Zaprawa wapienna - skład, zastosowanie, cena
Dobór odpowiedniej zaprawy ma kolosalne znaczenie na późniejszym etapie eksploatacji konstrukcji. Wbrew obiegowym opiniom zaprawa wapienna jest mocna i trwała. Dowód? Średniowieczne budowle, gotyckie mury miejskie i sklepienia krzyżowo - żebrowe, wykonywane z cegieł lub kamieni, były kładzione właśnie na zaprawie wapiennej. Wiele z nich przetrwało do współczesnych czasów. Dla zobrazowania tego faktu wystarczy wymienić Zamek królewski na Wawelu lub Krzywą Wieżę w Pizie. Ostrożne szacunki wskazują, że wykorzystanie wapna datuje się nawet na 3 tysiąclecie p.n.e. Jaki jest skład zaprawy wapiennej, jakie posiada współczesne zastosowania? Obalmy mity i przyjrzyjmy się faktom.
Pamiętaj, że koszt budowy domu możesz zawsze obliczyć na naszym kalkulatorze kosztów budowy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Skład i charakterystyka zaprawy wapiennej
Mianem tradycyjnych zapraw określa się obecnie zaprawy wapienne i cementowo-wapienne. Zaprawa wapienna jest bardzo dobrym komponentem murarskim, który po stopniowym wyparciu przez wszechobecny i tani cement, wraca do łask. To klasyczna chemia budowlana, woda i piasek. Szczególnie trend ten się to zaobserwować na zachodzie Europy, gdzie dostrzeżono trwałość i inne pozytywne aspekty rozwiązań opartych na tradycyjnych zaprawach.
W Polsce do pewnego stopnia podchodzi się z dystansem do zaprawy wapiennej, choć zaprawa wapienno-cementowa jest dość powszechnie stosowana. Te rodzaje zaprawy mają silną konkurencję w postaci zaprawy cementowej z domieszkami. Jednak jak przekonało się wielu inwestorów takie rozwiązania bywają bardzo krótkowzroczne.
Skład zaprawy wapiennej jest banalnie prosty. Jest to murarska zaprawa oparta na mieszaninie wapna z piaskiem i wodą, w odpowiednich proporcjach. W zaprawie wapiennej stosuje się tak zwane wapno gaszone, nazywane powszechnie wapnem hydratyzowanym (suchogaszonym) i zwykły piasek.
Do sporządzenia zaprawy wapienno - cementowej używa się również kruszywa czyli piasku, który płucze się z zanieczyszczeń, wapna, wody oraz cementu. Cement w tej recepturze spełnia rolę spoiwa hydraulicznego. Dokonuje wiązania poprzez reakcję z wodą.
Wapno jako ingrediencja zaprawy spełnia bardzo ważną rolę. Wapno jest spoiwem mineralnym, sprawia, że zaprawa jest bardziej plastyczna, czyli "urabialna". Wykorzystanie wapna powoduje, że nie zostaje zaburzona gospodarka wilgotności. Pisząc kolokwialnie - ściany oddychają. Zastosowanie wapna w zaprawie zapobiega generowaniu nieszczelności w trakcie wstępnych osiadań budynku. Dodatkowo wapno ma właściwości grzybobójcze. Za sprawą stosowania wapna w zaprawie, wydatnie zwiększa się jej przyczepność. Wapno jest pod tym względem dużo skuteczniejsze niż cement. Dodawanie wapna do zaprawy i piasku powoduje, że połączenie murarskie jest o wiele trwalsze.
Ceny zaprawy wapiennej i wapienno-cementowej
Zaprawę wapienną, co oczywiste, można sporządzić na placu budowy, lub też nabyć u producenta. Jest to prosta chemia. W przypadku wytwarzania zaprawy na placu budowy należy ściśle przestrzegać norm wykonania i konsystencji.
Zaprawy wapienne gotowe do użycia sprzedawane są w pojemnikach kilkunastolitrowych lub większych. Ich cechą jest jednak wysoka cena - za kilkanaście litrów zapłacimy około 50 zł. Można również kupić gotową zaprawę w suchej postaci i wymieszać ją z wodą i dodać piasku według receptury. Jest to najczęściej wybierane rozwiązanie.
Murarskie zaprawy cementowo - wapienne można dostać w cenie od 10 zł za 25 kg. Za produkt wyższej klasy zapłacimy o kilka złotych drożej. Producenci podają informacje na temat orientacyjnego zużycia materiału, wydajności, a często również współczynnika przewodzenia ciepła. W instrukcji podany jest sposób przygotowania mieszanki i ilość wody potrzebnej do jej wykonania.
