Jaki styropian pod ogrzewanie podłogowe wybrać? Przegląd

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Ludwika WykurzDrukujUdostępnij

Ogrzewanie podłogowe – najważniejsze warstwy

Warstwy izolujące i przepuszczające ciepło – jak skonstruować grzejącą „kanapkę”?

Ogrzewanie podłogowe to nowoczesny sposób na ogrzanie pomieszczeń, przy wykoszystaniu zasilania niższymi temperaturami niż w przypadku tradycyjnych grzejników. Wodna podłogówka może być też wykorzystana do chłodzenia domu latem za pomocą chłodzonej wody.

Umieszczenie ogrzewania płaszczyznowego w podłodze ma wiele zalet:

• odpowiednio dobrane warstwy podłogi zapewniają stały dopływ pożądanej temperatury oraz izolują jej ucieczkę do gruntu,
• wykorzystuje właściwości ciepłego powietrza, które wędruje z dołu do góry, dzięki czemu istnieje naturalna cyrkulacja,
• jest odpowiednim rozwiązaniem przy pompach ciepła, które mają dużą bezwładność cieplną (dobrze kiedy ciepło zostanie zatrzymane na dłużej w warstwach podłogi) i lepiej pracują w niższych temperaturach.

Ogrzewanie podłogowe bez odpowiedniego zabezpieczenia, zwłaszcza na parterze, jest jednak narażone na ucieczkę ciepła do gruntu. Dlatego tak ważna jest odpowiednia izolacja podłogi. Z drugiej strony trzeba zadbać o mały opór cieplny warstw, które położymy na podłogówkę. Warstwy podłogi przy ogrzewaniu podłogowym można sobie wyobrazić jak dobrze przemyślaną „kanapkę”, z grubą kromką pod spodem i cienkim plasterkiem na górze.

Co to jest styropian i jakie są rodzaje?

Styropianem nazywa się materiał nieorganiczny, uzyskany ze spienionego polistyrenu, najczęściej pociętego na płyty (chociaż poniżej prezentujemy też wersję płynną). Styropian jest najpopularniejszym materiałem używanym do izolacji cieplnej, ze względu na niski współczynnik przewodzenia ciepła. Jego różne rodzaje znajdziemy w ścianach, podłogach, sufitach i dachach. Z tego samego powodu jest używany do utrzymywania ciepła np. przez firmy oferujące mobilny catering. Ma też wiele innych cech cenionych w budownictwie jak nienasiąkliwość, mała zapalność, odporność biologiczna (na grzyby, pleśń i bakterie) i nie powodowanie pylenia oraz alergii. Dodatkowo – zależnie od gęstości - ma dużą sprężystość, więc jest odporny na odkształcenia i kruszenie.

Na rynku są dostępne różne rodzaje płyt pod podłogówkę ze styropianu:

• Płaskie białe – zwykły tani styropian (trzeba tylko dobrać odpowiednią wytrzymałość i grubość),
• Płaskie grafitowe – bardziej wytrzymałe, poza tym przypominające tradycyjny styropian i podobnie układane,
• Maty styropianowe z folią – styropian EPS w formie rozwijanej maty, z gotową warstwą folii i nadrukiem siatki,
• Płyty z wypustkami białe – płyty uformowane do układania rur między wypustkami. Droższe, ale ułatwiające układanie, dzięki gotowym wypustkom między którymi układa się rurki,
• Płyty z wypustkami, pokryte folią poliuretanową – czarnego lub innego koloru płyty z wypustkami i dodatkową warstwą ochronną.
• Styrobeton – granulat styropianowy z cementem, o konsystencji podobnej do wylewki (więcej piszemy o nim w dalszej części artykułu).

Co oprócz styropianu pod podłogówkę?

Po przeczytaniu tytułu artykułu zapewne nie macie już wątpliwości czy pod ogrzewanie podłogowe daje się styropian. W większości przypadków jest to najchętniej wybierany materiał izolacyjny. Powiedzmy jednak jeszcze kilka słów o przygotowaniu podłogi pod układ rurek grzewczych.

Podłogówkę można położyć na istniejącej już posadzce (pod warunkiem, że są to kafelki lub wylewka – nie drewniany parkiet) np. podczas termomodernizacji domu. Doskonale nadaje się do tego lekki system podłogówki kładzionej na sucho. Jeżeli jednak budujemy wszystko od zera, to potrzebna jest porządna izolacja od wilgoci i zatrzymująca ciepło. Przy podłogówce na gruncie rury układane są na poziomie między izolacją a podkładem pod wykończenie. Decyzję o grubości izolacji podłogi podejmuje projektant budynku, ale możemy się zdecydować na jej pogrubienie.

