Nie uwierzysz, o ile wzrosły koszty budowy domu w ostatnich latach. Zwłaszcza jeden składnik rośnie jak szalony
Miniony rok nie był już tak bardzo burzliwy pod względem zmian kosztów budowy jak rok 2022. Jeżeli chodzi o materiały budowlane, to widoczna była względna stabilizacja kosztowa, a większe znaczenie miały zmiany kosztów pracy. Warto jednak spojrzeć na koszty budowy w szerszej perspektywie. Właśnie takie spojrzenie zapewnia nam niedawno wydany raport firmy CAS (Contract Advisory Services) na temat długookresowych zmian kosztów budowy. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl przyglądają się ciekawym danym z tej analizy - dotyczącym zwłaszcza tak zwanego budownictwa kubaturowego.
Z tego artykułu dowiesz się:
Przez lata robocizna podrożała bardziej od materiałów
Na wstępie warto wyjaśnić, że niedawna analiza CAS pod tytułem „Raport o kosztach w budownictwie 2016-2024” bazuje na informacjach dotyczących 143 dużych i bardzo dużych projektów. Te inwestycje posiadały łączną wartość umowną wynoszącą ok. 18,58 mld zł netto. Jeżeli chodzi o budownictwo kubaturowe, to zakres analizy obejmował 50 projektów, z czego 26 projektów stanowiły inwestycje mieszkaniowe, a 24 projekty należały do innej kategorii (biurowce, hotele, budynki użyteczności publicznej i budynki przemysłowe). Łączna wartość kontraktów w zakresie analizowanych projektów wynosiła 5,46 mld zł netto.
Budownictwo kubaturowe będzie poniżej przedmiotem nieco szerszej analizy. Teraz warto sprawdzić, jak wyglądały łączne długookresowe zmiany kosztów robocizny oraz materiałów budowlanych po uwzględnieniu również projektów z sektora drogowego, kolejowego i energetycznego. Okazuje się bowiem, że taka obliczona dla całej „budowlanki” zmiana kosztów materiałów budowlanych od I kw. 2015 r. do III kw. 2024 r. wyniosła aż 91%. Co ciekawe, jeszcze większy wzrost (ok. 116%) dotyczył kosztów robocizny. Po doliczeniu kosztów sprzętu do robocizny i materiałów, ogólnobudowlana zmiana kosztów wyniosła 90%.
Najwyższy wynik na poziomie aż 116% robi duże wrażenie, choć warto oczywiście pamiętać, że we wszystkich analizowanych sektorach budownictwa robocizna ma dużo mniejszy udział w generowaniu łącznych kosztów budowy niż materiały. Przyjęta przez autorów raportu struktura kosztów, w przypadku budownictwa kubaturowego wygląda następująco: robocizna - 23,62%, materiał - 64,69%, sprzęt budowlany - 11,69%.
Wznoszenie budynków od 2015 r. podrożało o ok. 100%
Dzięki poniższemu wykresowi można z kolei dokładniej sprawdzić, jak od połowy minionej dekady wyglądały zmiany kosztów w budownictwie kubaturowym. Jeżeli przyjmiemy I kw. 2015 r. jako okres wyjściowy, to okaże się, że koszty wznoszenia budynków z III kw. 2024 r. były wyższe o:
- koszty robocizny - wzrost o 117%
- koszty materiałów - wzrost o 105%
- koszty sprzętu - wzrost o 47%
- koszty ogółem - 101%
Wykres informuje, jak te zmiany kosztowe rozkładały się w czasie. To ważna kwestia, bo możemy dostrzec zróżnicowanie dotyczące lat 2016 - 2020 oraz 2021 - 2024. Bardzo ważnym momentem w kontekście materiałów budowlanych wydaje się przełom 2020 r. oraz 2021 r. Właśnie wtedy widoczne było bowiem duże przyspieszenie dynamiki cen materiałów budowlanych, które z kolei mocno rzutowało na ogólne zmiany kosztów wznoszenia budynków.
Na poniższym wykresie widzimy nie tylko wpływ pandemii COVID-19, ale również skutki wojny za wschodnią granicą. Jak widać, koszty robocizny nie wystrzeliły w 2022 r. tak mocno, jak ceny materiałów budowlanych. Natomiast robocizna drożała w sposób bardziej systematyczny - niemal liniowy. To stanowiło kontrast względem cen materiałów budowlanych, które już w 2023 r. wyraźnie się stabilizowały. Natomiast patrząc nieco dalej wstecz widzimy, że w latach 2017 - 2018 robocizna drożała wyraźnie szybciej niż materiały budowlane.
Robocizna i materiały: wzrosty dużo szybsze niż inflacja
W kontekście zmian kosztowych, nie można zapominać o podwyżkach związanych z kosztem sprzętu. Zostały one nieco przyćmione przez wyniki dotyczące cen materiałów budowlanych oraz kosztów robocizny. Jednakże zmiana kosztów sprzętowych wynosząca 47% (od I kw. 2015 r. do III kw. 2024 r.) też nie jest mała. Mówimy natomiast o zmianie, która nie przewyższyła skumulowanej inflacji z całego analizowanego okresu na poziomie około 50%. W przypadku łącznych kosztów wznoszenia budynków, cen materiałów oraz kosztów robocizny, nie ma jednak wątpliwości, że długoterminowe podwyżki mocno przekroczyły oficjalny poziom inflacji.