świecenie w nocy.

W jakich warunkach tynkować?

Na koniec warto odnieść się do optymalnej temperatury tynkowania, która powinna oscylować między 5 a 10 st. Celsjusza. Należy pamiętać, że im niższa temperatura, tym proces wiązania niektórych tynków może się wydłużyć. Za wszelką cenę unikać trzeba tynkowania w mrozie, co może skutkować odpadnięciem tynku z elewacji.

Tynkom nie służą jednak również zbyt wysokie temperatury, w których zaprawa szybko wysycha. Skutkiem tynkowania w takich warunkach mogą być widoczne łączenia poszczególnych etapów nakładania tynków. Sucha masa nie ułatwia też aplikacji. Podobnie jak silny wiatr, który dodatkowo wygładza lub wysusza zaprawę. W końcu niewskazane jest tynkowanie w czasie deszczu. Łatwo wówczas o uszkodzenie pokrycia elewacji, ale i zawilgocenie podłoża, przez co tynk nie będzie się go trzymał wystarczająco mocno.

Widać więc wyraźnie, że tynkowanie na zewnątrz, a nawet już sam wybór tynku nie jest najprostszy. Warto więc się do tego procesu właściwie przygotować, a najlepiej zlecić to specjalistom o dużym doświadczeniu, otrzymując gwarancję solidnie wykonanej pracy w ustalonym wcześniej terminie.