Ważnym elementem izolacji jest folia. Warstwę folii przeciwwilgociowej kładzie się zwykle między dwoma warstwami płyt styropianowych. Następnie na ostatniej warstwie jest rozkładana specjalna folia do podłogówki, z narysowaną siatką. Na to kładziemy rury.

Kolejne warstwy podłogi to wylewka – cement lub anhydryt albo płyty suchego jastrychu, ewentualnie masa wyrównująca i podkład pod panele. Na koniec idzie warstwa wierzchnia (panele, płytki, wykładzina itp.).

Jaki styropian pod ogrzewanie podłogowe?

Styropian w ogóle, w tym płyty styropianowe, to tak naprawdę bardzo szeroka kategoria materiałów o różnej grubości, gęstości, składzie i właściwościach. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie jaki styropian pod ogrzewanie podłogowe będzie właściwy.

Podstawowe właściwości styropianu pod ogrzewanie podłogowe

Główne cechy styropianu, który będzie działać jako izolacja pod ogrzewanie podłogowe to odporność na ściskanie, niska przewodność cieplna i wystarczająca grubość.

Wytrzymałość na ściskanie musi być dopasowana do kolejnych warstw podłogi i wszystkiego co będzie na niej postawione. Najczęściej jest to przynajmniej 100 kPa, co oznacza się jako EPS 100. Jeżeli przewidujemy zwiększone obciążenie w danym miejscu, to możemy zastosować płyty styropianowe EPS 150.

Parametry wytrzymałości płyt nie odpowiadają jeszcze na pytanie jak gruby styropian pod ogrzewanie podłogowe wybrać. Tutaj musimy wziąć pod uwagę, że potrzebne będzie kilka warstw – minimalnie dwie, czasami nawet trzy. Pierwsza warstwa, najczęściej o grubości 5 cm służy do wypełnienia przestrzeni między elementami instalacji. Warstwa białego styropianu na gruncie powinna wynosić między 15 a 25 cm, a szarego (z dodatkiem grafitu) od 12 do 15 cm. A jakiej grubości styropian pod ogrzewanie podłogowe sprawdzi się na piętrze, nad ogrzewanymi pomieszczeniami? Zwykle wystarczy 3-5 cm grubości.

Bardzo istotnym parametrem jeżeli chodzi o styropian pod ogrzewanie podłogowe jest współczynnik przenikania ciepła, oznaczany nazwą lambda. Powinien się on mieścić w zakresie między 0.036 a 0,038 W/mK.

Płyty styropianowe czy styropian w płynie?

Od niedawna ciekawą alternatywą dla płyt styropianowych jest tzw. styropian w płynie. Pod wieloma względami jest to lepsze rozwiązanie niż płyty, zwłaszcza jeżeli wiemy jak go używać. Styropian w płynie, znany też jako styrobeton lub płynny styropian, to prosty i efektywny sposób na izolację podłogi bez powstawania szczelin, którymi uciekałoby ciepło. Odpadają takie problemy jak dopasowanie ilości płyt, cięcie, układanie warstw na zakładkę. Podobnie jak wylewka styropian w płynie wypełnia szczeliny, układa się równomiernie na powierzchni i zapewnia jednolitą izolację.

Żeby podjąć właściwą decyzję musimy pamiętać, że każdy styropian pod ogrzewanie podłogowe ma swoje zalety i wady. Oto niektóre z nich, znajomość tych cech powinna pomóc w wyborze najlepszej opcji:

Obie wersje izolacji pod ogrzewanie podłogowe mają wiele zalet i tak naprawdę od inwestora zależy jaką opcję wybierze.

Cena styropianu w różnych konfiguracjach

• Wybór materiału do izolacji podłogi zależy nie tylko od jego wad i zalet, ale też od ceny. Odpowiedź na pytanie ile kosztuje metr styropianu pod ogrzewanie podłogowe nie jest jednak prosta. Zależy przede wszystkim od składu materiału. Porównajmy kilka przykładów różnych rodzajów styropianów izolacyjnych do podłogówki:

