Budowa stawu krok po kroku — procedura, pozwolenie, koszty, porady

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Maciej PolubiewskiDrukujUdostępnij

Przepisy przy budowie stawu rybnego

Czym jest zgłoszenie wodnoprawne?

Stawy rybne, jak i zbiorniki z przeznaczeniem do rekreacji czy oczyszczania ścieków, są urządzeniami wodnymi. To ważne z uwagi na obowiązujące przepisy:

• zgodnie z Prawem wodnym (Dz.U.2005 Nr 239, poz. 2019) staw jest urządzeniem wodnym (art. 9 ust. 1 pkt 19 lit c), dlatego na jego budowę wymagane jest pozwolenie wodnoprawne (art. 122 ust. 1 pkt 3).

Okazuje się, że kopanie stawów o powierzchni do 500 mkw. i głębokości do 2 m od naturalnej powierzchni terenu polega jedynie zgłoszeniu wodnoprawnemu. Co jednak kluczowe, takie zbiorniki mogą być zasilane wyłącznie wodami gruntowymi, roztopowymi i opadowymi, a nie można ich napełniać sztucznie. Oczywiście powierzchnia stawu nie może wykraczać poza granice działki właściciela, na której się on znajduje.

Jeżeli staw został wykonany bez pozwolenia wodnoprawnego lub zgłoszenia, jego właściciel może złożyć wniosek o jego legalizację. Zgodnie z przepisami zgłoszenie powinno nastąpić nie później niż w 60 dniu od momentu przystąpienia do użytkowania urządzenia wodnego, w tym przypadku stawu rybnego. Jeśli szukasz więcej porad prawnych, sprawdź także ten artykuł o operacie wodnoprawnym.

Wpis stawu do systemu informacyjnego gospodarowania wodami zawiera w sobie:

• nazwę, siedzibę, adres właściciela i sposób korzystania z wód,
• parametry stawu i jego stan techniczny,
• lokalizację, w tym nazwę lub numer obrębu ewidencyjnego z numerem działki ewidencyjnej oraz współrzędne,
• dane dotyczące zgody wodnoprawnej określającej warunki korzystania z wód.

W tym samym organie zgłasza się wszelkie zmiany, jakie zajdą w obrębie stawu. Zmian należy dokonać w terminie 30 dni od ich wystąpienia.

Koszt zgłoszenia wodnoprawnego wynosi 88,74 zł, a wydanie pozwolenia wodnoprawnego to wydatek rzędu 221,34 zł. Nie są to jedyne koszty związane z pozwoleniem wodnoprawnym. Do jego uzyskania właściciel musi również sporządzić operat wodnoprawny, który dołącza do wniosku o wydanie pozwolenia. Koszt operatu jest różny w zależności od inwestycji, wynosząc od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Cenę, jaką należy ponieść przy operacie, w szczegółach reguluje art. 409 ustawy Prawo wodne. Przed rozpoczęciem procedury konieczne jest też uzyskanie Decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Czy można wybudować staw rybny bez pozwolenia na budowę?

W niektórych przypadkach możliwe jest dokonanie zgłoszenia według uproszczonej procedury, które następuje przed rozpoczęciem robót budowlanych. Organ administracji architektoniczno-budowlanej ma 21 dni od doręczenia na wniesienie ewentualnego sprzeciwu. Jeżeli tego nie zrobi, jest to tzw. cicha zgoda, która w praktyce oznacza, że można zacząć realizować projekt.

Zgodnie z art. 30 ustawy Prawo budowlane, organ administracji w drodze decyzji może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia. Zdarza się tak, jeżeli realizacja projektu narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub powoduje inne niedogodności, tj.:

• zagraża bezpieczeństwu ludzi lub mienia,
• pogarsza stan środowiska lub stan zachowania zabytków,
• pogarsza warunki zdrowotno-sanitarne,
• wprowadza bądź zwiększa ograniczenia dla terenów sąsiednich.

