Jak usunąć mostki cieplne w budynku?

Norma mostków cieplnych

Mostek cieplny to według normy PN EN ISO 10211-1 „Mostki cieplne w budynkach. Strumień cieplny i temperatura powierzchni. Ogólne metody obliczania” część obudowy budynku, w której jednolity opór cieplny jest znacznie zmieniony przez całkowite lub częściowe przebicie obudowy budynku przez materiały o innym współczynniku przewodzenia ciepła, zmianę grubości warstw materiałów i różnicę między wewnętrznymi i zewnętrznymi powierzchniami przegród, jaka występuje w połączeniach ściana/podłoga/sufit.

Potencjalnymi mostkami cieplnymi są w ścianach zewnętrznych parapety, połączenia balkonów ze stropem, boczne ościeża otworów okiennych i drzwi balkonowych, wieńce i nadproża, ściany piwnic i wieńce stropu nad piwnicą. Przyczyną powstawania mostków termicznych są najczęściej błędy projektowe i wykonawcze. Błędne zaprojektowanie lub wadliwe wykonanie detali budynku jest przyczyną obniżenia temperatury wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu ich występowania. To prowadzi do zwiększonych strat ciepła, zawilgocenia ścian i powstawania pleśni.

Mostki cieplne ze względu na przyczynę zaistnienia dzieli się na konstrukcyjne (niejednorodność budowy przegrody) i geometryczne (np. narożniki), zaś ze względu na zakres oddziaływania na: punktowe (w niewielkim obszarze występuje wyższa przewodność cieplna np. przebicie termoizolacji) i liniowe (powstają, jeśli na pewnym obszarze brakuje termoizolacji lub ma ona zmniejszoną grubość, albo też w przypadku jej nieciągłości).

Błędy i wady przy izolacji cieplnej budynku

Ponieważ, jak to zostało wspomniane, mostki cieplne powstają w wyniku wad projektowych lub niestarannego wykonawstwa, dlatego takie miejsca mogą wystąpić nawet przy bardzo grubej warstwie izolacji cieplnej. Każdy projektant jest zobowiązany do uwzględnienia wpływu mostków termicznych w bilansie cieplnym budynku oraz ograniczenie stopnia ich oddziaływania. Architekci w praktyce jednak często nie przestrzegają przepisów określających zakres dokumentacji projektowej. Najczęściej nie dołączają szczegółowych rysunków detali, a gdy ich nie ma, wykonawca może łatwo popełnić błąd. Podobnie w przypadku niewłaściwie rozwiązanych detali wykonawca może nie dopatrzyć się błędu i zrealizować budynek zgodnie z projektem, przez co powstaną mostki cieplne. Ważny jest również materiał, dlatego istotne jest, aby w projekcie były sprecyzowane rodzaje i odmiany materiałów izolacji cieplnej.

Niekorzystną sytuację z mostkami cieplnymi dodatkowo pogarsza powszechnie stosowanie szczelnych okien, które uniemożliwiają dopływ świeżego powietrza. Przez to w pomieszczeniach zwiększa się wilgotność, a ona powoduje skraplanie pary wodnej i rozwój pleśni w tych problematycznych miejscach.

Eliminacja mostków cieplnych

W praktyce nie jest możliwe zupełne wyeliminowanie mostków cieplnych. Można je jednak ograniczyć. Eliminacja istniejących mostków cieplnych jest jednak bardzo skomplikowana. Warto zadbać o to, aby stolarka okienna i drzwiowa była zamontowana w warstwie izolacji w taki sposób, aby izolacja cieplna nachodziła na ramy okienne i drzwiowe. Podobnie ważna jest izolacja cieplna ściany piwnicy od strony wewnętrznej i zewnętrznej, tak aby izolacja piwnicy łączyła się z izolacją ściany zewnętrznej i stropu. Dobrze jest zadbać o ocieplenie ścian warstwą o wysokości od pół metra do metra, połączoną z izolacją stropu oraz o uzupełnienie izolacji cieplnej stropów, dachów i stropodachów oraz likwidację spękań i dużych rys na elewacji. Można także rozważyć likwidację tradycyjnych balkonów i zastąpienie ich balkonami o konstrukcji samonośnej lub wiszącymi oraz zbicie niepotrzebnych gzymsów i ocieplenie ścianek attykowych.

Przenikalność cieplna ścian jest największa w miejscach źle zaprojektowanych połączeń wspornikowych płyt balkonowych ze stropem żelbetowym. Ze względów konstrukcyjnych całkowite wyeliminowanie mostków cieplnych w tym miejscu jest niemożliwe. Można jedynie znacznie ograniczyć je poprzez warstwę ocieplenia polistyrenu ekstrudowanego lub twardego styropianu, układaną od góry i od dołu płyty balkonowej. W przypadku balkonu, którego konstrukcja opiera się na słupach lub jest punktowo zamocowana do konstrukcji budynku, do łączenia płyt wspornikowych warto używać łączników zbrojeniowych ze styropianową wkładką izolacyjną grubości 7 cm.

Wieńce i nadproża są usytuowane na obwodzie stropów żelbetowych, a niewłaściwe ocieplenie wieńców w zewnętrznych ścianach jednowarstwowych powoduje duże ucieczki ciepła. Warto cofnąć wieniec od zewnętrznego lica muru, aby utworzyć miejsce na izolację cieplną, np. ze styropianu. Wieniec ścian trójwarstwowych winien opierać się na wewnętrznej warstwie muru, powinno się go ocieplać razem ze warstwą nośną. Przy ścianach jednowarstwowych można skorzystać z gotowych elementów docieplenia wieńca. Mostki cieplne przy nadprożach w ścianach jednowarstwowych można ograniczyć poprzez wykonanie belek o izolacyjności termicznej podobnej jak ściana zewnętrzna. Nawet zastosowanie nadproża monolitycznego ocieplonego kilkucentymetrową warstwą izolacji termicznej, nie eliminuje całkowicie mostków cieplnych. Najlepiej zastosować nadproża w całości prefabrykowane wykonane z takiego samego materiału, jak ściana. Łatwiej zapobiec stratom ciepła w ścianach dwuwarstwowych, gdyż warstwa nośna takich ścian jest ocieplona warstwą wełny mineralnej lub styropianu. Nadproże w warstwie nośnej z nadprożem w ścianie elewacyjnej w ścianach trójwarstwowych jest przedzielone warstwą ocieplenia takiej samej grubości jak w ścianie.