Do kiedy piece na ekogroszek będą legalne? Analizujemy trendy

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Ewa PietrykaDrukujUdostępnij

Piec 4 klasy kontra kotły 5 klasy – terminy wymiany

Chcąc ustalić, kiedy konieczna będzie wymiana pieca na ekogroszek, powinniśmy poznać obowiązujące klasy kotłów. Zostały one określone przez aktualnie obowiązującą normę PN-EN 303-5:2012, która wyróżnia:

• Kotły 3 klasy – najniższa spośród przyjętych klas kotłów. Należą do niej między innymi starszego typu kotły podajnikowe na węgiel.
• Piec 4 klasy – w tej kategorii znajdziemy kotły podajnikowe na węgiel oraz kotły zasypowe dolnego spalania. Piec 4 klasy zapewnia mniejszą emisję spalin niż kotły klasy 3, jednak nie spełnia aktualnych wymagań.
• Kotły 5 klasy – obecnie jest to najwyższa klasa kotłów, które emitują znacznie mniejsze ilości dwutlenku węgla. Szacuje się, że kotły 5 klasy mogą ograniczać emisję dwutlenku węgla o około 80% w porównaniu do kotłów 3 klasy. Starszego typu kopciuchy zostały zakwalifikowane do jeszcze niższych klas (dawniej 1 i 2), jednak obecnie nie są już objęte w obowiązujących normach.

Jeśli ustalimy, jaką klasę posiada nasz stary piec węglowy bądź kocioł na ekogroszek, będziemy mogli ustalić obowiązujące terminy wymiany. Warto w tym miejscu podkreślić, iż aktualnie nie istnieje jednolita ustawa, która regulowałaby kwestię terminów wymiany kotłów na terenie całego kraju. Nie oznacza to jednak, że starszego typu kopciuchy i śmieciuchy nadal mogą być legalnie użytkowane i instalowane w nowych budynkach. Obecnie w sprzedaży znajdziemy wyłącznie kotły 5 klasy. Piec 4 klasy nie może być już zamontowany w nowych budynkach. Kotły 5 klasy spełniają wymagania ekoprojektu, a na ich zakup możemy uzyskać korzystne dofinansowanie (np. Z programu Czyste Powietrze).

O ile nie istnieje ogólnopolska ustawa, która regulowałaby terminy wymiany starych kotłów, o tyle na terenie większości województw obowiązują uchwały antysmogowe. Co to oznacza? W uchwałach antysmogowych znajdziemy obowiązujące terminy wymiany kotłów na terenie całego województwa bądź wybranego miasta. Wspomniane terminy mogą być różne w zależności od lokalizacji. W niektórych miastach wprowadzono całkowity zakaz palenia śmieciuchami, inne wprowadziły terminy, w których stare piece powinny być wymienione na nowe. Do kiedy piece węglowe będą legalne? Chcąc odpowiedzieć na to pytanie, musimy przeanalizować zapisy uchwał antysmogowych, które obowiązują w konkretnych województwach.

Do którego roku trzeba zlikwidować piece węglowe? Terminy wymiany w poszczególnych województwach

Wymiana pieca na ekogroszek w województwie dolnośląskim i kujawsko-pomorskim

Jak już wspomnieliśmy, zmiana pieca węglowego (np. kopciuchy, śmieciuchy) zostaje podyktowana uchwałami antysmogowymi, ustanowionymi w konkretnych województwach. W województwie dolnośląskim wprowadzono zakaz użytkowania instalacji pozaklasowych, które nie spełniają wymagań normy PN-EN 303-5:2012. Zakaz zacznie obowiązywać od 1 lipca 2024 roku. Do tego czasu należy zdemontować stare piece (bezklasowe kopciuchy i śmieciuchy), zastępując je kotłami nowszymi (np. piec 4 klasy bądź najlepiej kotły 5 klasy). Kolejne regulacje wejdą w życie z dniem 1 lipca 2028 roku. Od tej daty zacznie obowiązywać zakaz użytkowania instalacji, które nie spełniają wymagań emisyjności pyłu dla minimum 5 klasy. Konieczna będzie zatem zmiana pieca 3 oraz 4 klasy.