Jak budowa stawu hodowlanego wygląda w świetle przepisów Prawa budowlanego? W myśl prawa niemal każdy staw (powyżej 30 mkw.) wymaga pozwolenia na budowę, co wynika z następujących przepisów:

• zgodnie z Prawem budowlanym (Dz.U.2006 nr 156 poz. 1118) budowa stawu o powierzchni powyżej 30 mkw. wymaga pozwolenia na budowę (Art. 29 ust. 1 pkt 15).

Budowa stawu hodowlanego krok po kroku

Teren optymalny dla stawu rybnego

Dokumenty niezbędne do wykopania tego narzędzia wodnego nie będą nic warte, jeżeli właściciel nie wie, jak wykopać staw. Tymczasem szczegóły dotyczące kopania stawu dotyczą nawet pory roku. Tak więc budowa stawu rybnego powinna rozpocząć się jesienią, kiedy poziom wód gruntowych jest najniższy. Najlepiej na terenach, których ukształtowanie sprzyja zakładaniu zbiorników wodnych, choć zakładanie ich np. w kamieniołomach czy kopalniach torfu, z uwagi na dużą głębokość nie pozwoli na ich osuszanie.

Kluczowa jest również kwestia zasilania stawu wodą. Ubytki powinny być zasilane wodami opadowymi i spływającymi z wyższych, pobliskich terenów. Taki typ zasilania będzie wystarczający dla niewielkiego zbiornika wodnego. Przy większych stawach wodnych warto zaplanować w pobliżu cieki zasilające, zawsze zmeliorowane, co zminimalizuje ryzyko powodzi.

Co ważne, a o czym wiele osób planujących staw zapomina, to warunki świetlne. Rośliny rosnące wokół zbiornika muszą mieć dostęp do światła, choć w godzinach popołudniowych staw powinien być zacieniony, co ograniczy rozwój glonów.

Przed rozpoczęciem starań o pozwolenie warto zbadać podłoże. Optymalnym typem gruntu dla kopania stawu jest mieszanka gliny, piasku i iłu. Jeżeli to podłoże wapienne, należy pamiętać, że jego cechą charakterystyczną jest wysoka przepuszczalność. W związku z tym wzrośnie cena uszczelnienia niecki. Z kolei podłoże z przewagą gliny nasiąknie wodą, przez co mało komfortowe i niebezpieczne będzie poruszanie się po śliskiej nawierzchni wokół zbiornika. Na wyższe koszty należy się przygotować przy kopaniu stawu na podłożu torfowym. Wzrośnie cena za pracę koparki. Wynika to z faktu, że staw na podłożu torfowym musi być wykopany głębiej niż zbiornik na innym rodzaju podłoża. Każdy, kto korzystał z usług operatora koparki, wie, ile kosztuje jego praca, a więc lepiej uniknąć tych niepotrzebnych kosztów.

Materiały do budowy stawu hodowlanego

Ile kosztować może staw wodny? Wiele zależy od jego wielkości i formatu. Na większych działkach zbiornik może mieć bardziej nieregularną linię brzegową, na mniejszych trzeba wykopać staw w kształcie kwadratu lub prostokąta, najlepiej w kierunku wschód-zachód, co pozwoli na dłuższe nasłonecznienie części wody.

Różną cenę mają również materiały, jakimi należy wyłożyć wykopany zbiornik, optymalnie o głębokości ok. 2 m głębokości. Jako że latem w głębszych miejscach woda wolniej się nagrzewa, a zimą nie zamarza, dzięki temu nie zajdzie potrzeba odławiania ryb późną jesienią.

Mniejsze zbiorniki można wyłożyć folią PVC (chlorek poliwinylowy) lub PE (polietylen). Ich cena jest niższa niż droższej, choć wytrzymalszej folii kauczukowej. Jako że folie są różnej grubości, dobrać ją należy pod kątem głębokości zbiornika. Dla głębszych stawów powyżej 1,5 m głębokości optymalne są folie o grubości 1,5 mm.