• Biały styropian EPS 100 lambda 0,036 (lub wytrzymalszy) – to najtańsza i najchętniej wybierana opcja. Metr kwadratowy takiego styropianu kosztuje około 15 zł.
• Mata styropianowa – mata to nic innego jak styropian EPS 100, pokryty gotową warstwą folii z nadrukiem siatki, ułatwiającej rozmieszczenie rur. Maty są cienkie i elastyczne. Dobrze nadają się jako ostatnia warstwa izolacji pod ogrzewanie podłogowe. Metr kwadratowy 3 cm warstwy kosztuje około 28 zł, ale kupuje się ją na rolki. Rena rolki zależy od jej długości.
• Płyta styropianowa z wypustkami – około 70 zł za metr kwadratowy.
• Płynny styropian – sprzedawany jest zwykle na kilogramy lub litry. Najczęściej dostępny jest granulat styropianowy do dalszej samodzielnej obróbki. Jego cena wynosi ok. 35-65 zł za 200 l. Do tego należy dodać wodę i cement.

Jeżeli samodzielnie nie układamy styropianu, to do ceny materiału należy doliczyć koszt położenia. Cena za montaż izolacji pod ogrzewanie podłogowe waha się od 100 zł (płyty) do 240 zł (styrobeton).

Inne rodzaje izolacji pod podłogówkę

Co zamiast styropianu pod ogrzewanie podłogowe? Nie ma wiele materiałów, które spełniałyby wymagania dla podłogówki tak dobrze jak styropian. Alternatywą dla białego i szarego styropianu jest płyta XPS – czyli polistyren ekstrudowany, o nieco lepszych właściwościach przeciwwilgociowych, ale niższej gęstości objętościowej oraz wytrzymałości mechanicznej.

Płyty XPS nie tłumią jednak dźwięków tak dobrze jak klasyczny styropian, zwłaszcza styrobeton. Są natomiast porównywalnie odporne na ogień. Doskonale sprawdzą się jako podkład pod ogrzewanie podłogowe w łazienkach, kuchniach i wszelkich pomieszczeniach, gdzie przewidujemy większe działanie wilgoci, a nie zależy nam tak bardzo na wyciszeniu.

W przypadku płyt styropianowych dobrze jest rozważyć nieco droższe produkty, pokryte warstwą folii poliuretanowej i wypustkami. Chociaż są droższe niż płaski styropian, to znacząco ułatwiają układanie rur i czas całego procesu. Płyty w wypustkami nadają się pod wylewkę, ale są też dobrym rozwiązaniem pod płyty z suchego jastrychu.

Jedną z nowszych propozycji są płyty wykonane z pianki PUR (twarda pianka poliuretanowa). Mają one bardzo niski współczynnik przewodzenia ciepła (standardowo 0,023 W/mK) i dobrze izoluje akustycznie. Niestety jest to materiał o wiele droższy od płyt styropianowych. Teoretycznie można też próbować izolować pianką poliuretanową natryskiwaną, ale jest to drogi i pracochłonny sposób, dla większości inwestorów nieopłacalny, jeżeli w zamian można użyć kilku wersji styropianu.

Wybierając styropian pod ogrzewanie podłogowe powinniśmy wziąć pod uwagę wszystkie zalety i wady każdej opcji. Styropian w płynie staje się coraz popularniejszy, ale nie sprawdzi się w małych projektach, gdzie zależy nam możliwości samodzielnego położenia izolacji. Spośród płyt wybieramy takie, które najlepiej pasują do danego pomieszczenia. Białe są tanim i uniwersalnym rozwiązaniem, ale XPS mogą się sprawdzić w kuchni czy w łazience. Nietypowe opcje – jak płyta PUR są raczej dla koneserów. Jeżeli nie mamy pewności co wybrać, zawsze najlepiej skonsultować to z projektantem.

Źródła:

1. Anna Kazimierowicz, Jaki styropian pod ogrzewanie podłogowe? Czy pod podłogówkę można położyć dowolny styropian? https://muratordom.pl/instalacje/instalacja-grzewcza/jaki-styropian-pod-ogrzewanie-podlogowe-czy-pod-podlogowke-mozna-polozyc-dowolny-styropian-aa-ivok-YqMK-8SY7.html, dostęp 01.11.2023
2. Styropian: jaki rodzaj będzie najlepszym wyborem?, MG Project Pracownia Architektoniczna, https://www.mgprojekt.com.pl/blog/styropian/, dostęp 01.11.2023
3. Jan Grześkowiak, Płynny styropian – opinie, cena, cena za m², na podłogę, pod podłogówkę, https://domalux.pl/plynny-styropian-opinie-cena-cena-za-m2-na-podloge-pod-podlogowke/, dostęp 01.11.2023
4. Budownictwo ogólne, t.1: Materiały i wyroby budowlane, red. Bogusław Stefańczyk, Arkady 2005