Podobna sytuacja ma miejsce w województwie kujawsko-pomorskim. Wymiana pieca na ekogroszek będzie uzależniona od jego klasy. Bezklasowe kopciuchy i śmieciuchy będą mogły być wykorzystywane do 1 stycznia 2024 roku. Ustawa, a właściwie uchwała antysmogowa dla województwa kujawsko-pomorskiego wprowadza też kolejne regulacje od 1 stycznia 2028 roku. Od tego czasu każdy stary piec węglowy, który nie spełnia wymagań 5 klasy, nie będzie mógł być stosowany do ogrzewania budynku. Zatem do tego terminu należy wymienić piec 4 klasy oraz piece węglowe klasy 3.

Zmiana pieca w województwie lubelskim i lubuskim

Kolejne uchwały antysmogowe zostały wprowadzone w województwie lubelskim oraz lubuskim. W województwie lubelskim należy wymienić stare piece przed 1 stycznia 2024 roku. Wymianie podlegają tu stare piece (kopciuchy, śmieciuchy) bezklasowe, a także kotły należące do 1 i 2 klasy. Do kiedy piece na ekogroszek 3 i 4 klasy? Uchwała wprowadza obowiązek wymiany takich kotłów do 31 grudnia 2026 roku.

Do kiedy można używać kotłów 5 klasy? Następne zmiany w województwie lubelskim zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2030 roku. Do tej pory (dokładnie do 31 grudnia 2029 toku) trzeba będzie wymienić kotły 5 klasy. Konieczna będzie zmiana pieca na urządzenie, które posiada niską emisję spalin i spełnia wymagania Ecodesign. Warto także zauważyć, że pierwsze zmiany w województwie lubelskim obowiązują już od 1 maja 2021 roku. Od tego terminu obowiązuje zakaz spalania węgla brunatnego, mułów węglowych, i zbyt mokrego drewna o wilgotności powyżej 20 procent.

Nieco odmienna sytuacja dotyczy województwa lubuskiego. Do kiedy piece na ekogroszek będą mogły być wykorzystywane? W województwie powstały trzy uchwały antysmogowe (dla Gorzowa Wielkopolskiego, Zielonej Góry i pozostałych rejonów województwa). W Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej górze wprowadzono zakaz stosowania pieców na paliwo stałe o klasie niższej niż 5. Zakaz zacznie obowiązywać od dnia 1 stycznia 2024 roku. Warto także dodać, że piece węglowe i kotły na paliwo stałe będą musiały spełniać wymagania ekoprojektu.

Kiedy konieczna będzie wymiana pieca na ekogroszek w pozostałych rejonach województwa lubuskiego? Uchwała antysmogowa zabrania stosowania kotłów niespełniających norm ekoprojektu od 1 stycznia 2027 roku. W praktyce wszystkie piece węglowe i kotły na paliwo stałe, które nie spełniają wymogów, będą musiały zostać zastąpione przez inne źródła ogrzewania. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o piecach CO.

Do kiedy piece na ekogroszek w województwie łódzkim i małopolskim?

Stary piec węglowy czy piec na pellet w starym domu w województwie łódzkim musi zostać wymieniony do 1 stycznia 2025 roku. Jest to ostatni termin wymiany wszystkich kotłów bezklasowych (tzw. kopciuchy, śmieciuchy). Kolejna wymiana powinna zostać dokonana do 1 stycznia 2026 roku. Jest to ostateczny termin na wymianę bądź dostosowanie pieców i kominków, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 roku. Owe dostosowanie musi odpowiadać normom emisji pyłu do poziomu określonego przez Rozporządzenie Komisji unii Europejskiej 2015/1185. Ostatnie terminy wymiany w województwie łódzkim odbędą się do dnia 1 stycznia 2028 roku. Do tego czasu należy wymienić kotły trzeciej bądź piec 4 klasy. Co istotne, wymiana pieca na ekogroszek 5 klasy nie będzie konieczna. Stare piece 5 klasy, będzie można eksploatować do ich wyeksploatowania (tzw. śmierci technicznej).

Istotne zmiany wprowadziła także Małopolska. Od 1 września 2019 na terenie Krakowa nie mogą działać piece węglowe i zasilane drewnem. Nie można także opalać węglem i drewnem w kominkach.

W pozostałych rejonach województwa małopolskiego wprowadzono przybliżoną datę wiosny 2024 roku. Do tego czasu należy usunąć stare piece, które nie posiadają żadnej klasy i nie spełniają kryteriów ekoprojektu. Następna zmiana została zaplanowana na 1 stycznia 2027 roku. Do tego czasu mieszkańcy małopolski muszą wymienić stary piec węglowy 3 klasy bądź piec 4 klasy. Kotły 5 klasy (np. piec na pellet w starym domu, spełniający wszystkie wymagane normy) będą mogły być dalej swobodnie eksploatowane.