Ważne, aby właściwie wyliczyć jej zapotrzebowanie, zawsze na podstawie długości, szerokości oraz głębokości zbiornika pomnożonej przez dwa, dodając do tego 80 cm na warstwę izolacji przeciwpodsiąkowej. Koniecznie pod folią znaleźć się musi włóknina, co zapobiegnie uszkodzeniu materiału.

Przy większych zbiornikach dno może stanowić tłusta glina z cegielni, dodatkowo uszczelniana przez geowłókninę i folię uszczelniającą. Przy wykładaniu dna gliną ważne jest, aby nie robić tego w dużym słońcu, a glinę wykładać zaraz po przywiezieniu, gdyż to materiał szybkoschnący. Z drugiej strony, gliny nie należy też układać w porze deszczu, który również negatywnie wpływa na jej właściwości uszczelniające. Jednocześnie trzeba pamiętać, że staw uszczelniany gliną nie powinien mieć formy schodków, ale łagodnego stoku.

Budowa zbiornika wodnego

Jak wspomniano, budowa stawu rybnego, zwłaszcza większego, nie uda się bez wynajęcia koparki. Najlepiej, kiedy to staw o głębokości do 2 m, gdyż przy głębszym zbiorniku konieczne jest wykopanie systemu rowów odwadniających. W dnie zbiornika warto również wyżłobić sieć wgłębień, gdzie podczas spadków poziomu wody będą chronić się ryby.

W zbiornikach uszczelnianych gliną prace na dnie rozpocząć należy od środka, rozkładając warstwę włókniny i warstwy gliny o grubości ok. 25 cm, następnie przesuwając się w kierunku brzegów, gdzie warstwa gliny musi być grubsza. Później dno trzeba wyłożyć folią, geowłókniną i w końcu ok. 20-centymetrową warstwą piasku i żwiru, w którym sadzi się rośliny. Sam wybór roślin do stawu jest ogromny:

• na głębokiej wodzie (20-100 cm): pływające grzybienie, grążele, okrężnica, włosienicznik wodny,
• na płytkiej wodzie (10-40 cm): kosaciec żółty, rozpław sercowaty, łączeń baldaszkowaty, bobrek trójlistkowy.
• w części brzegowej: kaczeniec, krwawnica,
• wokół zbiornika: pierwiosnka, tojeść rozesłana, niezapominajka błotna i pełnik.

Dla sprawdzania poziomu wody warto zamontować listę z podziałką, ale budowa stawu hodowlanego wymaga też zainwestowania w kilka dodatkowych, ważniejszych elementów. Należą do nich:

• grobla — wał składający się z ubitych warstw nieprzesiąkliwego materiału, np. gliny piaszczystej. Na szczycie należy utworzyć zamknięte kratami kanały przelewowe, które pozwolą odprowadzić wodę w razie jej nadmiaru, zabezpieczając przy tym ryby przed wypłukaniem.
• mnich — konstrukcja w kształcie podkowy zbudowana z betonu, otwarta w stronę stawu. Znajdują się w niej trzy prowadnice (pierwsza, krata uniemożliwiająca przepływ ryb i zanieczyszczeń; druga, będąca zaporą umożliwiającą odpływ chłodnej wody z dna stawu; trzecia, służąca regulacji poziomu wody).
• odłówka — murowany zbiornik stanowiący miejsce do gromadzenia się ryb podczas osuszania stawu.

Po zbudowaniu stawu rybnego właścicielowi pozostaje jeszcze jego zalanie. Może zdarzyć się, że po pierwszym zalaniu występują spore spadki wody, co oznacza, że glina najprawdopodobniej popękała. To nie problem, ponieważ kiedy materiał uszczelniający nasiąknie wodą, staw ulegnie samouszczelnieniu. Zwłaszcza że dodatkową warstwę uszczelniającą stanowić będą zbierające się na dnie osady.

Ważne, aby ryb nie wpuszczać zaraz po zalaniu zbiornika. Staw należy zarybić w momencie, kiedy rozwinie się w nim równowaga biologiczna, najlepiej po ok. 3 tygodniach od zalania wodą wodociągową.