Oczywiście można nabyć zaprawę w cenie niższej niż podana powyżej. Za murarską zaprawę niskiej jakości zapłacimy około 6 złotych. Są to jednak zaprawy które najlepiej sprawdzą się do drobnych wykończeń, ewentualnie do ścianek działowych.
Zaprawa wapienno-cementowa jest częściej wykorzystywana niż zaprawa oparta na samym wapnie. Ma to swoje dobre strony i z pewnością łączy tradycję z nowoczesnością. Jest niezaprzeczalnym faktem, że dodatek cementu zapewnia wczesną wytrzymałość na ściskanie.
Zastosowanie zaprawy wapiennej i wapienno-cementowej
Zaprawy wapienne i wapienno-cementowe są w dużej mierze uniwersalne i wszechstronne. Powoduje to właśnie zastosowanie wapna. Wykorzystuje się je w zależności od konsystencji i informacji producenta do zapraw murarskich lub tynkarskich. Głównym zastosowaniem jest murowanie ścian, wykonanie wierzchniej warstwy tynku, obrzutki pod tynk, a także wykonania warstwy narzutu.
Jak podają eksperci, na zaprawie wapiennej najlepiej murować ściany nośne w budynkach mieszkalnych. Doskonale sprawdzą się także przy murowaniu ścian wypełniających. Stara praktyka pokazuje, że można stawiać na niej również innego rodzaju ściany. Producenci gotowych mieszanek wapiennych podkreślają, że sprawdzą się one zarówno do zewnętrznych, jak i wewnętrznych elementów.
Z kolei przy zaprawie wapienno-cementowej duże znaczenie ma klasa. Klasa zaprawy powinna być ujęta w projekcie. W zależności od klasy, na zaprawie wapienno-cementowej można murować ściany działowe, ściany nośne, fundamentowe czy oporowe. Wykorzystuje się ją również do takich elementów murowych jak otwory włazowe, kanały ściekowe oraz murki ogniowe.
Zaprawy wapienne czy też tynki wapienne stosuje się często do wykańczania pomieszczeń wewnątrz budynków mieszkalnych. W zależności od rodzaju warstwy proporcje ciasta wapiennego (właściwa chemia), piasku i wody są różne. Tak więc ilość poszczególnych składników zależy od tego czy wykonuje się obrzutkę, narzut czy gładź.
Zastosowanie tynków cementowo-wapiennych to głównie tynki zewnętrzne. Oprócz składników standardowych dodaje się odpowiednie proporcje cementu. Można je stosować również jako tynki wewnętrzne, szczególnie w pomieszczeniach narażonych na uderzenia. Takimi pomieszczeniami będą dla przykładu wnętrza warsztatów lub magazynów.
Przeglądając prasę fachową lub serwisy internetowe można natrafić na informację na temat plastyfikatora. Jest to po prostu domieszka, używana zamiast wapna, pełniąca funkcję napowietrzającą. Używanie plastyfikatorów jest jednak wysoce wątpliwe pod względem bezpieczeństwa konstrukcji murowych. W tym przypadku pójście po najmniejszej linii oporu może skutkować osłabieniem przyczepności. Czasem może wystąpić całkowita utrata przyczepności, cegły się obluzują a mur ulegnie degradacji.
Innymi słowy, bardziej korzystne jest bazowanie na tradycji, niż uciekanie się do rozwiązań łatwych ale mało skutecznych, i w rezultacie kosztownych.
O czym jeszcze warto pamiętać?
Czas zużycia zaprawy po wyrobieniu różni się w zależności od jej składu i temperatury otoczenia. Najdłuższy czas zużycia występuje przy zaprawie wapiennej i wynosi około 8 godzin od zarobienia. Cementowo-wapienną zaprawę powinno się zużyć do 5 godzin. Cementowe zaprawy mają najkrótszy okres trwałości, należy je zużyć do dwóch godzin, a jeśli na zewnątrz jest gorąco - natychmiast. Generalnie czas zużycia należy skrócić o połowę w przypadku gdy temperatura otoczenia przekracza 25 st.C.
Mimo niewątpliwych zalet rozwiązań opartych z zastosowaniem wapna, warto podkreślić, że zaprawę należy dostosować do elementu. Ważnymi czynnikami są ulokowanie ściany, nasiąkliwość podłoża oraz rodzaj elementu murowego. Stosunek wapna do pozostałych składników będzie różnił się w zależności od tego, czy użyte zostaną bloczki betonowe, keramzytobetonowe, cegły czy sylikaty.
Jednak stosowanie wapna w różnych proporcjach niesie ze sobą mnogość pozytywów. Zapewnia poprawę urabialności, optymalną przyczepność, dobre parametry izolacyjności cieplnej oraz zapewnienie szczelności muru. Na pytanie czy lepiej stosować zaprawę z wapnem czy bez wapna, odpowiedź wydaje się oczywista.