Terminy wymiany kotłów w województwie mazowieckim i opolskim

Województwo Mazowieckie posiada dwie uchwały antysmogowe. Pierwsza z nich obejmuje terytorium Warszawy i ościennych powiatów oraz dotyczy zakazu opalania węglem. Do 1 października 2023 roku należy wymienić stare piece węglowe na terenie Warszawy. Zakaz ogrzewania węglem w powiatach ościennych zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2028 roku. Co więcej, wprowadzony zostanie zakaz ogrzewania biomasą w budynkach znajdujących się w zasięgu sieci ciepłowniczej. Uchwała antysmogowa przewiduje kilka istotnych wyjątków. Na terenie Warszawy i ościennych powiatów nadal można użytkować kotły węglowe zgodne ze standardem Ecodesign (ale tylko te, zamontowane przed 1 czerwca 2022 r.). Kotły będą mogły być użytkowane do wyeksploatowania. Wyjątek stanowią także węglowe kotły 5 klasy, zainstalowane przed 10 listopada 2017 roku.

Do kiedy piece na ekogroszek będą mogły być użytkowane w pozostałych rejonach województwa mazowieckiego? Aktualnie obowiązują dwa terminy. Do 1 stycznia 2023 roku należało wymienić stare kotły bezklasowe oraz piece i kominki, które nie spełniają kryteriów ekoprojektu. Drugi termin przypada na 1 stycznia 2028 roku. Do tego czasu niezbędna będzie wymiana kotłów 3 oraz 4 klasy. Wymiana kotłów 5 klasy nie jest konieczna.

Opolska uchwała antysmogowa traktuje, że stare piece bezklasowe muszą być wymienione do końca 2029 roku. Piec 4 klasy bądź 3 klasy może działać do końca 2031 roku. Wymianie będą podlegały także kominki, które nie spełniają wymagań emisyjnych Ecodesign. Mieszkańcy województwa opolskiego mają na to czas do końca 2035 roku.

Stary piec węglowy w województwie podkarpackim i pomorskim – kiedy konieczna będzie wymiana? Sprawdzamy aktualne terminy wymiany

Do kiedy piece na ekogroszek będą mogły być użytkowane w województwie podkarpackim? Na terenie podkarpacia obowiązuje jedna uchwała antysmogowa dla całego województwa. Do 1 stycznia 2023 należało wymienić kominki, które nie spełniają wymogów Ecodesign. Kolejne daty zostały ustanowione dla kotłów, które zostały zakupione przed 1 czerwca 2018 roku. Do 1 stycznia 2024 roku należy wymienić kotły eksploatowane od 5 do 10 lat od daty produkcji, które nie spełniają wymogów żadnej klasy. Kolejny termin przypada na 1 stycznia 2026 roku. Do tego czasu należy wymienić stare kotły eksploatowane do 5 lat od daty produkcji, które nie spełniają norm żadnej klasy. Ostatnie terminy wymiany przypadają na 1 stycznia 2028 roku. Od tego czasu należy wymienić piec 4 klasy lub stary piec węglowy 3 klasy.

Z kolei województwo pomorskie wprowadziło aż trzy uchwały antysmogowe. Pierwsza z nich obowiązuje na terenie Sopotu. Zgodnie z aktualnymi zapisami, do 1 stycznia 2024 roku konieczna będzie wymiana kotłów opalanych węglem i drewnem. Od tej daty obowiązuje zakaz stosowania tego opału (za wyjątkiem kominków spełniających wymogi Ecodesign, będących jedynie dodatkowym źródłem ogrzewania).

W pozostałych rejonach województwa pomorskiego obowiązuje przymus podłączenia do sieci gazowej lub ciepłowniczej, jeśli któraś z nich jest dostępna. Dodatkowo, do 1 września 2024 trzeba wymienić stare piece i kominki, które nie spełniają wymogów 3 klasy i kotły bezklasowe. Następne terminy wymiany następują do 1 września 2026 roku i 1 września 2035 roku. W pierwszym terminie musimy wymienić stare piece 3 oraz 4 klasy. Do 1 września 2023 roku trzeba będzie wymienić piec na pellet w starym domu czy stary piec węglowy, który spełnia wymogi 5 klasy.

