Wybieramy próbnik napięcia – rodzaje, ceny, opinie, porady

Próbnik napięcia lub tester napięcia – podstawowe narzędzie elektryka

Budowa najprostszego próbnika napięcia sieciowego

Bezpieczeństwo podczas pracy z prądem elektrycznym zależy od informacji, czy w przewodzie, który elektryk ma zamiar dotknąć jest napięcie, czy też nie. Taką wiedzę może przekazać prosty próbnik elektryczny, przypominający klasyczny śrubokręt w cenie kilkunastu złotych. Składa się z metalowego wskaźnika w formie płaskiego wkrętaka, wewnętrznej neonówki, opornika o dużej oporności oraz umieszczonej na końcu metalowej skuwki.

Na półprzezroczystej obudowie wytłoczony jest zakres napięcia próbnika na przykład od 100 V do 250 V albo 220 V do 250 V. Mniejszy zakres wskaźnika może w miarę dokładnie pokazać, czy w danym przewodzie jest prąd o podanym napięciu. Jeśli jednak to napięcie z różnych względów będzie wynosiło tylko powiedzmy 160V, próbnik prądu nic nie pokaże, mimo że niebezpieczeństwo dla człowieka istnieje bardzo realne.

Próbnik o szerszym zakresie wykryje i zasygnalizuje także niższe napięcie. Jeśli na skutek uszkodzenia instalacji będzie ono niższe od nominalnego 230 V, takiej informacji nie otrzymamy. Obok próbnika napięcia dobrze jest mieć do dyspozycji uniwersalny aparat z miernikiem prądu.

Zasada działania standardowego próbnika elektrycznego

Aby sprawdzić, czy w przewodzie płynie prąd elektryczny, przykłada się do przewodu metalowy wskaźnik. Jednoczesne dotknięcie palcem skuwki powoduje zamknięcie obwodu elektrycznego i świecenie diody. Znajdujący się wewnątrz neonówki gaz świeci się w obecności napięcia prądu stałego albo zmiennego.

Zamknięcie obwodu elektrycznego powoduje, że człowiek staje się niejako jego częścią. Mimo napięcia wynoszącego nawet 230 V nie następuje porażenie prądem elektrycznym ze względu na wysoką rezystencję opornika. Proste prawo Ohma wskazuje na bezpośrednią zależność między wielkością natężenia prądu, a wielkością napięcia i oporności. Bardzo duża oporność głównego elementu sprawia, że natężenie prądu nie przekracza 30 µA, co jest wartością nieodczuwaną przez człowieka.

Sprawdzenie, czy w gniazdku elektrycznym znajduje się napięcie, polega na włożeniu próbnika do jednego otworu w gniazdku i przytrzymaniu palcem skuwki na drugim końcu.  Kontrolka napięcia powinna się żarzyć tylko w jednym z otworów, ponieważ do drugiego jest podłączony przewód neutralny. Gdyby neonówka zapaliła się w obu otworach, znaczyłoby to, że gdzieś po drodze nastąpiło jakieś uszkodzenie przewodów, albo błąd w podłączeniu gniazdka.

Sprawdzanie napięcia w lampie na suficie wymaga dostania się do przewodów na suficie. Jest to zwykle możliwe po zdjęciu obudowy. W przypadku wyłączonej lampy, kontrolka napięcia nie powinna niczego wykazać w obu przewodach, ponieważ wyłącznik światła rozłącza przewód fazowy. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł z poradami, jak zamontować gniazdko elektryczne.

Różne rodzaje próbników napięcia

Próbniki napięcia ze względu na zakres zastosowania

Najprostsze narzędzie elektryka, jakim jest próbnik napięcia może występować w różnych wariantach. Wcale nie musi to być próbnik żarówkowy albo klasyczny „śrubokręt”. Ze względu na zakres pracy można je podzielić na kilka rodzajów:

• Próbnik uniwersalny – prosty śrubokręt z żarzącą się neonówką. Przezroczysta obudowa posiada wewnątrz żarnik, który zaczyna świecić po zamknięciu obwodu elektrycznego. Z jednej strony jest to przewód elektryczny albo element z potencjałem elektrycznym, a z drugiej próbnik wraz z ręką człowieka. W zetknięciu z przewodem fazowym próbnik powinien wykazać potencjał, natomiast przewód neutralny albo ochronny powinien pozostać bez świecenia żarnika.

Pewną wadą takiego próbnika jest działanie w określonym zakresie napięcia. Jeśli nawet żarnik będzie słabiej świecił przy niższym napięciu, to i tak nie stanowi to żadnej wskazówki co do wysokości napięcia. Poza tym przewód poprowadzony wzdłuż innego przewodu znajdującego się pod napięciem może również spowodować świecenie próbnika na skutek indukcji.

• Próbnik wielozakresowy – narzędzie złożone, wyposażone w wyświetlacz informujący o napięciu elektrycznym w różnych zakresach.
• Próbnik samochodowy – probówka samochodowa umożliwiająca kontrolę stanu akumulatora i pracy alternatora. Znajdzie też zastosowanie przy pracy z instalacją elektryczną samochodu. Próbnik napięcia umożliwi sprawdzenie przewodów, bezpieczników i gniazda świateł.
• Próbnik do gniazd USB – umożliwia pomiar napięcia i prądu z gniazda USB komputera lub zasilacza albo ładowarki. Cena takiego próbnika wynosi około 40 zł.

Próbniki napięcia ze względu na zasadę działania

Celem stosowania każdego próbnika napięcia, czy to będzie próbnik żarówkowy, czy z miernikiem prądu, jest ustalenie, czy w obwodzie znajduje się napięcie elektryczne. Ten cel można osiągnąć na różne sposoby:

• Próbnik klasyczny – działa na zasadzie zamykania obwodu elektrycznego. Dotykając wskaźnikiem do przewodu elektrycznego i zamykając palcem obwód poprzez skuwkę, wywołuje się świecenie neonówki.
• Próbnik elektromagnetyczny – wykorzystuje prawa elektromagnetyzmu. Działa na innej zasadzie niż próbnik klasyczny.
• Próbnik elektroniczny – zapewnia bezpieczeństwo podczas pomiaru i jest dosyć precyzyjny. Wadą może być wskazywanie napięcia indukowanego w przewodzie niepodłączonym przez przewód pozostający pod napięciem.