Rola i zasada działania zbiornika wyrównawczego do c.o.

Zmienne temperatury wody to zmienne ciśnienie

Zbiornik kompensacyjny centralnego ogrzewania ma za zadanie niwelować różnice ciśnień wody w instalacji grzewczej. Objętość wody zmniejsza się ze spadkiem temperatury i rośnie, kiedy woda jest podgrzewana. Nawiasem mówiąc, woda zachowuje się w pewnym momencie zupełnie inaczej niż większość materiałów, które równomiernie zwiększają objętość wraz ze wzrostem temperatury. Otóż woda ma największą gęstość, czyli najmniejszą objętość, w temperaturze +4°C. To oznacza, że marznąca woda rozszerza się, staje się lżejsza i zajmuje miejsce na górze akwenu ku radości żyjących tam ryb. Taka anomalia sprawia, że duże zbiorniki wodne nie zamarzają do dna.

Zasada działania centralnego ogrzewania polega na wykorzystaniu krążenia (grawitacyjnego albo częściej wymuszonego) podgrzanej wody w systemie rur i grzejników. Praw fizyki nie da się oszukać i gorąca woda nieuchronnie zwiększa swoją objętość. Gdyby nie zbiornik wyrównawczy, ciśnienie w rurociągu wzrosłoby i doprowadziło do zadziałania zaworu bezpieczeństwa – redukcji ciśnienia. Niedobór wody grzewczej w obiegu skutkowałby wtedy wyraźnie niższą sprawnością systemu i zwiększonym zapotrzebowaniem na energię. Na dodatek niski poziom wody w systemie centralnego ogrzewania powodowałby przy spadku temperatury zasysanie powietrza, a tym samym tlenu, który prowadziłby do korozji.

Naczynie wzbiorcze zostaje wypełnione wodą i parą, kompensując wzrost objętości gorącej wody. Pojemność tego naczynia powinna wynosić jedną dziesiątą całej instalacji (a w żadnym razie nie mniej niż 4%). Jest w zasadzie jedyny wymóg techniczny. Zbyt mały zbiorniczek wyrównawczy nie spełniałby dobrze swojej roli. Istnieje jednak kilka rodzajów zbiorników do różnych instalacji c.o.

Wybór odpowiedniego zbiornika wyrównawczego

Wybierając zbiornik ciśnieniowy wyrównawczy warto zwrócić uwagę na cechy nie tylko techniczne:

  • Sposób wykonania – zwykle jest to blacha stalowa albo miedziana, ale może być kształtowana na różne sposoby. Zbiornik może być przykładowo spawany albo tłoczony. Trzeba sprawdzić też stabilność konstrukcji i solidność mocowania.
  • Zabezpieczenie przed korozją – stal jest bardzo dobrym materiałem, ale musi być zabezpieczona przed korozją warstwą ochronną. Żywotność zbiornika jest duża pod warunkiem, że woda nie będzie miała bezpośredniego kontaktu z blachą. Odpadające kawałki rdzy mogłyby ponadto spowodować uszkodzenie elementów systemu grzewczego c.o.
  • Izolacja cieplna – każda nieizolowana termicznie powierzchnia urządzeń grzewczych jest źródłem start ciepła. Chociaż powierzchnia zbiornika wyrównawczego nie jest zbyt duża, nie zaszkodzi zabezpieczyć się również przed tą stratą. Na dodatek izolowana powierzchnia zbiornika jest bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne.
  • Wygląd zbiornika – wprawdzie zbiornik wyrównawczy nie jest zwykle montowany w miejscach szczególnie eksponowanych, to jednak estetyczne wykonanie i wygląd nie są bez znaczenia.

Cena zbiornika wyrównawczego nie jest wysoka. Dobre opinie mają na przykład wyroby firmy DOMER. Cena zależy od wielkości i rodzaju: naczynie wyrównawcze przeponowe 80 l kosztuje ok. 360 zł, natomiast o pojemności 10 l - 90 zł. Jeśli szukasz firmy, która wykona u ciebie instalację grzewczą, wypełnij ten krótki formularz i sprawdź oferty najlepszych wykonawców.