Stare piece w województwie śląskim i świętokrzyskim – sprawdzamy obowiązujące terminy wymiany

Wymiana starych kotłów na terenie województwa śląskiego podlega przepisom jednej uchwały antysmogowej. Pierwszy termin wymiany przypada do 1 stycznia 2024 roku. Do tego czasu konieczna będzie wymiana kotłów eksploatowanych przez 5 do 10 lat od daty produkcji, o ile nie spełniają wymagań żadnej klasy. Dodatkowo do 1 stycznia 2026 roku konieczna będzie wymiana wszystkich bezklasowych kotłów eksploatowanych do 5 lat od daty produkcji. Najważniejszy termin przypada na 1 stycznia 2024 roku. Od tego czasu stary piec węglowy 3 klasy i piec 4 klasy będą musiały zostać zastąpione przez bardziej ekologiczne kotły grzewcze.

Podobne regulacje wprowadziły władze województwa świętokrzyskiego, które jednocześnie wdrożyły obowiązek przyłączenia budynków do sieci gazowej bądź ciepłowniczej, jeśli znajdują się w zasięgu. Nakaz zacznie obowiązywać od 1 lipca 2026 roku. W województwie świętokrzyskim wprowadzono także trzy ważne terminy wymiany. Pierwszy z nich przypadał na 1 lipca 2023 roku. Do tego czasu należało wymienić stary piec węglowy i kotły bezklasowe. Do 1 lipca 2024 roku należy wymienić wszystkie piece węglowe 3 klasy i piec 4 klasy. Wymiana pieca na ekogroszek, który spełnia wymogi 5 klasy będzie konieczna od 1 stycznia 2026 roku. Co więcej, uchwała antysmogowa nakazuje, by od 1 lipca 2026 roku wszystkie kominki spełniały wymagania dyrektywy Ecodesign.

Zmiana pieca na terenie województwa wielkopolskiego i zachodniopomorskiego

Do kiedy piece na ekogroszek będą użytkowane w województwie wielkopolskim? Na terenie Wielkopolski wprowadzono trzy uchwały antysmogowe. Pierwsza z nich obowiązuje na terenie Poznaniu. Według jej zapisów, wszystkie kotły 5 klasy zainstalowane przed wejściem w życie uchwały (tj. przed 18 grudnia 2017 roku) mogą pracować do wyeksploatowania. Dodatkowo od 1 stycznia 2024 roku na terenie Poznania nastąpi zakaz opalania w kotłach, które nie spełniają żadnej klasy. Następne terminy wymiany obowiązują od stycznia 2026 roku. Do tego czasu konieczna będzie wymiana lub modernizacja kominków i kotłów, które nie spełniają norm ekoprojektu bądź nie osiągają sprawności 80%. Od stycznia 2028 roku w Poznaniu zacznie obowiązywać zakaz opalania kotłami 3 i 4 klasy. Co istotne, kotły 5 klasy zostały uznane za równoznaczne z kotłami spełniającymi wymogi dyrektywy Ecodesign i mogą być dowolnie eksploatowane aż do uszkodzenia.

Druga uchwała obowiązuje na terenie Kalisza. Od 1 stycznia 2024 mieszkańców Kalisza zacznie obowiązywać zakaz użytkowania kotłów bezklasowych. Z kolei od 1 stycznia 2026 roku w użyciu pozostaną tylko kotły i piece spełniające docelowe wymogi uchwały lub doposażone w system filtracji spalin, które ograniczą je do poziomu wymaganego przez normy Ekoprojektu. Od 1 stycznia 2028 roku stare piece 3 klasy i kotły 4 klasy zostaną wyłączone z użycia.

W pozostałych rejonach wielkopolski obowiązuje trzecia uchwała antysmogowa według której do 1 stycznia musi nastąpić wymiana kotłów bezklasowych. Z kolei do 1 stycznia 2026 roku należy wymienić lub zmodyfikować kominki i piece, które nie spełniają docelowych wymogów uchwały. Od 1 stycznia 2026 roku z użytku zostaną wyłączone stare piece 3 oraz 4 klasy.