Podział zbiorników kompensacyjnych do centralnego ogrzewania

Zbiorniki wyrównawcze systemu otwartego

System otwarty stosowany są w instalacjach zasilanych paliwem stałym (węgiel, drewno). Zabezpiecza przed nadmiernym wzrostem ciśnienia w przypadku przegrzania i zagotowania wody. Jak podłączyć zbiornik? Otwarty zbiornik jest umieszczony w najwyższym punkcie obiegu wody, co pozwala na swobodne skraplanie się pary i spływanie do kanalizacji rurą przelewową. W kotłowni, na powrocie, można zamontować zbiornik wyrównawczy ciśnieniowy w instalacji zamkniętej. Możliwość zamiany nie istnieje. Otwarte można również stosować w kominkach z płaszczem wodnym służącym do zasilania ogrzewania. Naczynia wzbiorcze systemu otwartego dzieli się na dwa typy: cylindryczny i prostopadłościenny.

Najpopularniejsze pompy ciepła - sprawdź promocje

Naczynia wyrównawcze systemu zamkniętego

System zamknięty, inaczej ciśnieniowy, raz napełniony pozostaje zamknięty przez wiele lat. Ubytek wody może nastąpić tylko w przypadku nieszczelności instalacji. Woda posiada w takim układzie małą korozyjność, za to podlega dużym wahaniom temperatur, zwiększając i zmniejszając swoją objętość. Zbiornik wyrównawczy musi być odporny na wahania temperatury i ciśnienia, a także całkowicie szczelny. Istnieją trzy typy takich naczyń:

  • Zbiornik wyrównawczy z hermetyczną przestrzenią gazową - ciśnieniowy zbiornik posiada wewnątrz przestrzeń wodną i przestrzeń gazową oddzielone szczelną membraną. W zależności od kształtu zbiornik ciśnieniowy może być płaski albo cylindryczny. Ze względu na sposób montażu bywa wiszący, leżący albo stojący. Membrana z kolei może być niewymienna, zaprasowana fabrycznie albo z możliwością wymiany. Zbiornik z wymienną membraną workową całkowicie oddziela wodę od ścianek zbiornika. Przestrzeń między membraną i metalową ścianą wypełnia poduszka gazowa.
  • Automat sprężarkowo-upustowy – stosuje się w dużych objętościowo układach. Podłączona sprężarka w sposób automatyczny reguluje wahania ciśnienia wody.
  • Automat pompowo-upustowy – stabilizację ciśnienia zapewnia pompa współpracująca z bezciśnieniowym zbiornikiem wyrównawczym.

Jak rozpoznać, że naczynie wzbiorcze jest uszkodzone?

Po latach zbiornik wyrównawczy, jak każdy element instalacji, może ulec zużyciu. Uszkodzona zostaje najczęściej membrana. Może stać się przepuszczalna dla wody i przestać pełnić rolę stabilizatora ciśnienia. Możliwy defekt da się stwierdzić przez proste stukanie w pojemnik. Jeśli odgłos jest głuchy, zwykle świadczy to o braku uszkodzenia, ponieważ zbiornik wypełniony jest częściowo gazem. Gdyby membrana była nieszczelna, woda wypełniłaby cały zbiornik i odgłos stukania byłby stłumiony, jak przy uderzaniu w napełniony wodą garnek.

W dolnej części zbiornik ciśnieniowy posiada z reguły zawór, przez który wtłacza się azot. Po wciśnięciu zaworu może wydostawać się albo gaz, albo brązowa woda. W pierwszym przypadku zbiornik jest w dobrym stanie. Wypływająca woda świadczy o nieszczelności membrany. Brązowy kolor jest natomiast skutkiem korozji w zbiorniku albo w rurach instalacji grzewczej.

ikona podziel się Przekaż dalej