Starszego typu piec węglowy i piec na pellet w starym domu w województwie zachodniopomorskim podlega zapisom jednej uchwały antysmogowej (obowiązującej na całym terenie województwa). Od 1 maja 2019 roku (tj. od wejścia w życie zapisów) wszystkie nowo montowane kotły muszą spełniać wymogi 5 klasy, a kominki normy Ecodesign. Stary piec węglowy, który nie spełnia wymagań żadnej klasy musi zostać wymieniony do końca 2023 roku. Wraz z końcem 2027 roku nastąpi zakaz użytkowania kotłów klasy 3 oraz 4.

Jak długo będzie można palić ekogroszkiem w województwie podkarpackim i warmińsko-mazurskim?

Ustaliliśmy już, do kiedy trzeba wymienić stare kopciuchy i śmieciuchy, a także piece węglowe 3 i 4 klasy w większości województw. Jednak nadal nie określiliśmy, kiedy konieczna będzie wymiana pieca na ekogroszek w województwie podkarpackim oraz warmińsko-mazurskim

Już od stycznia 2022 roku na terenie podkarpacia zaczął obowiązywać zakaz eksploatowania kotłów bez tabliczki znamionowej oraz instalacji eksploatowanych w czasie powyżej 10 lat od daty ich produkcji. Kolejna zmiana zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, kiedy to wejdzie w życie nakaz wymiany instalacji eksploatowanych w okresie 5 do 10 lat od daty ich produkcji. Już dwa lata później wymianie będą polegały bezklasowe instalacje eksploatowane w okresie poniżej 5 lat od daty ich produkcji. Co ważne, piece węglowe 3 klasy oraz stary piec węglowy 4 klasy będzie musiał zostać wymieniony do 1 stycznia 2028 roku. Piec na pellet w starym domu, kocioł na drewno lub ekogroszek, który spełnia wymagania 5 klasy będzie mógł być użytkowany bez ograniczeń.

W jakim terminie należy zdemontować kopciuchy, śmieciuchy i piec 4 klasy w województwie warmińsko-mazurskim? Na terenie tego województwa nie obowiązuje ustawa ani uchwała antysmogowa. W związku z tym, zmiana pieca nie jest konieczna, a piec na pellet w starym domu bądź starszego typu piece węglowe mogą być eksploatowane.

Wiesz już, do kiedy piece na ekogroszek mogą być eksploatowane w konkretnych województwach. Pamiętaj, że przepisy ulegają regularnym aktualizacjom, a terminy wymiany kotłów mogą ulegać zmianom, dlatego warto na bieżąco kontrolować stan prawny dla konkretnego województwa.

Bibliografia

• https://samorzad.gov.pl/web/powiat-polkowicki/uchwaly-antysmogowe-dla-wojewodztwa-dolnoslaskiego
• https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/rwms/content/show/5087
• https://www.lubelskie.pl/aktualnosci/uchwala-antysmogowa-uchwalona/
• https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/anti_smog_agreements
• https://www.miasto.zgierz.pl/pl/content/zmiana-uchwaly-antysmogowej-dla-wojewodztwa-lodzkiego
• https://powietrze.malopolska.pl/antysmogowa/
• https://www.powietrze.mazovia.pl/uchwala-antysmogowa/co-musisz-wiedziec-o-uchwale-antysmogowej
• https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/rwms/content/show/6806
• https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/rwms/content/show/6222
• https://powietrze.pomorskie.eu/uchwaly-antysmogowe/
• https://samorzad.gov.pl/web/gmina-medyka/uchwala-antysmogowa-obowiazuje-na-terenie-wojewodztwa-podkarpackiego---ograniczenia-w-zakresie-eksploatacji-urzadzen-do-spalania-paliw-juz-od-1-stycznia-2022r
• https://powietrze.slaskie.pl/content/uchwala-antysmogowa--praktyczne-zastosowanie-sie-do-zapisow-sposob-postepowania
• https://powietrze.swietokrzyskie.pro/dokumenty/uchwala-antysmogowa
• https://www.mosina.pl/uchwala-antysmogowa-na-obszarze-wojewodztwa-wielkopolskiego
• https://www.poznan.pl/mim/main/-,p,64238,64248.html
• https://srodowisko.wzp.pl/biuro-ds-geologii-i-polityki-ekologicznej/uchwala-antysmogowa
• https://samorzad.gov.pl/web/gmina-medyka/uchwala-antysmogowa-obowiazuje-na-terenie-wojewodztwa-podkarpackiego---ograniczenia-w-zakresie-eksploatacji-urzadzen-do-spalania-paliw-juz-od-1-stycznia-2022r